Φωτογραφίες για την σημερινή ημέρα μνήμης που κανείς δεν ξεχνά
Η ιστορία της 17 Νοέμβρη έχει χαραχθεί στην μνήμη κάθε Έλληνα, αφού δεκάδες νέοι άνθρωποι έχασαν την ζωή τους και δολοφονήθηκαν από τον στρατό εις το όνομα της ελευθερίας. Σήμερα τιμούμε τους ήρωες αυτούς, με μοναδικές φωτογραφίες από τον Νοέμβρη του 1973.
Τη νύχτα της 16ης προς την 17η Νοέμβρη 1973, ο νυχτερινός ουρανός, πάνω από το Πολυτεχνείο της Αθήνας, σχιζόταν από το σύνθημα ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Οι φοιτητές, έψαλλαν τον επιτάφιο της χούντας. Ο ραδιοπομπός καλούσε σε εξέγερση τον λαό. «Απόψε πεθαίνει ο φασισμός». Στους γύρω δρόμους, οι φοιτητές είχαν στήσει οδοφράγματα, από πριν δύο ημέρες, και πανό που έγραφαν «Λαέ πολέμα σου πίνουνε το αίμα» και άλλα ανάλογα, κατά του στρατιωτικού καθεστώτος. Όμως, εκείνη τη νύχτα, τα τανκς, ήταν ήδη στον δρόμο, για να χτυπήσουν τους φοιτητές.
Φωτογραφίες από τις συγκλονιστικές στιγμές της νύχτας και της επόμενης μέρας
Ένα μοναδικό φωτογραφικό υλικό, αποτυπώνει συγκλονιστικές στιγμές της νύχτας και της επόμενης μέρας. Φωτογράφος είναι ο Βασίλης Καραμανώλης.
Το χρονικό της εκκένωσης και της επόμενης μέρας:
Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973.
Ώρα 0:30. Άρματα μάχης και μονάδες των ΛΟΚ, κατευθύνονται στο κέντρο της Αθήνας.
Τα τανκς, μπαίνουν στην Πατησίων, τσακίζουν τα αυτοκίνητα και ό,τι άλλο οι φοιτητές είχαν κάνει οδόφραγμα, και σταματούν γύρω από το Πολυτεχνείο.
Τα μεγάφωνα και ο Πομπός από το Πολυτεχνείο, μεταδίδουν πως τα τανκς δεν θα χτυπήσουν. Οι φοιτητές, μαζεμένοι στα κάγκελα, φωνάζουν «Αδέλφια μας φαντάροι!».
Στις 2:30 στρατιώτες των ΛΟΚ, περικυκλώνουν το κτίριο, οι φοιτητές συνεχίζουν να φωνάζουν «Αδέλφια μας φαντάροι!» και «Δεν θα χτυπήσετε!».
Στις 3:00 χτύπησαν.
Ένα από τα άρματα μάχης, ρίχνει την κεντρική Πύλη, και εισέρχεται στον περίβολο.
Ακολουθούν οι στρατιώτες. Το Πολυτεχνείο εκκενώνεται. Μέσα στη νύχτα, στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο, και σε άλλες περιοχές, ακούγονται πυροβολισμοί. Τραυματίες και νεκροί, μεταφέρονται στα νοσοκομεία.
Το πρωί, ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, έβγαλε διάγγελμα: «Με βαθείαν συνείδησιν της ευθύνης μου έναντι του Έθνους και της Ιστορίας, απεφάσισα, μετά τας χθεσινάς αναρχικάς εκδηλώσεις μιας οργανωμένης μειοψηφίας, να κηρύξω τον στρατιωτικόν νόμον καθ άπασαν την επικράτειαν…».
Ο στρατηγός Ζαγοριανάκος, εξέδωσε διαταγή, που μεταδιδόταν συνεχώς από το ραδιόφωνο: «Απεφασίσαμε και διατάσσομεν: Απαγορεύομεν:
1-Τας εν υπαίθρω συγκεντρώσεις, πέραν των πέντε ατόμων
2-Τας εν κλειστώ χώρω συγκεντρώσεις
3-Τας ποδοσφαιρικάς εν γένει συναντήσεις
4-Την άσκησιν αντεθνικής προπαγάνδας
5-Την ανακοίνωσιν και δημοσίεσιν πληροφοριών, δυναμένων να φέρωσιν ανησυχίαν ή φόβον εις τους πολίτας».
Η επόμενη μέρα της 17 Νοέμβρη: “Τανκς περνούσαν παντού, και φαντάροι πάνω σε αυτά κρατούσαν γεμάτα τα όπλα”.
Οι κάτοικοι της Αθήνας, έβλεπαν παγωμένοι τους στρατιώτες και τους αστυνομικούς της δικτατορίας να έχουν πλημμυρίσει τους δρόμους.
Τανκς περνούσαν παντού, και φαντάροι πάνω σε αυτά κρατούσαν γεμάτα τα όπλα. Κάποιοι από αυτούς, πυροβολούσαν. Υπήρξαν και αυτή τη μέρα, νεκροί.
Πανοπλοι στρατιώτες επάνω στα τανκς, τα οποία τριγυρνούν στους δρόμους. Και την επομένη υπήρξαν νεκροί.
Στην πλατεία Ομόνοιας, αστυνομικοί συγκέντρωναν ύποπτους, για «αντεθνική δράση». Στρατιώτες έτρεχαν πάνω κάτω, με τα όπλα στα χέρια.
Όλες οι φωτογραφίες: Β.Καραμανώλης/ΑΡΧΕΙΟ Αντιδικτατορικής Νεολαίας, Μ.Νταλούκας.
