Συμβουλές: Τι πρέπει να κάνουμε, όταν είμαστε πληγωμένοι;
Να μην ταραχτείς και να μην πέσεις σε καμία παγίδα, όταν είσαι στενοχωρημένος, επειδή έπεσες σε κάποια αμαρτία λόγω αδυναμίας. Αφού επιστρέψης αμέσως στο Θεό, μίλησε έτσι· «Βλέπε, Κύριέ μου· έκανα τέτοια πράγματα σαν τέτοιος που είμαι· ούτε ήταν δυνατό να περίμενες και τίποτα άλλο από εμένα τον τόσο κακοπροαίρετο και αδύνατο, παρά ξεπεσμό και γκρέμισμα».
Και εδώ, ξευτελίσου στα μάτια σου αρκετή ώρα και λυπήσου με πόνο καρδιάς για την λύπη που προξένησες στον Θεό και χωρίς να συγχυσθής, αγανάκτησε κατά των αισχρών σου παθών, ιδιαιτέρως δε και μάλιστα, εναντίον εκείνου του πάθους που έγινε αιτία να πέσης· έπειτα πές πάλι· «Ούτε μέχρι εδώ θα στεκόμουνα, Κύριέ μου, και θα αμάρτανα χειρότερα, εάν εσύ δεν με κρατούσες με την πολύ μεγάλη σου αγαθότητα».
Και ευχαρίστησέ τον και αγάπησέ τον περισσότερο παρά ποτέ θαυμάζοντας την τόση μεγάλη ευσπλαγχνία του, ότι και παρόλο που λυπήθηκε από σένα, πάλι σου δίνει το δεξί του χέρι και σε βοηθάει, για να μη ξαναπέσης στην αμαρτία· τελευταία πές με μεγάλο θάρρος στη μεγάλη ευσπλαγχνία του· «Εσύ, Κύριέ μου, κάνε σαν εκείνος που είσαι και συγχώρεσέ με και μην επιτρέψης στο εξής να ζω χωρισμένος από σένα, ούτε να απομακρυνθώ ποτέ, ούτε να σε λυπήσω πλέον».
Και κάνοντας έτσι, μη σκεφθής αν σε συγχώρεσε, διότι αυτό δεν είναι τίποτα άλλο, παρά υπερηφάνεια, ενόχλησις του νού, χάσιμο του καιρού και απάτη του διαβόλου, χρωματισμένη με διαφόρες καλές προφάσεις. Γι αυτό, αφήνοντας τον εαυτό σου ελεύθερα στα ελεήμονα χέρια του Θεού, ακολούθησε την άσκησί σου, σαν να μην είχες πέσει. Και αν συμβή εξαιτίας της αδυναμίας σου να αμαρτήσης πολλές φορές την ημέρα (65) και να μείνης πληγωμένος, κάνε αυτό που σου είπα όλες τις φορές, όχι με μικρότερη ελπίδα στο Θεό. Και κατηγορώντας περισσότερο τον εαυτό σου και μισώντας την αμαρτία περισσότερο, αγωνίσου να ζής με περισσότερη προφύλαξι.
Σπουδαία συμβουλή: Πως να αντιδράσεις όταν είσαι πληγωμένος
Αυτή η εκγύνασις δεν αρέσει στο διάβολο· γιατί βλέπει Πως αρέσει πολύ στο Θεό, επειδή και μένει ντροπιασμένος ο αντίπαλος, βλέποντας ότι νικήθηκε από εκείνον, που αυτός είχε πριν νικήσει. Γι αυτό και διαφορετικούς απατηλούς τρόπους χρησιμοποιεί για να μας εμποδίση να μη το κάνουμε. Και πολλές φορές πετυχαίνει τον σκοπό του εξαιτίας της αμέλειάς μας και της λίγης φροντίδας που έχουμε στον εαυτό μας. Γι αυτό, όσο εσύ βρείς δυσκολία σε αυτό από τον εχθρό, τόσο περισσότερο πρέπει να αγωνισθής να το κάνης πολλές φορές, ακόμη και αν μία μόνο φορά έπεσες· μάλιστα πρέπει αυτό να κάνης, αν, αφού αμαρτήσης, αισθάνεσαι ότι ενοχλείσαι και συγχύζεσαι και σε πιάνη απελπισία για να μπορέσης έτσι με αυτό να αποκτήσης ειρήνη και γαλήνη στην καρδιά σου και θάρρος μαζί· και αφού οπλισθής με αυτά τα όπλα, να στραφής στο Θεό.
Γιατί, αυτή η παρόμοια ενόχλησις και ταραχή που έχει κάποιος για την αμαρτία, δεν γίνεται επειδή με αυτό που έκανε λύπησε τον Θεό, αλλά γίνεται για τον φόβο της δικής του καταδίκης· και αυτό σημαίνει ότι, αυτή προέρχεται από την φιλαυτία, όπως πολλές φορές είπαμε.
Ο τρόπος λοιπόν, για να αποκτήσης την ειρήνη, είναι ο εξής· να ξεχάσης τελειωτικά την πτώσι και την αμαρτία σου (66) και να παραδοθής στην σκέψι της μεγάλης και άφατης αγαθότητας του Θεού· και ότι, αυτός μένει πολύ πρόθυμος και επιθυμεί να συγχωρέση κάθε αμαρτία, όσο και αν είναι βαρειά, προσκαλώντας τον αμαρτωλό με διάφορους τρόπους και μέσα από διάφορους δρόμους, για να έλθη σε συναίσθησι και να ενωθή μαζί του σε αυτή την ζωή με την χάρι του· στην δε άλλη, να τον αγιάση με τη δόξα του και να τον κάνη αιώνια μακάριο. Και αφού με αυτές και παρόμοιες σκέψεις και στοχασμούς, γαληνέψης το νού σου, τότε θα επιστρέψης στην πτώσι σου, κάνοντας όπως είπα πιο πάνω· κατόπιν, όταν έρθη η ώρα της εξομολογήσεως (την οποία σε προτρέπω να κάνης πολύ συχνά), θυμήσου όλες σου τις αμαρτίες, και με νέο πόνο και λύπη, για την λύπη του Θεού, και με πρόθεσι και απόφασι να μη τον λυπήσης πλέον, φανέρωσέ τες όλες στον Πνευματικό σου και κάνε με προθυμία τον κανόνα που θα σου ορίση.
Συμβουλές: Μην ταραχτείς όταν είσαι πληγωμένος
65. Το κς΄ και κζ΄ κεφάλαιο του β΄ μέρους αυτού του βιβλίου, μας διδάσκει καθαρώτερα, ότι τα αμαρτήματα που λέει το παρόν κεφάλαιο, δεν εννοούνται Πως είναι θανάσιμα, αλλά μη θανάσιμα και συγγνωστά, και αυτοί που σε αυτά αμαρτάνουν δεν εννοούνται ότι είναι αυτοί που ζούνε απλά και αδιάφορα και κάνουνε θανάσιμα πταίσματα κάθε λίγο· (γιατί αυτοί πρέπει και να ενοχλούνται και με πόνο καρδιάς να κλαίνε και μεγάλη σκέψι να έχουν στο να εξετάζουν πάντα την συνείδησί τους και να εξομολογούνται· και λύπη ανάλογη να έχουν πάντα, όχι όμως και από την υπερβολική λύπη να πέφτουν σε απελπισία)· άλλα αυτοί που ζούνε πνευματική ζωή, οι αγωνιζόμενοι στη αρετή. Γιατί αυτοί αυτά τα συγγνωστά αμαρτήματα κάνοντας (ποιά δε είναι αυτά, βλέπε στην αρχή του κς΄ κεφαλαίου) ή και βαρύτερα από αυτά και μεγαλύτερα (στα οποία κάποτε πέφτουν και αυτοί, κατά παραχώρησι Θεού), κάνουν κατά την διάταξι του παρόντος κεφαλαίου· πλήν η διάταξις αυτή, ωφελεί απλά κάθε άνθρωπο, που κάνει το οποιοδήποτε αμάρτημα.
66. Σε αυτό αρμόζει η ιστορία που αναγινώσκομε στο Γεροντικό· φαίνεται εκεί ότι ένας μοναχός από συναρπαγή έπεσε σε πορνεία. Και επειδή οι λογισμοί της απογνώσεως από μέσα τον ενωχλούσαν, ότι έχασε την ψυχή του και πλέον σωτηρία δεν υπάρχει, αυτός ως φρόνιμος και έμπειρος στον κατά του εχθρού αόρατο πόλεμο, έλεγε στους λογισμούς του· «ουχ ήμαρτον, ούχ ήμαρτον»· έως ότου μπήκε στο κελλί του και κλείσθηκε και αφού ειρήνευσε την καρδιά του, τότε έδειξε την πρέπουσα μετάνοια δια την αμαρτία του· οπότε και αποκαλύφθηκε σε ένα άλλο διορατικό Γέροντα, ότι ο μοναχός εκείνος, έπεσε, ναί, αλλά σηκώθηκε και νίκησε.
