Σεισμός: Ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμης Λέκκας, μίλησε την Τρίτη για τους χθεσινούς σεισμούς σε Κρήτη και Θήβα, ξεκαθαρίζοντας πως «δεν μας ανησυχούν οι δονήσεις των τελευταίων ημερών».
Σε ό,τι αφορά τους σεισμούς ανοιχτά της Ζάκρου και στην Θήβα επεσήμανε ότι «είναι πολύ μακριά οι δονήσεις στα επίκεντρα τους, το γεωτεκτονικό πεδίο είναι πολυ διαφορετικό», ενώ υπάρχει «μόνο χρονική σύμπτωση».
Σε ότι αφορά τα 4,5 Ρίχτερ στην Θήβα, που έγιναν αισθητά σε πολλές περιοχές της Αττικής, ο Ευθύμης Λέκκας υπογράμμισε ότι «είναι καθυστερημένος μετασεισμός των πολλών σεισμικών δονήσεων που γίνονταν πριν απο δύο χρόνια στην περιοχή».
Πρόσθεσε άλλωστε ότι είναι χαρακτηριστικό πως «από χθες μέχρι σήμερα δεν έχουμε άλλες δονήσεις στην Κρήτη ή στην Θήβα ή στην Σκιάθο».
«Έχει περάσει πολύς καιρός που δεν έχουμε μεγάλο σεισμό στην Ελλάδα», ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ. «Αλλά δεν είναι σίγουρο ότι αν γίνει, θα έχει επιπτώσεις».
Όπως εξήγησε, «τα 2/3 της Ελλάδας είναι θαλάσσιος χώρος, ενώ τα κτίρια είναι σε καλό επίπεδο», επομένως «δεν θα έχουμε τόσο μεγάλες επιπτώσεις».
Σεισμός: Τα ρήγματα που προκαλούν ανησυχία
Σε παλαιότερη συνέντευξή του στην εφημερίδα, «Ελεύθερος Τύπος», ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος αναφέρθηκε και σε συγκεκριμένα ρήγματα τα οποία βρίσκονται στο μικροσκόπιο των επιστημόνων.
Ποια είναι αυτά;
Κορινθιακός Κόλπος
Σε ό,τι αφορά, όμως, την κουβέντα που άνοιξε το προηγούμενο διάστημα για της Αλκυονίδες και τον Κορινθιακό ανέφερε ότι «ο Ανατολικός Κορινθιακός Κόλπος είναι ένα φυσικό εργαστήριο, έχει υψηλή σεισμικότητα και είναι επόμενο μετά τα 40 χρόνια που έχει να δώσει σεισμό η περιοχή, να είναι ώριμη για έναν αρκετά μεγάλο σεισμό».
Οπως διευκρίνισε, δεν έχουμε ασφαλείς ενδείξεις για τον χρόνο εκδήλωσής του εάν θα είναι τα πέντε ή τα τρία χρόνια. «Πάντως, κάποια στιγμή μέσα στο άμεσο μέλλον ο Κορινθιακός θα ενεργοποιηθεί. Δυστυχώς, σε παγκόσμιο επίπεδο δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε χρονικά τους σεισμούς, αλλά ούτε και σε μεγάλο βαθμό τον χώρο εκδήλωσης ενός μεγάλου σεισμού».
Σχολιάζοντας κατά πόσο είμαστε έτοιμοι για ένα τέτοιο φαινόμενο και εάν θα αντέξουν οι δομές απάντησε: «Τολμώ να πω ότι θα αντέξουν. Είμαστε σε πάρα πολύ καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι ήμασταν το 1981. Θα πρέπει να σημειώσω ότι το 1984 – 86 έγινε ο αντισεισμικός κανονισμός, ο οποίος είναι ένας κανονισμός από τους καλύτερους στον κόσμο και αυτό οφείλεται ουσιαστικά στις προσπάθειες της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, των μηχανικών και των γεωεπιστημόνων, με την επίβλεψη, βεβαίως, του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Εχουμε να κάνουμε με έναν πολύ καλό αντισεισμικό κανονισμό και οι κατασκευές ουσιαστικά, ένα μεγάλο ποσοστό, είναι άτρωτες σε σχέση με τον σεισμό των 6 βαθμών. Βεβαίως, υπάρχουν και παλιές κατασκευές οι οποίες είναι ευάλωτες και σε αυτές πρέπει να ουσιαστικά να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας».
Το ρήγμα της Θήβας
Η περιοχή της Θήβας παραμένει μία ενεργή περιοχή, η οποία μετά την έξαρση του καλοκαιριού δεν έχει σβήσει και εξακολουθεί να δίνει μικρούς σεισμούς. Σύμφωνα με τους σεισμολόγους, μία προσεισμική ακολουθία μπορεί να κρατήσει και ενάμιση χρόνο πριν, όπως έγινε και το 1893, δεκαετίες πίσω για την ανθρωπότητα, ελάχιστος χρόνος για ένα σεισμικό φαινόμενο. Το δε ρήγμα της Θήβας είναι ενεργό και είχε δώσει σεισμό 6 με 6,2 ρίχτερ. «Το 1914 είχαμε σεισμό για τον οποίο δεν έχουμε σήμερα ενδείξεις ότι υπήρξαν προσεισμοί, κάτι που δείχνει την πολυπλοκότητα των φαινομένων και ότι δεν μπορούν να μπουν σε καλούπια», είχε αναφέρει για το φαινόμενο ο κ. Παπαδόπουλος.
Το ΒΑ Αιγαίο θέλει προσοχή
Μια άλλη περιοχή είναι το Βορειοανατολικό Αιγαίο. «Θέλει σίγουρα προσοχή αυτή η περιοχή. Την περίοδο του ’80 και συγκεκριμένα το 1982 και το 1983 είχαμε αλλεπάλληλους ισχυρότατους σεισμούς και εκ νέου το 2014 με μεγέθη έως 6,9 ρίχτερ. Κατά συνέπεια, είναι μια σεισμοτεκτονική δομή με πάρα πολύ υψηλό σεισμικό δυναμικό, διότι αποτελεί τη συνέχεια του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας, που έρχεται από το βόρειο τμήμα της Τουρκίας, εισέρχεται στη θάλασσα του Μαρμαρά και κινείται μέσα στη θάλασσα του Βορείου Αιγαίου. Το ότι οι γύρω κατοικημένες περιοχές βρίσκονται σε αρκετή απόσταση από το συγκεκριμένο ρήγμα δεν απαλλάσσει από την ευθύνη να παρακολουθείται και να αξιολογείται μεγάλη προσοχή τα δεδομένα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο σεισμός 5,4 ρίχτερ στις 16/01/2022 στο Βόρειο Αιγαίο μπορεί να είναι μόνο η αρχή μιας διαδικασίας και μπορεί σε ένα, δύο ή τρία χρόνια να δούμε την επανάληψη του επόμενου ισχυρού σεισμού.
Σεισμός: Εφιάλτης σε ελληνική μεγαλόπολη – Ρήγμα 11 χιλιομέτρων απειλεί με 6,2 Ρίχτερ
Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε μιλώντας στην ΕΡΤ Λάρισας, ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Αθανάσιος Γκανάς για το ύψος των πολυκατοικιών στη Λάρισα με αφορμή την ύπαρξη ενός ρήγματος 11 χιλιομέτρων που διατρέχει την πόλη.
«Στη Λάρισα ξέρουμε ότι υπάρχει ένα ρήγμα που περνάει μέσα από την πόλη, το οποίο το έχουμε χαρτογραφήσει και έχει ένα μήκος τουλάχιστον 11 χιλιομέτρων, που σημαίνει ότι μπορεί να δώσει ένα σεισμό πάνω από 6 ρίχτερ, μπορεί και 6,2 ρίχτερ. Κοντά στη Λάρισα υπάρχουν κι άλλα ρήγματα που συνεχίζουν ανατολικά προς Πλατύκαμπο και βόρεια προς τη Γυρτώνη και βορειότερα προς τη Ροδιά, τα οποία θέλουν προσοχή», εξήγησε ο κ. Γκανάς, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι θα πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά με το ρήγμα της Λάρισας, το οποίο έχει χαρτογραφηθεί μεν, αλλά θα πρέπει να βρεθούν δεδομένα για το πότε έχει γίνει ο τελευταίος σεισμός.
«Μπορεί να έχει γίνει πριν από 2.000 χρόνια που αυτό σημαίνει ότι το ρήγμα βρίσκεται στο τέλος του κύκλου και άρα είναι ώριμο ή μπορεί να έχει γίνει και νωρίτερα γιατί δεν υπάρχουν ιστορικά δεδομένα. Οπότε δεν έχουμε δεδομένα για να χαρακτηρίσουμε πόσο επικίνδυνο είναι το συγκεκριμένο ρήγμα. Το ίδιο πράγμα ισχύσει και για τα ρήγματα που είναι ανατολικότερα προς τον Πλατύκαμπο και βορειότερα, όπως στο Ασμάκι και στο Ελευθέριο. Χρειάζεται να γίνει περαιτέρω δουλειά στο πεδίο για να μπορέσουμε να τα χαρακτηρίσουμε για την επικινδυνότητα τους».
Ωστόσο ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών, διερωτήθηκε πως είναι δυνατόν να δίνονται άδειες από τις αρμόδιες αρχές για δεκαόροφες οικοδομές. «Το θεωρώ εγκληματικό όχι μόνο για τη Λάρισα, αλλά και για τον Βόλο και όλες τις Θεσσαλικές πόλεις. Οι δικές μας οι πόλεις, είναι χτισμένες πάνω σε ρήγματα ή κοντά σε αυτά και θα πρέπει να υπάρχουν σχέδια διαφυγής και εκκένωσης. Δεν μπορούν να στοιβάζονται πολυόροφες οικοδομές μέσα σε γειτονικά οικοδομικά τετράγωνα. Είναι μεγάλο λάθος αυτό και πρέπει να σταματήσει. Κρούω τον κώδωνα του κινδύνου».
Σεισμός: Πώς να ενεργοποιήσετε στο κινητό σας το σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης της Google
Και όμως υπάρχει σύστημα προειδοποίησης σεισμού στο κινητό μας!
Διαθέσιμο για όλες τις συσκευές android είναι το σύστημα ειδοποίησης σεισμών από την Google.
Το νέο σύστημα το οποίο έχει σκοπό να βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε περιοχές με σεισμική δραστηριότητα ανιχνεύει τους σεισμούς πριν την εκδήλωση της δόνησης.
Η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν από την Google και μπορεί να ενεργοποιηθεί με τους εξής τρόπους από το κινητό σας:
Mεταβείτε στις Ρυθμίσεις και ενεργοποιήστε τις Υπηρεσίες τοποθεσίας για τη συσκευή (απαιτείται χρήση ίντερνετ).
Αυτή η λειτουργία θα επιτρέψει στην Google να ανιχνεύει την τοποθεσία της συσκευής σας και με βάση αυτήν, θα ειδοποιεί χρήστες σε περίπτωση πιθανού σεισμού στην περιοχή τους
Στη συνέχεια, ενεργοποιήστε το Σύστημα ειδοποίησης σεισμών στο τηλέφωνο
Για να το κάνετε αυτό, μεταβείτε στις ρυθμίσεις της συσκευής σας. Κάντε κλικ στην επιλογή ασφάλεια και έκτακτη ανάγκη, και στη συνέχεια επιλέξτε ειδοποιήσεις για σεισμούς και ενεργοποιήστε το διακόπτη.
Το σύστημα παρέχει δύο τύπους ειδοποιήσεων, ειδοποιήσεις Be aware και ειδοποιήσεις Take Action.
Οι ειδοποιήσεις Be Aware είναι σχεδιασμένες για μικρούς σεισμούς και παρέχουν περισσότερες πληροφορίες όταν πατηθεί η ειδοποίηση. Το μήνυμα απόστέλλεται μόνο σε χρήστες που αντιμετωπίζουν δονήσεις MMI 3 & 4 κατά τη διάρκεια σεισμού μεγέθους 4,5 Ρίχτερ ή μεγαλύτερου.
Οι ειδοποιήσεις Take Action είναι σχεδιασμένες να τραβήξουν
Σχεδιασμένο για να τραβήξει την προσοχή σας προτού νιώσετε μέτριο έως δυνατό κούνημα, ώστε να μπορείτε να αναλάβετε δράση για να προστατευθείτε.
Αποστέλλεται μόνο σε χρήστες που θα βιώσουν δόνηση MMI 5+ κατά τη διάρκεια σεισμού μεγέθους 4,5 Ρίχτερ ή μεγαλύτερου.
Σεισμός: Εφιάλτης δίχως τέλος – Έρχονται πάνω από 6 Ρίχτερ;
Το άγνωστο ρήγμα της Νότιας Εύβοιας έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στους σεισμολόγους, που δεν αποκλείουν σφοδρό χτύπημα του Εγκέλαδου στη χώρα μας.
Ο καθηγητής Σεισμολογίας και Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής , κος Κωνσταντίνος Παπαζάχος, μίλησε στα Παραπολιτικά για τον σεισμό στην Εύβοια ενώ εμφανίστηκε ανησυχητικός για την σεισμική ακολουθία στη χώρα μας, καθώς όπως είπε ένας σεισμός 6 Ρίχτερ μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή σε οποιοδήποτε μέρος.
Μεταξύ άλλων, τόνισε:
Κ.ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ: Οι εκτιμήσεις των σεισμολόγων σχετικά με την σεισμική ακολουθία είναι παρόμοιες για να μην πω ταυτόσημες. Όλοι μιλάμε για μια περιοχή χαμηλής σεισμικότητας, όλοι μιλάμε για μια περιοχή για την οποία τα ιστορικά στοιχεία είναι πρακτικώς ανύπαρκτα. Χαμηλής σεισμικότητας για τον ελλαδικό χώρο σημαίνει ότι τα ρήγματα στην περιοχή μπορεί να δώσουν τον τυπικά χαμηλότερο μέγιστο σεισμό που θεωρούμε για τον ελληνικό χώρο και αυτός είναι ένας σεισμός της τάξης του 6. Για την Ελλάδα το 6 είναι πάρα πολύ λίγο, η Ελλάδα συγκεντρώνει το 60% της ευρωπαϊκής σεισμικότητας. Δεν είναι Κεφαλλονιά έχουμε 7,5, δεν είναι Σάμος που έχουμε 7. Στην Ελλάδα ένας σεισμός 6 ρίχτερ μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή οπουδήποτε.
Ερωτηθείς αν τα παλιά σπίτια που δεν έχουν κατασκευαστεί με αντισεισμική τεχνολογία θα αντέξουν ένα σεισμό της τάξεως του 6
Κ.ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ: Δεν παίζει μόνο το μέγεθος του σεισμού αλλά και η απόσταση. Πολλοί μικρότεροι σεισμοί δηλαδή της τάξεως του 5,2-5,5 σε μικρές αποστάσεις δηλαδή όταν είσαι δίπλα στο επίκεντρο έχουν σημαντικές επιπτώσεις. Γενικά επειδή τα 6αρια είναι οι τυπικοί σεισμοί του ελλαδικού χώρου κάνουν βλάβες στην κοντινή περιοχή κυρίως στα παλιά κτήρια.
Ερωτηθείς αν θα συμβούλευε τους κατοίκους της Ευβοίας να παραμείνουν στα αυτοκίνητα τους
Κ.ΠΑΠΑΖΑΧΟΣ: Δεν θα συμβούλευα κανέναν να μένει στο αυτοκίνητό του εφόσον το σπίτι του είναι εντάξει.
Σεισμός: Αποκάλυψη Παπαδόπουλου – Αυτές είναι οι περιοχές της Ελλάδας που κινδυνεύουν
Οι χώρες της Μεσογείου συνεργάζονται και προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο ενός ισχυρού σεισμού που θα προκαλέσει τσουνάμι και θα πλήξει παράκτιες περιοχές τους, με πιθανότερο σενάριο ότι αυτό θα ξεκινήσει από την Ελλάδα.
Η Ελλάδα έχει την υψηλότερη σεισμικότητα σε όλη τη Μεσόγειο, κατά μήκος του περίφημου Ελληνικού Τόξου -ξεκινάει από τα νησιά του Ιονίου διασχίζει τον βυθό του Νοτίου Ιονίου έξω από την Πελοπόννησο και περνώντας νοτίως της Κρήτης καταλήγει στη Ρόδο- και για αυτό είναι απολύτως υπαρκτό το ενδεχόμενο γένεσης τσουνάμι μετά από ισχυρό υποθαλάσσιο ή παράκτιο σεισμό.
Λόγω της σπανιότητας του φαινομένου για πολλά χρόνια υπήρχε αμηχανία σε ό,τι αφορά την προετοιμασία αντιμετώπισης του, ωστόσο, πλέον τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο, μέσα από τη συμμετοχή της Ελλάδας στη Διακυβερνητική Ομάδα Συντονισμού της UNESCO, έχουν καταρτιστεί τυποποιημένα πρωτόκολλα άμεσων ενεργειών, ενώ γίνονται ασκήσεις ετοιμότητας και δράσεις επιμόρφωσης των πολιτών.
Μάλιστα, όπως εξήγησε ο ερευνητής σεισμολόγος και επιστημονικός συνεργάτης της UNESCO Δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου για τις Νέες Τεχνολογίες στην Πολιτική Προστασία «SafeThessaloniki 2022», στον σεισμό των 7 Ρίχτερ την 30η Οκτωβρίου 2020, στη Σάμο, για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενεργοποιήθηκε η Υπηρεσία Επικοινωνιών Εκτάκτου Ανάγκης (Ειδοποιήσεις Συστήματος Συναγερμού Πολιτών μέσω του 112) και σήμερα το εθνικό κέντρο που παρακολουθεί και προειδοποιεί την Πολιτεία για τον κίνδυνο τσουνάμι κινητοποιείται βάσει αυστηρού πρωτοκόλλου, το οποίο προβλέπει συγκεκριμένες ενέργειες εντός χρονικού διαστήματος έως 10 λεπτών από την καταγραφή της σεισμικής δόνησης.
Σεισμός: Οι “κόκκινες” περιοχές στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά τις σεισμογενείς περιοχές στην Ελλάδα και τις ακτές όπου είναι υψηλότερος ο κίνδυνος παραγωγής τσουνάμι ο σεισμολόγος διευκρίνισε:
«Σε όλη τη Μεσόγειο έχουμε, κατά μήκος του Ελληνικού Τόξου, την υψηλότερη σεισμικότητα, η οποία είναι και υποθαλάσσια, άρα είναι αυτονόητο και το γνωρίζουμε και από τα επιστημονικά δεδομένα, ότι εκεί ακριβώς έχουμε τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την παραγωγή τσουνάμι. Το τσουνάμι διαδίδεται πολύ γρήγορα, δε “σβήνει” εύκολα και απειλεί παράκτιες περιοχές σε μεγάλες αποστάσεις, αυτή είναι η ιδιαιτερότητα του φαινομένου. Μετά έχουμε μια άλλη περιοχή με πολύ υψηλό κίνδυνο, τον Κορινθιακό Κόλπο. Επίσης έχει πολύ υψηλή σεισμικότητα, όμως με τη διαφορά ότι πρόκειται για κλειστό κόλπο και δεν μπορεί, ακόμη και μεγάλο τσουνάμι, να βγει προς τα έξω και να απειλήσει άλλες περιοχές. Έπειτα, έχουμε μικρότερο κίνδυνο σε περιοχές όπως τα Δωδεκάνησα και γενικότερα το Ανατολικό Αιγαίο, η Λέσβος, η Χίος».
Λιγότερο πιθανό, βάσει των δεδομένων σεισμικότητας, είναι το ενδεχόμενο να φτάσει στην Ελλάδα τσουνάμι που θα ξεκινήσει από άλλες χώρες της Μεσογείου. Αντιθέτως, άλλες χώρες όπως το Ισραήλ και η Ιταλία προετοιμάζονται συστηματικά για ένα τσουνάμι που θα μπορούσε να ξεκινήσει από το Ελληνικό Τόξο.
«Από γειτονικές χώρες απειλούμαστε ελάχιστα από την Ιταλία. Δεν υπάρχει καταγεγραμμένος μεγάλος σεισμός που να προκάλεσε τσουνάμι και να ήλθε στη δική μας πλευρά. Δεν έχουν τόσο υψηλή σεισμικότητα όσο εμείς, παρόλα αυτά στα σενάριά μας λαμβάνουμε υπόψη κι αυτό το ενδεχόμενο. Αντιθέτως στην Ιταλία φοβούνται πάρα πολύ τα τσουνάμι που μπορεί να ξεκινήσουν από την Ελλάδα κι έχουν κάνει πολλές έρευνες για αυτό το θέμα. Το ίδιο οι Ισραηλινοί. Έχουμε κάνει κοινές ασκήσεις με τους Ισραηλινούς, φοβούνται πάρα πολύ τα τσουνάμι που μπορεί να δημιουργηθούν για παράδειγμα κατά μήκος της Κρήτης, ή της Ρόδου και σε 45 λεπτά, το πολύ σε μία ώρα, θα έχουν φτάσει στο Ισραήλ», επισήμανε ο κ. Παπαδόπουλος.
Μπορούμε να είμαστε προετοιμασμένοι για την πιθανή γένεση τσουνάμι μετά από ισχυρό υποθαλάσσιο ή παράκτιο σεισμό;
«Βεβαίως μπορούμε», απάντησε ο κ. Παπαδόπουλος, σημειώνοντας ότι στην προετοιμασία της ελληνικής Πολιτείας αλλά και συνολικά των χωρών της Μεσογείου, μέσα από τη Διακυβερνητική Ομάδα Συντονισμού για το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης και Μετριασμού του Τσουνάμι στον Βορειοανατολικό Ατλαντικό, τη Μεσόγειο και τις συνδεδεμένες θάλασσες (ICG/NEAMTWS) της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO (IOC-UNESCO), καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε ο σεισμός και το τσουνάμι του Ινδικού Ωκεανού του 2004 και οι τεράστιες ανθρώπινες απώλειες και καταστροφές στις 14 χώρες που επηρέασε.
«Για το τσουνάμι κάναμε πολύ σημαντικά βήματα, ακριβώς επειδή υπήρξε η επιταγή της συνεργασίας των κρατών. Υστερούμε, παρά το ότι έχουν γίνει πρόοδοι στα τεχνολογικά συστήματα, στη διαλειτουργικότητα, δηλαδή στο πώς συνεργάζονται μεταξύ τους οι υπηρεσίες. Το τσουνάμι δεν έχει σύνορα. Στη Μεσόγειο ένα μεγάλο τσουνάμι μπορεί να χτυπήσει 10-15 χώρες. Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες πρέπει να συνεργαστούν μεταξύ τους. Πολλές φορές βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, ή δεν έχουν καλές σχέσεις, άλλοτε δεν έχουν το ίδιο τεχνολογικό επίπεδο, δεν έχουν το ίδιο πολιτιστικό επίπεδο, άρα χρειαζόμασταν έναν καταλύτη να φέρνει κοντά τις χώρες κι αυτός είναι η UNESCO», επισήμανε ο κ. Παπαδόπουλος.
Σήμερα ο πάροχος υπηρεσιών τσουνάμι (TSPs) της Ομάδας ICG/NEAMTWS υποστηρίζεται τεχνικά από πέντε εθνικά κέντρα, αυτά της Πορτογαλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Σημαντικότατη πρόκληση είναι η εξασφάλιση γρήγορων και αξιόπιστων μεταδόσεων προειδοποιήσεων για τσουνάμι, τις οποίες σύμφωνα με τα πρωτόκολλα που έχουν συμφωνηθεί στην UNESCO, τα πέντε κέντρα στέλνουν με τρεις τρόπους ταυτόχρονα (email, fax και GTS) και μετά οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας πρέπει να χρησιμοποιούν εξίσου αξιόπιστα συστήματα, για να πάει προς τα κάτω το μήνυμα.
Τα πέντε κέντρα της Ομάδας ICG/NEAMTWS συνεργάζονται μεταξύ τους και έχουν καταρτιστεί συγκεκριμένα πρωτόκολλα ενεργειών, από τα οποία δεν μπορεί κανείς να αποκλίνει.
«Μόλις γίνει ένας σεισμός ύποπτος για τη γένεση τσουνάμι, δηλαδή μεγέθους άνω των 6, υποθαλάσσιος και επιφανειακός, αμέσως οργανώνεται ένα μήνυμα προειδοποίησης για τσουνάμι. Τα Αστεροσκοπεία της Αθήνας , της Ρώμης κ.ο.κ. στέλνουν στην Πολιτική Προστασία της χώρας τους εντός 8 έως 10 λεπτών αυτό το μήνυμα και η Πολιτική Προστασία κοιτάει πώς αυτό πάει προς τα κάτω, προς τις απειλούμενες περιοχές. Για πολλά χρόνια υπήρχε μία αμηχανία στο θέμα αυτό, δηλαδή τι μπορούμε να κάνουμε πρακτικά, δεδομένου ότι ειδικά εδώ στη Μεσόγειο το περιθώριο αντίδρασης για να προστατευθεί ο γενικός πληθυσμός είναι πολύ περιορισμένος, συχνά μόνο λίγα λεπτά», σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος.
Σημείωσε δε, ότι τον Φεβρουάριο του 2020, όταν ο ίδιος είχε κληθεί στη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για τον νέο νόμο πολιτικής προστασίας, που ψηφίστηκε και ισχύει τώρα, είχε θέσει το θέμα της προετοιμασίας της ελληνικής πολιτείας για το ενδεχόμενο τσουνάμι:
«Προσέξετε το αυτό, μία φορά θα χρειαστεί η χώρα. Τότε πρέπει να είμαστε έτοιμοι», είχε πει στην παρέμβασή του και λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 2020 στον μεγάλο σεισμό της Σάμου «για πρώτη φορά όχι μόνο στην Ελλάδα , αλλά συνολικά στον ευρωπαϊκό χώρο και στη Μεσόγειο χρησιμοποιήθηκε το 112».
«Το θεωρώ πολύ σημαντικό βήμα παρά τα μειονεκτήματα που παρατηρήθηκαν. Πρωτοπορήσαμε οι Έλληνες σε αυτό, υπάρχει τρόπος να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο το σύστημα -είμαι βέβαιος – έτσι ώστε η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος που μας δίνει τη δυνατότητα μέσα σε 10 λεπτά να στείλουμε την προειδοποίηση, να γίνει ακόμη καλύτερη από επιχειρησιακή άποψη πλέον», πρόσθεσε.
Σε πιο άμεσο κίνδυνο στην περίπτωση γένεσης τσουνάμι βρίσκονται οι παράκτιες περιοχές που βρίσκονται κοντά στο επίκεντρο της σεισμικής δόνησης.
Εκεί, όσοι βρίσκονται κοντά σε ακτές και αισθανθούν το σεισμό θα πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα, χωρίς να περιμένουν οποιουδήποτε είδους ενημέρωση και άρα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να το κάνουν, μέσα από επιμορφωτικές δράσεις, σε περιοχές υψηλού κινδύνου.
«Η πιο δύσκολη περίπτωση γενικώς αφορά τις παράκτιες περιοχές που βρίσκονται πιο κοντά στην εστία του σεισμού που παράγει το τσουνάμι. Αυτό το είδαμε στη Σάμο το 2020. Στη Βόρεια Σάμο το πρώτο κύμα έφτασε μόνο σε 4 λεπτά. Πώς το ξέρουμε; Δεν είχαμε όργανα αλλά βίντεο και τα αξιοποιήσαμε για πρώτη φορά σε σχετική μελέτη μας. Καταγράφηκαν από αξιόπιστες κάμερες. Σε τέσσερα λεπτά έφτασαν τα κύματα. Εκεί το σύστημα δυστυχώς δε νομίζω ότι προλαβαίνει να δώσει προειδοποίηση. Εκεί επεμβαίνει αυτό που λέγεται ενημέρωση, πληροφόρηση και εκπαίδευση του πληθυσμού. Η βασική οδηγία λέει: “Μόλις αισθανθείτε σεισμό σε παράκτια περιοχή, απομακρύνεστε αμέσως στα ενδότερα. Δεν προλαβαίνετε να ακούσετε προειδοποίηση, δεν περιμένετε να πάρετε μήνυμα από το 112, ή να πληροφορηθείτε από τα ΜΜΕ τι ακριβώς συμβαίνει. Αμέσως, ακαριαία, διότι το κύμα φτάνει αστραπιαία”. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και θέλει πολύ μεγάλη προσπάθεια και σε έναν άλλον τομέα, την επιμόρφωση, εκπαίδευση, ενημέρωση. Θέλει εκπαίδευση και των ίδιων των στελεχών , των σωμάτων και των υπηρεσιών», εξήγησε ο κ. Παπαδόπουλος.
Όπως διευκρίνισε, στη Σάμο μετά και την εμπειρία του 2020 οι δύο δήμοι προχώρησαν σε σειρά ενεργειών: «Ανέθεσαν μία μελέτη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών -συμμετείχαμε και συμβάλλαμε κι εμείς- για τον κίνδυνο του σεισμού και του τσουνάμι, όπου χαρτογραφήθηκε για πρώτη φορά ο βαθμός κινδύνου στις ακτογραμμές του νησιού. Δεν είναι ο ίδιος παντού, εξαρτάται και από τη μορφολογία των ακτών. Για παράδειγμα, είναι δομημένη μια παράκτια ζώνη, είναι επίπεδη η μορφολογία και ένα ενδεχόμενο τσουνάμι μπορεί με πολύ μεγάλη ευκολία να προχωρήσει μέσα στην ξηρά; Υπάρχουν απότομες πλαγιές άρα δεν ευνοείται η αναρρίχηση του τσουνάμι; Όλα αυτά ελήφθησαν υπόψη και δόθηκε μια χαρτογράφηση στις ακτές του νησιού για πρώτη φορά. Επίσης ήδη έχει κάνει ο Δήμος Σάμου κάποιες προσπάθειες να υπάρξει περισσότερη ενημέρωση του πληθυσμού στο θέμα αυτό, όπως έχουν γίνει και σε άλλα νησιά, στη Ρόδο, την Κω, την Κρήτη, όπου έχουμε κάνει και ασκήσεις. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο ΟΗΕ έχει από το 2016 θεσπίσει την 5η Νοεμβρίου εκάστου έτους ως ημέρα ενημέρωσης για το τσουνάμι. Οι προσπάθειες συνεχίζονται και εντείνονται».
Σεισμός: Πρόβλεψη για 6,5 Ρίχτερ στην Ελλάδα – Σε ποια περιοχή θα είναι το επίκεντρο
Η μελέτη του καθηγητή Σεισμολογίας του ΑΠΘ Θεόδωρου Τσάπανου ξεκίνησε μετά τον σεισμό των 5,3 Ρίχτερ τον Ιανουάριο στη Φλώρινα.
Η πιθανότητα να δώσει η περιοχή της Φλώρινας σεισμό μεγέθους 6, 6,5 ή 6,6 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ τα επόμενα 100 χρόνια είναι 69%, 30% και 25%, αντίστοιχα» δήλωσε ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ Θεόδωρος Τσάπανος κατά την διάρκεια της παρουσίασης στο δημοτικό συμβούλιο Φλώρινας, των αποτελεσμάτων ερευνητικού προγράμματος «ανάλυσης και καταγραφής της τοπικής σεισμικής επικινδυνότητας στην περιοχή του Δήμου Φλώρινας».
Αμέσως μετά τον σεισμό της 9ης Ιανουαρίου 2022 μεγέθους Μ=5.4, η περιοχή της Φλώρινας μπήκε στο …μικροσκόπιο των επιστημόνων με τον τομέα Γεωφυσικής και Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης υπό τον Θόδωρο Τσάπανο, να αναλαμβάνει την παρακολούθηση του φαινομένου για λογαριασμό του Δήμου Φλώρινας.
Ο σεισμός και οι εκατοντάδες μικροσεισμοί που καταγράφηκαν είχαν μικρό εστιακό βάθος, από 6 km με μέγιστο τα 20 km ενώ το βάθος από το οποίο προήλθε ο κύριος σεισμός ήταν στα 8 km.
Ένα μικροδίκτυο ψηφιακών σεισμογράφων του εργαστηρίου αναπτύχθηκε σε όλο το γεωγραφικό φάσμα της πόλης, σε δημόσια κτίρια, σχολεία, πανεπιστημιακές αίθουσες, προκειμένου όπως αναφέρει ο κ. Τσάπανος «να υπάρξει λεπτομερής καταγραφή της μικροσεισμικής δραστηριότητας, να γίνουν μετρήσεις γεωηλεκτρικής διασκόπησης σε μεγάλη έκταση για την αποτύπωση των γεωλογικών σχηματισμών και πιθανών ενεργών ρηγμάτων».
Σύμφωνα με την μελέτη «ο σεισμός της 9ης Ιανουαρίου 2022 έγινε σε ένα ρήγμα 8.5 χιλιομέτρων. Ήταν επιφανειακός όπως και οι μετασεισμοί του. Ο σεισμός έγινε σε ένα μέρος κομματιού τεκτονικής δομής που «έσπασε» και που η συνέχεια της φθάνει μέχρι τα Μπίτολα», η οποία ωστόσο όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες «παρέμεινε ανενεργή σε όλη την διάρκεια της μελέτης».
Στο ερώτημα γιατί οι σεισμοί και οι εκατοντάδες μετασεισμοί που ακολούθησαν γίνονται έντονα αισθητοί στους πολίτες ο κ. Τσάπανος εξήγησε ότι οφείλεται στο γεγονός ότι «το επίκεντρο όλων αυτών ήταν πολύ κοντά στην πόλη, ήταν σε μικρό εστιακό βάθος και η κατευθυντικότητά τους ήταν προς την πόλη».
Ανέφερε ότι υπάρχει πιθανότητα 59.58% για σεισμό με μέγεθος 6 μέχρι το 2030 και ότι η πιθανότητα να δώσει η περιοχή σεισμό με μέγεθος 6, 6,5 ή 6,6 Ρίχτερ τα επόμενα 100 χρόνια είναι 69%, 30% και 25%, αντίστοιχα.
Ο δήμαρχος Φλώρινας Βασίλης Γιαννάκης, σημείωσε ότι τα στοιχεία που συλλέχτηκαν από το δίκτυο ψηφιακών σεισμογράφων που αναπτύχθηκαν σε όλο τον δήμο, συνέβαλαν καθοριστικά στην απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας στην καθ’ υπέρβαση εισαγωγή των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».
