Πέτρος Μπαγγέας: Ο νεαρός Έλληνας χειρούργος που επινόησε πατέντα που αλλάζει για πάντα την παγκόσμια ιατρική
Πέτρος Μπαγγέας: Όταν ο Έλληνας γιατρός, Πέτρος Μπαγγέας, ξεκίνησε την ειδικότητα του στην χειρουργική το 2012, τα εργαστήρια είτε δεν είχαν τα απαραίτητα χειρουργικά εργαλεία, είτε βρίσκονταν σε πολύ κακή κατάσταση. Ο μέλλων χειρούργος Πέτρος Μπαγγέας, θέλησε να αναστρέψει την κατάσταση. Το αποτέλεσμα, ήταν να καταλήξει σε μία παγκόσμια καινοτομία, ρίχνοντας ως και 14 φορές, το κόστος των χειρουργικών εργαλείων.
Έτσι, το «πενία τέχνας κατεργάζεται», η φράση που ανήκει στον Θεόκριτο, στον εκ των πιο σημαντικών ποιητών του αρχαίου κόσμου (έζησε 315 έως το 260 π.Χ.), φαίνεται να είναι ακόμα ένα μοντέλο ζωής.
Οι μεγαλύτερες ανακαλύψεις είναι αποτέλεσμα ανάγκης ή λάθους στην έρευνα για κάποια άλλη πατέντα. Αυτό που έχει προσφέρει ο Πέτρος Μπαγγέας στην ελληνική -αν όχι στην παγκόσμια- ιατρική, ανήκει ξεκάθαρα στην πρώτη κατηγορία.
Η πηγή έμπνευσης του Πέτρου Μπαγγέα
Ο Πέτρος ολοκληρώνει τον Ιούλιο την ειδικότητα του και είναι στο δεύτερο έτος του δεύτερου μεταπτυχιακού του.
Πολλοί, διαβάζοντας το άρθρο, θα είναι εκείνοι που αναρωτιούνται τι γίνεται στο μυαλό του ανθρώπου που εμπνεύστηκε τα αντιβακτηριακά τρισδιάστατα χειρουργικά εργαλεία, που μπορούν να λύσουν τα χέρια των γιατρών, σε συνθήκες εκτάτου ανάγκης ή λιτότητας.
Ως τελειόφοιτος λυκείου, είχε συμπληρώσει το μηχανογραφικό του, για τις πανελλήνιες εξετάσεις του 2000. Προτεραιότητα ήταν η ιατρική σχολή. Πέρασε όμως στο τμήμα ιατρικών εργαστηρίων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. «Σκέφτηκα, αφού μπήκα θα ήταν χρήσιμο και να τελειώσω». Όταν λοιπόν, το 2004 πήρε το πρώτο πτυχίο, έδωσε ξανά πανελλήνιες εξετάσεις.
Αυτήν τη φορά, μπήκε στην ιατρική. «Τελείωσα το 2010, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και ακολούθησε το αγροτικό, στα μέρη μου, την Έδεσσα στο Κέντρο Υγείας Αριδαίας. Τον Αύγουστο του 2012 άρχισα την ειδικότητα στην Α’ προπαιδευτική χειρουργική, του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, στη γενική χειρουργική»
Τα εργαλεία που έσπαγαν, οδήγησαν σε παγκόσμια καινοτομία
«Ήμασταν σε βαθιά κρίση και είχαμε ανάγκη από εργαλεία. Υπήρχαν κάποια που δεν χρειαζόμασταν ή άλλα που δεν ήταν στο μέγεθος που τα θέλαμε. Πριν δυο χρόνια τα πράγματα έγιναν τραγικά. Τα εργαλεία ήταν κινεζικά, έσπαγαν και τα πετούσαμε. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαμε 5 και 6 για να κάνουμε τη δουλειά μας. Εν τέλει, το κόστος ισοσκελιζόταν με ένα καλό εργαλείο»
«Το 2012, κάποια στιγμή δεν είχαμε καν γάντια. Τότε, είχε έλθει αμερικανική βοήθεια. Είχαν στείλει πολλά πράγματα, που μας επέτρεπαν να κάνουμε τη δουλειά μας»
Όλες αυτές οι ελλείψεις τον απασχόλησαν στο βαθμό. Το 2013 ξεκινούσε το πρώτο μεταπτυχιακό και άρχισε να σκέφτεται ποια θα μπορούσε να είναι η λύση.
Επέλεξε το τμήμα φυσικής νανοεπιστημών και νανοτεχνολογίας (σ.σ πρόκειται για τη μελέτη και τη χρήση εφαρμογών, εξαιρετικά μικρών διαστάσεων, σε διάφορα επιστημονικά πεδία -όπως η φυσική, η χημεία, η επιστήμη των υλικών κλπ)
«Ανέκαθεν είχα μανία και αγάπη με τη φυσική, επομένως -πρακτικά- βρήκα ένα μεταπτυχιακό που να με ενδιαφέρει πολύ. Πέρασα το 2013 και για τη διπλωματική μου ασχολήθηκα με τη δημιουργία χειρουργικών εργαλείων εκτυπωμένων από τρισδιάστατο εκτυπωτή»
Είχε διαβάσει για ένα σχετικό project του αμερικανικού στρατού, το οποίο “έτρεξε” στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Αφορούσε κάποια εργαλεία που χρειάζονταν άμεσα. Σκέφτηκε, πως θα ήταν χρήσιμο να δημιουργηθούν εργαλεία, με αντιβακτηριακές ιδιότητες, που δεν θα μπορούσαν να επιμολύνονται από μικρόβια και που δεν θα χρειάζονται καν αποστείρωση.
Πέτρος Μπαγγέας: Ο Έλληνας που επινόησε πατέντα – Άλλαξε για πάντα την παγκόσμια ιατρική
«Είχα στο μυαλό μου καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, όπως αυτές που υπάρχουν στην Αφρική ή τις μαζικές καταστροφές που δυστυχώς είναι πράγματα που ζούμε. Έθεσα ως στόχο, να βρω πώς θα τυπώνονται τα εργαλεία, κομμένα και ραμμένα στα μέτρα μας και να μη χρειάζονται αποστείρωση. Έτσι, θα αποτελούσε παρελθόν και ένας από τους λόγους που συντελούν στις χειρουργικές λοιμώξεις»
«Μακάρι να μην έχετε περάσει καν έξω από χειρουργείο. Όσοι όμως, έχουμε ζήσει το μερίδιο μας σε αυτήν την αγωνία και την πραγματικότητα, γνωρίζουμε πως οι λοιμώξεις είναι συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την επέμβαση. Ο κύριος λόγος είναι το περιβάλλον του νοσοκομείου, κάτι που ουδείς μπορεί να ελέγξει. Επικεντρώθηκα λοιπόν, σε αυτό που μπορούσα να αλλάξω: τα εργαλεία»
Ο εκτυπωτής των 4.000€ που συνέβαλλε στην καινοτομία του Πέτρου Μπαγγέα
Όπως συμβαίνει συνήθως με τις πατέντες, η όποια ανακάλυψη είναι πανάκριβη για τα χρόνια της αποκλειστικότητας που συνήθως είναι τα 20.
Μετά η πατέντα σπάει και δικαίωμα στη δημιουργία της, έχουν όσοι ενδιαφέρονται. Κάπως έτσι, το κόστος μειώνεται. Ο πρώτος 3D εκτυπωτής προέκυψε το 1989. Στις ημέρες μας, ο καθένας μπορεί να αποκτήσει κάποιον για το σπίτι του, με το κόστος να φτάνει τα 200-300 ευρώ.
Αυτός που έχει ο Πέτρος στη διάθεση του, κόστισε, προ τριετίας, κάπου στις 4.000 ευρώ. Θα διερωτάστε πού βρέθηκαν αυτά τα χρήματα, εν καιρώ κρίσης. Σκεφτείτε ότι κάποτε χρειαζόμασταν 500.000 δραχμές για έναν εκτυπωτή σπιτιού που πια κάνει 50 ευρώ.
Η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βέρνης
«Στην αρχή πλήρωνα τις εκτυπώσεις, με δικά μου χρήματα. Γενικά, όλο το project είναι αυτοχρηματοδοτούμενο. Είτε δίνουμε δικά μας χρήματα, είτε καλύπτει ένα μέρος το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουμε ως βασικό χρηματοδότη το Πανεπιστήμιο της Βέρνης. Είχα πάει σε ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο στη Ζυρίχη, πριν ενάμιση χρόνο. Διοργανωτής ήταν ένας Έλληνας καθηγητής, ο Αριστομένης Εξαδάκτυλος. Ξέρετε τι συμβαίνει όταν συναντιούνται Έλληνες στο εξωτερικό. Γνωριστήκαμε. Μιλήσαμε. Του είπα την ιδέα και μου εξήγησε πως τον ενδιαφέρει. Έτσι στήθηκε ένα πρωτόσκαλο, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βέρνης που χρηματοδοτεί ένα βασικό κομμάτι. Δεν έχει βγει κονδύλι από το κράτος»
Προς το παρόν, το όλο project είναι σε πειραματικό στάδιο «για καθαρά εκπαιδευτικούς σκοπούς». Ο Πέτρος, υποψήφιος διδάκτωρ στις εφαρμογές της τρισδιάστατης εκτύπωσης στη χειρουργική, ενημερώνει πως αυτές τις ημέρες τα 3D χειρουργικά εργαλεία, θα βγουν για πρώτη φορά από εμάς και πάνε σε τρίτους. Αυτά ανέφερε στο συνέδριο φοιτητών ιατρικής, με τίτλο “ABCS3 Applied Basic Clinical Seminar with Scenarios for Students”, που διοργανώνεται για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά από το Παράρτημα Θεσσαλονίκης της Επιστημονικής Εταιρίας Φοιτητών Ιατρικής Ελλάδος, σε συνεργασία με δέκα πανεπιστημιακές κλινικές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και άλλους φορείς, στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων.
Πέτρος Μπαγγέας: «Το κόστος της λαβίδας από 15€ πέφτει στα 0,60€»
Στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού του, ο Πέτρος έκανε και ανάλυση του κόστους. « Το κόστος είναι το 1/14. Ίσως και πιο μικρό. Αν, για παράδειγμα, μια λαβίδα έχει κοντά στα 15 ευρώ, η δική μας κοστίζει κάπου στα 60 λεπτά, μαζί με την επίστρωση. Όπου επίστρωση είναι η διαδικασία που καθιστά τα εργαλεία αντιμικροβιακά»
Ξεκαθαρίζει όμως, ότι τα 3D χειρουργικά εργαλεία παρουσιάζονται ως εργαλεία μιας χρήσης. «Για λόγους πειράματος, τα επαναποστείρωσα έως και 10 φορές και όπως είδα στην ηλεκτρονική μικροσκοπία, δεν αλλοιωνόταν η μορφολογία τους. Θεωρητικά, θα μπορούσαν να μη γίνουν αντιμικροβιακά, αν η χρήση τους προορίζεται για την εκπαίδευση των φοιτητών»
«Σε περιπτώσεις βέβαια, μαζικής καταστροφής ή πολέμου, τα εργαλεία πρέπει να είναι αντιμικροβιακά. Αν το θέμα πάει στο επίπεδο της μαζικής παραγωγής και μπουν εταιρίες στη μέση, τα κόστη θα αλλάξουν»
«Θα γίνουν κλινικές εφαρμογές, παρουσία ηθοποιών που θα υποδύονται τους ασθενείς, σε κλινικά σενάρια. Θα παρουσιαστούν κάποιες τεχνικές εκπαιδευτικής, μεταξύ των οποίων θα είναι και οι τεχνικές συρραφής με πραγματικά εργαλεία, αλλά και τα δικά μας»
Έλληνας, είναι ο χειρούργος που φέρνει την παγκόσμια καινοτομία στην χειρουργική
Δεκαοκτώ διαδοχικά χρόνια ο Πέτρος σπουδάζει, διευρύνει τους ορίζοντες του, σκέφτεται, δοκιμάζει, προτείνει. «Από πέρυσι ασχολούμαι και με ένα ακόμα μεταπτυχιακό, στη χειρουργική ύπατος χοληφόρων παγκρέατος, για ασθενείς με διαταραχές του ήπατος, παγκρέατος , χοληφόρων και χοληδόχου κύστης, στην Αλεξανδρούπολη. Μετά από αυτό λέω να σταματήσω»
«Πρακτικά, όλο αυτό με τις τρισδιάστατες εκτυπώσεις έγινε σε προσωπικό, ελεύθερο χρόνο. Δηλαδή, έφευγα για το νοσοκομείο και ακόμα και όταν επέστρεφα στις 7 το πρωί στην οικογένεια μου, περνούσα άλλες 2-3 ώρες στο project. Ευτυχώς η σύζυγος μου, Χριστίνα δείχνει κατανόηση. Είναι ανεκτική. Από την αρχή της γνωριμίας μας, είχε καταλάβει»
Πριν τρία χρόνια, το ζευγάρι απέκτησε το πρώτο του παιδί, τον Γιάννη. Ακόμα και εντατικούς ρυθμούς πίεσης και αγωνίας για τη δουλειά, πάντοτε αφιερώνει μια με δυο φορές την εβδομάδα για μπάλα με τον γιο του.
«Ο Γιάννης είναι μικρός για να καταλάβει τι κάνει ο μπαμπάς του. Δεν θα αργήσει όμως, να συνειδητοποιήσει τη σημασία της δουλειάς που «έκλεβε» το δικό του χρόνο με τον μπαμπά του»