Αλλαγή ώρας 2024: Ο Μάρτιος δίνει και φέτος το «σήμα» για να γυρίσουμε τα ρολόγια μας ξανά μία ώρα και να κερδίσουμε έτσι περισσότερο φως κατά τη διάρκεια της μέρας.
Από το 1996, και κάθε χρόνο, μία συγκεκριμένη Κυριακή του Μαρτίου, γυρίζουμε τα ρολόγια μας μία ώρα μπροστά. Τα τελευταία χρόνια βέβαια με την τεχνολογία, δεν χρειάζεται και να το κάνουμε χειροκίνητα, ωστόσο, πάντοτε ψάχνουμε ποια μέρα της Άνοιξης θα μας χαρίσει περισσότερο φως και θα αρχίσει την αντίστροφη μέτρηση για το καλοκαίρι.
Αυτό γίνεται εξαιτίας εκείνης, της ενιαίας, πανευρωπαϊκής ρύθμισης, την οποία ακολουθούμε εδώ και δεκαετίες, και που τελικά δεν καταργήθηκε, όπως προβλεπόταν πριν την περίοδο της πανδημίας.
Ας δούμε όμως αναλυτικά, τι ισχύει για φέτος:
Πότε είναι η αλλαγή ώρας το 2024
Η αλλαγή της θερινής ώρας θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 31 Μαρτίου 2024. Συγκεκριμένα, οι δείκτες των ρολογιών στις 03:00 θα πάνε μια ώρα μπροστά και να δείξουν 04:00. Θα χάσουμε δηλαδή μια υπερπολύτιμη ώρα ύπνου.
Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται και η σχετική ανακοίνωση από το υπουργείο Μεταφορών.
Τι απέγινε η κατάργηση της αλλαγής της ώρας
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2018 η Κομισιόν υπέβαλε πρόταση για τον τερματισμό των εποχικών αλλαγών της ώρας το 2019 σε όλη την ΕΕ, ενώ παράλληλα άφησε τα κράτη μέλη ελεύθερα να αποφασίσουν την επίσημη ώρα τους.
Η Κομισιόν προχώρησε στην πρόταση αυτή γιατί «το σύστημα των εξαμηνιαίων αλλαγών της ώρας αμφισβητείται ολοένα και περισσότερο από τους πολίτες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από αυξανόμενο αριθμό κρατών μελών. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή ανέλυσε τα διαθέσιμα στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ότι είναι σημαντικό να υπάρχουν εναρμονισμένοι ενωσιακοί κανόνες στον τομέα αυτό για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.
Την άποψη αυτή υποστηρίζουν επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και άλλοι παράγοντες (π.χ. στον τομέα των μεταφορών). Η Επιτροπή διεξήγαγε επίσης δημόσια διαβούλευση, κατά την οποία ελήφθησαν περίπου 4,6 εκατομμύρια απαντήσεις, εκ των οποίων το 84 % ήταν υπέρ του τερματισμού των εξαμηνιαίων αλλαγών της ώρας, ενώ το 16 % υποστήριζε τη διατήρησή τους. Εκπονήθηκε έκθεση σχετικά με τα αποτελέσματα της διαβούλευσης».
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η τελική απόφαση βρίσκεται επί του παρόντος στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προκειμένου η πρόταση να αρχίσει να παράγει νομικά αποτελέσματα, θα πρέπει πρώτα να καταλήξουν σε συμφωνία. Στις 26 Μαρτίου 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής, τασσόμενο υπέρ της κατάργησης των εποχικών αλλαγών της ώρας έως το 2021. Το Συμβούλιο δεν έχει ακόμη οριστικοποιήσει τη θέση του.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, «η ΕΕ σχεδίαζε να σταματήσει την αλλαγή της ώρας το 2021, αλλά ήρθε το Brexit και η πανδημία και κάποια άλλα ζητήματα διεθνούς γραφειοκρατίας».
Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία ενέργεια προς την κατεύθυνση αυτή και όπως φαίνεται δεν πρόκειται να γίνει κάτι σύντομα.
Συνεπώς, για την ώρα τουλάχιστον, η κατάργηση του μέτρου της αλλαγής ώρας δεν έχει καμία νέα εξέλιξη.
Πότε άρχισε η αλλαγή ώρας στην Ελλάδα
Είναι αξιοσημείωτο πως το μέτρο θεσπίστηκε για την εξοικονόμηση ενέργειας πριν από αρκετές δεκαετίες, όταν τη δεκαετία του ’70, είχε ξεσπάσει πάλι μια ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη το 1973. Έτσι, αρκετές χώρες ακολούθησαν αυτή την πολιτική, μαζί τους και η Ελλάδα.
Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την Άνοιξη γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (ώστε να αξιοποιούμε το φως της ημέρας για μία ώρα επιπλέον), ενώ το Φθινόπωρο τα επαναφέρουμε μία ώρα πίσω.
Η Ισλανδία δεν έχει υιοθετήσει το μέτρο. Η Λευκορωσία σταμάτησε την εναλλαγή ώρας μετά το 2011 και υιοθέτησε μόνιμα τη θερινή ώρα (UTC +3), για να συμβαδίσει με την αλλαγή που είχε κάνει αρχικά η Ρωσία. Από τις 27 Απριλίου 2011 και με διάταγμα του ρώσου (τότε) προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ καθιερώθηκε η θερινή ώρα Μόσχας (+4 UTC) καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Αλλάζουν και οι ώρες κοινής ησυχίας
Την ίδια μέρα, θα αλλάξουν και οι ώρες κοινής ησυχίας, όπως ορίζει η Αστυνομική Διάταξη 3 του 1996. Υπενθυμίζεται πως θερινή περίοδος, λογίζεται το χρονικό διάστημα από την 1 Απριλίου έως την 30 Σεπτεμβρίου, ενώ χειμερινή περίοδος, λογίζεται το χρονικό διάστημα, από την 1 Οκτωβρίου έως την 31 Μαρτίου.
Οι ώρες μεσημβρινής και νυκτερινής ησυχίας είναι οι ακόλουθες:
Κατά τη χειμερινή περίοδο από 15:30 έως 17:30 και από 22:00 έως 07:30.
Κατά τη θερινή περίοδο από 15:00 έως 17:30 και από 23:00 έως 07:00.
Γιατί αλλάζουμε την ώρα;
Στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ε.Ε. φέρνουμε τον δείκτη μια ώρα πίσω τον Οκτώβριο και μια ώρα μπροστά τον Μάρτιο, στην τελευταία Κυριακή των δύο αυτών μηνών. Η πρακτική αυτή ξεκίνησε για τη χώρα μας, όπως και για την υπόλοιπη Ευρώπη, το 1975. Το 1784, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος σε άρθρο του σε γαλλική εφημερίδα πρότεινε οι άνθρωποι να ξυπνούν μία ώρα νωρίτερα.
Οι έρευνες που έγιναν κυρίως στις Η.Π.Α επιβεβαίωσαν τη θεωρία του Φραγκλίνου και έδειξαν ότι έτσι εξοικονομείται μεγάλο ποσοστό ενέργειας… Χρειάστηκε να περάσουν περισσότερα από 100 χρόνια για να εφαρμοστεί η πρόταση του Φραγκλίνου. Το 1905, ο Γουίλιαμ Γίλετ εγκαινίασε τον όρο θερινή ώρα, γνωστή και ως Daylight Saving Time και πρότεινε για 6 μήνες, από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο, οι άνθρωποι να ρυθμίζουν το ρολόι τους 20 λεπτά αργότερα.
Η πρώτη φορά που το ρολόι πήγε 60 λεπτά μπροστά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ήταν στη Γερμανία το 1916, όταν μαινόταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο λόγος ήταν για να εξοικονομήσουν περισσότερη ενέργεια και να εκμεταλλευτούν το φως του ήλιου.
Έτσι, το ανθρώπινο δυναμικό απέδιδε καλύτερα και κατά τη διάρκεια της ημέρας παρήγαγαν μεγαλύτερη ποσότητα πολεμικού εξοπλισμού, χωρίς να χρησιμοποιούν ηλεκτρικό ρεύμα. Αμέσως μετά, ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Ουίνστον Τσώρτσιλ καθιέρωσε τη θερινή ώρα στη Μ. Βρετανία.
Σε περίοδο πολέμου οι χώρες ήταν πολύ ανταγωνιστικές κι έτσι με κάθε τρόπο προσπαθούσαν να εξοικονομήσουν ενέργεια. Στο παιχνίδι λίγο αργότερα μπήκαν και οι Η.Π.Α, οι οποίες ακολούθησαν το παράδειγμα των ευρωπαϊκών χωρών. Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όμως, το Κογκρέσο απέσυρε την καθιέρωση θερινής ώρας, καθώς δυσαρεστούσε πολύ κόσμο.
Οι αγρότες χρειάζονταν το φως του ήλιου από νωρίς το πρωί για να κάνουν τις αγροτικές τους εργασίες. Με την αλλαγή της ώρας το καλοκαίρι, εξαιτίας της ζέστης υπήρχε κίνδυνος να καεί η σοδειά τους. Επιπλέον, στις φάρμες τα ζώα αποδιοργανώνονταν από την αλλαγή της ώρας κάθε έξι μήνες, με αποτέλεσμα να συμπεριφέρονται τρελά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι κάποιες φάρμες στη Ρωσία όπου οι αγρότες δεν μπορούσαν το καλοκαίρι να αρμέξουν τις επιθετικές αγελάδες τους. Βέβαια, η καθιέρωση της θερινής ώρας δεν ενθουσίασε το ίδιο όλους τους ανθρώπους….
Όσοι έβαζαν το ξυπνητήρι τους νωρίς το πρωί, έχαναν μία ώρα ήλιου και αναγκάζονταν να πάνε στην δουλειά υπό το φως των ηλεκτρικών λαμπτήρων.
Πολλές φορές μπορούσε να δημιουργηθεί σύγχυση, όταν οι άνθρωποι προσπαθούσαν να ορίσουν την ώρα για κάποιο ραντεβού.
Στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ρούσβελτ καθιέρωσε για όλο τον χρόνο τη θερινή ώρα, που πήρε την ονομασία «ώρα πολέμου» (War Time).
Η μέρα ήταν μεγαλύτερη και αυτό έκανε τους στρατιώτες πιο αισιόδοξους. Το ίδιο έκαναν και οι Βρετανοί, οι οποίοι του έδωσαν το όνομα «Double Summer Time». Μετά το τέλος του πολέμου, επανήλθε και η χειμερινή ώρα και έκτοτε είναι γνωστή ως «Peace Time», δηλαδή «ώρα ειρήνης».