Εμβόλια κορονοϊού: Ο μύθος ότι οι δοκιμές διαρκούν 10 χρόνια
Εμβόλια κορονοϊού: Η δημιουργία εμβολίων είναι μία μακρά και πολυέξοδη διαδικασία λόγω των καθυστερήσεων που προκαλούνται από την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης, την ηθική έγκριση, την πρόσληψη εθελοντών, τη διαπραγμάτευση με κατασκευαστές και την αύξηση της παραγωγής.
Ωστόσο, στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης της πανδημίας Covid-19, επιτεύχθηκε η παραγωγή τους σε χρόνο ρεκόρ. Ένα έτος σχεδόν μετά την έναρξη των κλινικών δοκιμών.
Η αστραπιαία ταχύτητα παραγωγής τους προκάλεσε, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, δυσπιστία σε πολλούς σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων. Υπήρξε φόβος, ότι λόγω της ταχύτητας παραγωγής τους, μπορεί να παρακάμφθηκαν ορισμένα πρωτόκολλα ασφαλείας, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία όσων εμβολιαστούν. Τέτοιες σκέψεις διοχετεύονται καθημερινά με κάθε λογής ύφος στα social media.
Το αποτέλεσμα αυτού ήταν να βρεθεί η επιστημονική κοινότητα αντιμέτωπη, όχι μόνο με μια πανδημία, αλλά και με μια «επιδημία» παραπληροφόρησης. Πολλοί από τους αρνητές των εμβολίων επικαλούνται τον εξαιρετικά περιορισμένο χρόνο διάρκειας των κλινικών δοκιμών. Υποστηρίζουν ότι σε περιπτώσεις προγενέστερων εμβολίων, αυτές διήρκεσαν έως και 10 χρόνια. Εξακολουθούν κοινώς να εθελοτυφλούν. Αψηφώντας ότι αυτό που συνέβη για την καταπολέμηση του Sars-CoV-2 είναι απολύτως πρωτοφανές.
Από την πρώτη στιγμή του ξεσπάσματος της πανδημίας, οι εταιρείες ανακοίνωσαν την έναρξη κλινικών δοκιμών για την ανάπτυξη εμβολίων. Οι κυβερνήσεις των περισσότερων χωρών, διεθνείς οργανισμοί και θεσμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ανακοίνωσαν προκαταβολικά συμφωνίες με τις εταιρείες. Σκοπός ήταν να προμηθευτούν τα εμβόλια αμέσως μόλις είναι διαθέσιμα και σε ποσότητες ικανές να καλύψουν, όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Προέβλεψαν, ακόμα και τους όρους μεταφοράς των ποσοτήτων αυτών, προκειμένου να μη χαθεί χρόνος. Όλα αυτά συνέβησαν προτού ακόμα δοθεί έγκριση αδειοδότησης, με μεγάλο οικονομικό ρίσκο για τις εταιρίες και τις κυβερνήσεις που χρηματοδότησαν την παραγωγή. (π.χ. ο κολοσσιαίος αμερικανικός φαρμακευτικός όμιλος Merck απέτυχε στην ανάπτυξη εμβολίων)
Η διαμόρφωση των εμβολίων για τον κορωνοϊό, έγινε στα πλαίσια μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης
Με αυτόν τον τρόπο οι εξελίξεις δρομολογήθηκαν ταχύτατα. Επιπρόσθετα, η κατασκευή εμβολίων σε τεράστια κλίμακα συνέβαινε παράλληλα με τις κλινικές δοκιμές για την επιτάχυνση της παραγωγής. Επιστήμονες, διοικητικά συμβούλια δεοντολογίας, κατασκευαστές και ρυθμιστικοί φορείς συνασπίστηκαν και συνέπλευσαν σε ένα και μόνο στόχο. Την όσο το δυνατόν ταχύτερη έγκριση των εμβολίων, πάντα συνοδεία των απαραίτητων πρωτόκολλων ασφαλείας στη φάση των κλινικών δοκιμών.
Προτού δοθεί οποιοδήποτε εμβόλιο στον πληθυσμό, πρέπει να υποβληθεί σε 3 φάσεις κλινικών δοκιμών. Όπως όλα τα φάρμακα, τα εμβόλια υποβάλλονται σε εκτεταμένες κλινικές δοκιμές, όπου χορηγούνται και παρακολουθούνται σε ομάδες εθελοντών. Ο ένας λόγος που κατέστη εφικτό να ολοκληρωθούν τόσο γρήγορα οι κλινικές δοκιμές είναι ότι από την πρώτη στιγμή ήταν εξασφαλισμένοι οι τεράστιοι πόροι που απαιτούνται. Ο άλλος λόγος, ότι υπήρξε τεράστια προθυμία από εθελοντές για συμμετοχή σε αυτές.
Πράγματι, σε περιπτώσεις προηγούμενων εμβολίων οι δοκιμές, ειδικά εκείνες τις φάσης 3, ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρες. Δεν είναι καθόλου εύκολο να συγκεντρωθούν σε μικρό χρονικό διάστημα 40.000 άνθρωποι. Χρειάζονται πολλά χρήματα και η κατάλληλη καμπάνια για να προθυμοποιηθούν αυτοί οι εθελοντές. Στην περίπτωση της Covid-19, η καμπάνια ήταν περιττή, ενώ τα χρήματα δεν υπήρξαν ποτέ εμπόδιο. Αν υπήρχαν αυτές οι δύο συνθήκες και για προηγούμενα εμβόλια, καμία κλινική δοκιμή δεν θα διαρκούσε, όχι 10 χρόνια, αλλά ούτε καν δύο.
Κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών για τα εμβόλια Covid-19 ακολουθήθηκαν πλήρως όλες οι κανονιστικές διαδικασίες ασφάλειας. Αλλώστε κάτι τέτοιο συμβαίνει, για οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο ή φάρμακο.
Κανένα εμβόλιο δεν είναι 100% ακίνδυνο ή ομοίως 100% αποτελεσματικό. Ωστόσο, οι ισχυρές διαδικασίες αδειοδότησης και οι δοκιμές ασφάλειας διασφαλίζουν ότι τα οφέλη των εμβολίων που χορηγούνται υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων.