Παναγία: Πως πήρε το όνομά της
Η Παναγία είναι ταυτισμένη με το όνομα Μαρία, αυτό είναι το όνομα που γνωρίζουμε και αποδίδουμε όλοι στην Παναγία. Έχετε αναρωτηθεί, όμως, ποτέ γιατί η Παναγία ονομάστηκε Μαρία;
Τι λέει άραγε η εκκλησιαστική γραπτή παράδοση για το πώς η Παναγία έλαβε το όνομα Μαρία;
Μ εμφανίζει τη Μαριάμ, αδελφή του προφήτου Μωϋσή, (βλέπε Έξοδ. κεφ. 15),
Α την προφήτιδα Άννα, μητέρα του Σαμουήλ (Α’ Βασιλ. κεφ. 1),
Ρ την ωραιότατη Ραχήλ (Γένεσ. κεφ. 29),
Ι την ανδρειοτάτη Ιουδήθ (βλ. σχετ. βιβλίο)
Α τη φρονιμότατη Αβιγαία (Α’ Βασιλ. κεφ. 25).
Ακόμα, όλα τα γράμματα της λέξεως Μαρία σημειώνουν την εξής σωτηριολογική φράση: «Μόνη Αύτη Ρύεται Ιού Απαντας Μισοκάλου» (ΜΑΡΙΑΜ).
Άρα θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε ως εξής:
Μ-αριάμ, για την αγνότητά της,
Ά-ννα(Θεία Χάρη), για την υπομονή της.
Ρ-αχήλ(αμνάδα), για την ομορφιά της,
Ι-ουδήθ, για την ανδρειοφροσύνη & την πίστη της,
Α-βιγαία(πηγή χαράς), για την ταπείνωση & τη σωφροσύνη της,
Ας δούμε όμως και μια μικρή ανάλυση από απόσπασμα άρθρου του Πρωτοπρ. ΚΩΝ. ΦΙΟΡΑΚΗ:
[…]Το όνομα της Παναγίας μας είναι Μαρία. Στό όνομα της, κατά τρόπο παράδοξο, ενεργούν τρία κύρια στοιχεία.
Η δύναμη, η σοφία, και η αγαθότητα. Το όνομα Μαρία λένε ορισμένοι Πατέρες, ότι προέρχεται από το εβραϊκό όνομα Άϊα,που σημαίνει Κύριος, εδώ Κυρία. Η Κυρία Θεοτόκος σαν μητέρα του Χριστού έχει,λένε, την τελειότητα της δυνάμεως, θεμέλιο της κυριότητος είναι η δύναμη, που κυριεύει πάντων των κτισμάτων σαν «η των ουρανών υψηλότερα και πάσης κτίσεως τιμιωτέρα…».
Μην ξεχνούμε, ότι δεν ήταν καθόλου εύκολος ο ρόλος της και, μάλιστα, μέσα στα στενά όρια του χωριού της Ναζαρέτ. Αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ βρίσκεται έγκυος. Φορτίο βαρύ, δυσκολίες ανείπωτες.
Αλλά η όλη συμπόρευση της με τον Ιησού Χριστό την οδηγούν σε αρκετές δυσκολίες και δοκιμασίες, αποκορύφωμα των οποίων υπήρξε η πικρία του σταυρικού θανάτου του Υιού της. Όλα αυτά ήταν, ασφαλώς, καταστάσεις, που ήθελαν περισσή δύναμη.
Η Μαρία οπλίστηκε από τον θεό με τέτοια δύναμη,η οποία ξεπερνούσε τα όρια της ανθρωπινής αντοχής,για να σηκώσει το φορτίο αυτό.Αλλά και ο ρόλος της σαν Μητέρας του Χριστού, αλλά και μητέρας όλου του κόσμου απαιτούσε σοφία.
Το όνομα Μαρία ερμηνεύεται ως φωτισμός. Ο φωτισμός χρειάζεται την άνωθεν σοφία. Η λέξη σοφία ετυμολογείται από το «σώον φως», που είναι κατά τον Σολομώντα «απαύγασμα αϊδίου φωτός», γι’ αυτό το όνομα Μαρία εμπεριέχει την τελειότητα της σοφίας.
Πως πήρε το όνομά της η Παναγία;
Ο Χριστός από το ύψος του Σταυρού μας την κληροδότησε ακριβή μας μητέρα. Να θυμηθούμε, ότι από το ύψος του Σταυρού Του είπε τις γεμάτες νόημα λέξεις, όπως τις σημειώνει ο ευαγγελιστής και που δείχνουν τον καινούργιο ρόλο της σαν Μητέρα μας: «Ιησούς ουν ιδών την μητέρα και τον μαθητήν παρεστώτα όν ηγάπα, λέγει τη μητρίαυτού· γύναι, ίδε ο υιός σου, είτα λέγει τω μαθητή· ίδε η μήτηρ σου» (Ιωάν. 19, 26-27).
Τέλος, το όνομα Μαρία ερμηνεύεται, σαν πέλαγος. Ο άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων σημειώνει, ότι στη λατινική γλώσσα η θάλασσα ονομάζεται mare και το πέλαγος marea. To πέλαγος και, γενικά, η θάλασσα αποτελούν σύμβολο της αγαθότητας και της χάριτος του θεού.
Την αγαθότητα έχει στην καρδιά της η Παναγία, η οποία, παρά την πίκρα, που της προξενεί το πλήθος των αμαρτιών μας, προστρέχει στη κάθε μας ανάγκη.Με το να λάβει, λοιπόν,η Παναγία το όνομα Μαρία, πήρε και όσα σήμαινε το όνομα αυτό.
Δύναμη για να γίνει η Μητέρα του θεού και στη συνέχεια η Μητέρα ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους. Σοφία χρειάζεται, για να μπορεί να ενώνει και να συμφιλιώνει τα ουράνια με τα επίγεια. Αγαθότητα, ώστε με τις πνευματικές της δωρεές και χάριτες να μεταδίδει σε όλα τα κτίσματα, ουράνια και επίγεια την αγαθότητα του Υιού και θεού της.
Με τα γράμματα, που συνιστούν τη λέξη Μαρία, υποδηλώνονται και κάποια άλλα χαρακτηριστικά γυναικεία ονόματα της Παλαιάς Διαθήκης με σημαίνοντα ρόλο στο σχέδιο του θεού, αλλά και συμβολικά κατηγορήματα σωτηριολογικού περιεχομένου.
Έτσι στο Μ εμφανίζει τη Μαριάμ, αδελφή του προφήτου Μωϋσή, (βλέπε Έξοδ. κεφ. 15), στο Α την προφήτιδα Άννα, μητέρα του Σαμουήλ (Α’ Βασιλ. κεφ. 1), στο Ρ την ωραιότατη Ραχήλ (Γένεσ. κεφ. 29), στο Ι την ανδρειοτάτη Ιουδήθ (βλ. σχετ. βιβλίο) και στο Α τη φρονιμότατη Αβιγαία (Α’ Βασιλ. κεφ. 25). Ακόμα, όλα τα γράμματα της λέξεως Μαρία σημειώνουν την εξής σωτηριολογική φράση: «Μόνη Αύτη Ρύεται Ιού Απαντας Μισοκάλου» (ΜΑΡΙΑΜ).
Η Παναγία μας δείχνει τη μεταμορφωτική πορεία μας μέσα στο χώρο της Εκκλησίας. Όλα εκφράζουν τη βεβαιότητα, ότι η Μητέρα του Χριστού και δική μας Μητέρα είναι το κέντρο όλης της δημιουργίας. Το πρόσωπο με το οποίο εκφράζεται όλος ο κόσμος του θεού, ως ο τύπος και η απαρχή της αγιασμένης κτίσεως και μεσιτεύει διηνεκώς για όλους μας και ενεργεί για τη σωτηρία των ανθρώπων.
Είναι «η κόσμον ευλογούσα, τα σύμπαντα αγιάζουσα· τοις κάμνουσιν άνεσις, τοις πενθούσι παράκλησις, τοις νοσούσιν ίασις, τοις χειμαζομένοις λιμήν, τοις αμαρτάνουσιν άφεσις, τοις λυπουμένοις ευμενές παραμύθιον, πάσι τοις αιτούσι ετοίμη βοήθεια».