Το νέο έτος φέρνει σημαντικές αλλαγές στους μισθούς των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, αφού από την πρωτοχρονιά μέχρι και το τέλος του 2024 θα προκύψουν τρεις διαδοχικές αυξήσεις στις καθαρές αποδοχές.
Οι συγκεκριμένες αυξήσεις αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που αμείβονται με τις κατώτερες αποδοχές.
Η πρώτη αύξηση θα φανεί με την μισθοδοσία του Ιανουαρίου και θα αφορά στους γονείς με παιδιά. Οφείλεται στην αύξηση της έκπτωσης φόρου για τις οικογένειες με παιδιά.
Η δεύτερη αύξηση, θα φανεί με την μισθοδοσία του Απριλίου η οποία θα καταβληθεί στο τέλος του 4ου μήνα.
Θα είναι η νέα αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού από την 1η Απριλίου όπως και πέρυσι.
Η αύξηση τοποθετείται στην περιοχή του 3-4% ώστε να συμβαδίζει με τον εκτιμώμενο πληθωρισμό του 2023.
Βέβαια, οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν μέσα στον Μάρτιο από το υπουργικό συμβούλιο και αφού ληφθούν υπόψη τα στοιχεία της οικονομίας.
Η τρίτη αύξηση, είναι την ενσωμάτωση των “3ετιών” στους μισθούς.
Η ημερομηνία καταβολής θα είναι διαφορετική για κάθε εργαζόμενο καθώς προϋποθέτει συμπλήρωση τριών χρόνων προϋπηρεσίας που διανύθηκε είτε πριν από τον Φεβρουάριο του 2012, είτε μετά την την 1η Ιανουαρίου του 2024.
Με την δήλωση του αριθμού των τέκνων, υπολογίζεται αυτόματα η νέα έκπτωση φόρου.
Ουσιαστικά, θα δείτε, προσθέτοντας τα παιδιά, να μειώνεται η παρακράτηση φόρου καθώς αυτή είναι και η πραγματική αλλαγή που θα δείτε στην μισθοδοσία σας με την αλλαγή του χρόνου.
Για να δείτε την επίπτωση από τις 3ετίες, απλώς θα αλλάξετε την προϋπηρεσία (έχουν προστεθεί ένα έως 10 χρόνια καθώς δεν έχει σημασία αν η προϋπηρεσία είναι μεγαλύτερη των 10 ετών).
Όσο για την αύξηση του κατώτατου μισθού από τον Απρίλιο, σας δίνουμε τη δυνατότητα να κάνετε το δικό σας σενάριο βάζοντας το ποσοστό της αύξησης.
Εννοείται ότι από τον Απρίλιο και μετά, η προσαύξηση του 10% λόγω τριετιών, θα υπολογίζεται επί του νέου κατώτατου μισθού και όχι επί αυτού που θα εφαρμόζεται μέχρι και το τέλος Μαρτίου.
Οι συγκεκριμένες αυξήσεις σε ότι αφορά ειδικότερα τις τριετίες περιγράφονται και στην εγκύκλιο αναφορικά με την παροχή διευκρινήσεων επί του άρθρου 33 του ν.5053/2023 (Α΄ 158) με τίτλο «Αμοιβή του χρόνου προϋπηρεσίας στον ιδιωτικό τομέα και αναπροσαρμογή των αποδοχών των εργαζομένων», που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας.
Οι βασικότερες οδηγίες που περιλαμβάνει η εγκύκλιος είναι:
Από την 1η.1.2024 αίρεται η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας, η οποία επιβλήθηκε με το άρθρο 4 της υπ’ αριθμ. 6/28.2.2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο τρόπος απόδειξης της προϋπηρεσίας, που διανύθηκε ή θα διανυθεί στα ανωτέρω αναφερόμενα διαστήματα, εξαρτάται από το περιεχόμενο των περί προϋπηρεσίας διατάξεων της Συλλογικής Ρύθμισης Εργασίας (του ν.1876/1990, όπως ισχύει) στην οποία, εκ της φύσης της εργασίας και τις λοιπές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, υπάγεται ο μισθωτός και η οποία δύναται να ρυθμίζει ειδικότερα τα ζητήματα της αναγνώρισης και προσμέτρησης της προηγούμενης εργασιακής εμπειρίας. Εάν δεν ρυθμίζεται διαφορετικά από ένα τέτοιο κείμενο Συλλογικής Ρύθμισης Εργασίας, ως προϋπηρεσία αναγνωρίζεται αυτή που διανύθηκε στον ίδιο ή σε άλλο εργοδότη, στην ίδια ειδικότητα.
Για όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή
ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14η.2.2012 και μετά από την 1η.1.2024. Η κατά τα ανωτέρω προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται ως εξής:
α) Για τους υπαλλήλους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις (3) τριετίες και συνολικά σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία εννέα (9) ετών και άνω.
β) Για τους εργατοτεχνίτες, με εξαρτημένη σχέση εργασίας σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι (6) τριετίες και συνολικά τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία δεκαοκτώ (18) ετών και άνω.
Ο χρόνος εργασίας που έχει διανυθεί έως την 14.2.2012 (ή θα διανυθεί από 1.1.2024 και μετά) με καθεστώς μερικής απασχόλησης, λαμβάνεται υπόψη ως χρόνος προϋπηρεσίας για τους σκοπούς του άρθρου 33 του ν.5053/2023, με τον ίδιο τρόπο που λαμβάνεται υπόψη και για τον συγκρίσιμο εργαζόμενο, δηλαδή τον αντίστοιχο εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης της παρ. 2/β΄ του άρθρου 2 του ν.3846/2010 (Α΄ 66) όπως ισχύει. Για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας αυτής, μερική απασχόληση που αντιστοιχεί στον κανονικό (νόμιμο ή συμβατικό) ημερήσιο χρόνο τού ως άνω αναφερόμενου συγκρίσιμου εργαζόμενου, αντιστοιχεί σε μία ημέρα προϋπηρεσίας.
Αν οι καταβαλλόμενες τακτικές αποδοχές είναι υπέρτερες των νόμιμων αποδοχών, οι αυξήσεις, οι προσαυξήσεις και τα ποσά εν γένει που προκύπτουν από την εφαρμογή των ανωτέρω, συμψηφίζονται με τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ καταβαλλόμενων και νόμιμων αποδοχών, με την καταβολή της οποίας εξοφλούνται ολοσχερώς ή μερικώς.
Για το δε χρονικό διάστημα από τη 14η.2.2012 έως και την 31η.12.2023 καμία αξίωση δεν γεννάται, ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως αναφέρονται ανωτέρω, ούτε επιτρέπεται να υπολογιστεί προϋπηρεσία που έχει διανυθεί από τη 14η.2.2012 έως και την 31η.12.2023.
Κατώτατος μισθός: Τι παίρνουμε τώρα
Αύξηση κατά 50 ευρώ το μήνα που ισοδυναμεί με αύξηση κατά περίπου 7,5% στον κατώτατο μισθό που ισχύει από την 1η Μαΐου 2022 για περίπου 700.000 εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα.
Ειδικότερα η νέα αύξηση του κατώτατου θα διαμορφώσει τον κατώτατο μισθό στα 713 ευρώ από 663 ευρώ που είναι σήμερα.
Η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα συμπαρασύρει και μια σειρά από επιδόματα που συνδέονται με τις κατώτατες αποδοχές.
Το επίδομα ανεργίας θα αυξηθεί κατά 31 ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 438,25 ευρώ από 407,25 που είναι σήμερα.
Έτσι από την αύξηση του κατώτατου αυξάνονται από την 1η Μαΐου επιδόματα, βοηθήματα, παροχές, γονικές άδειες, αποδοχές προγραμμάτων εργασιακής εμπειρίας και κοινωφελούς εργασίας του ΟΑΕΔ.
Αύξηση επιδομάτων
Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα επηρεάσει μια σειρά επιδομάτων και παροχών του ΟΑΕΔ. Αναλυτικότερα:
1. ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΛΟΓΩ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Ως βάση υπολογισμού του βασικού επιδόματος ανεργίας τίθεται το εκάστοτε ισχύον κατώτατο ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη. Ειδικότερα, το βασικό επίδομα ανεργίας από 1η Ιανουαρίου 2008 ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ανεξαρτήτως από το αν ο άνεργος αμειβόταν με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο (προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος, παρ.1 του ίδιου άρθρου).
2. ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΜΙΣΘΙΟ ΤΟΥ ΑΝΕΙΔΙΚΕΥΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ
Ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας: ισούται με 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
Ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των ανέργων: ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
Ειδικό Βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας: ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
Ειδικό Βοήθημα λόγω Επίσχεσης Εργασίας ή Διακοπής Εργασιών: ισούται με 20 ημερήσια επιδόματα ανεργίας.
Ειδικό εποχικό βοήθημα:
1. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος, προκειμένου για οικοδόμους, ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
2. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος σμυριδεργάτη ορίζεται στο 70% του 50πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
3. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος για τα επαγγέλματα των δασεργατών – ρητινοσυλλεκτών, καπνεργατών, αγγειοπλαστών -κεραμοποιών-πλινθοποιών και μισθωτών ναυπηγ/κής ζώνης ορίζεται στο 70% του 35πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
4. Το ύψος του ειδικού εποχικού βοηθήματος για τα επαγγέλματα των μουσικών – τραγουδιστών, ηθοποιών, υποδηματεργατών, χειριστών-βοηθών χειριστών κιν/φου, ελεγκτών θεάτρου – κιν/φου, ταμιών κιν/φου – θεάτρου, τεχνικών κιν/φου & τηλεόρασης, ταξιθετών θεάτρου – κιν/φου, χειριστών εκσκαπτικών ανυψωτικών οδοποιητικών κλπ μηχανημάτων και μισθωτών τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου ορίζεται στο 70% του 25πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
3. ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων – Ασφαλισμένων του e ΕΦΚΑ, τ. ΟΑΕΕ, τ. ΕΤΑΠ ΜΜΕ: το μηνιαίο ποσό της παροχής ισούται με το μηνιαίο επίδομα ανεργίας, το οποίο εξαρτάται από το κατώτατο νομοθετημένο ημερομίσθιο.
Βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων – Ασφαλισμένων του e ΕΦΚΑ, τ. ΕΤΑΑ (τ. Τομέας ΤΣΜΕΔΕ,ΤΣΑΥ, ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ): το μηνιαίο ποσό της παροχής ισούται με το μηνιαίο επίδομα ανεργίας, το οποίο εξαρτάται από το κατώτατο νομοθετημένο ημερομίσθιο.
4. ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ ΠΟΥ ΕΞΑΡΤΩΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΜΙΣΘΙΟ ΤΟΥ ΑΝΕΙΔΙΚΕΥΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ
Ειδική παροχή μητρότητας: το καταβαλλόμενο μηνιαίο ποσό της ειδικής παροχής μητρότητας ισούται με τον κατώτατο μισθό, όπως καθορίζεται κάθε φορά με βάση την ΕΓΣΣΕ.
Συμπληρωματική Παροχή Μητρότητας: η παροχή συνδέεται έμμεσα με τον κατώτατο μισθό, αφού αποτελεί τη διαφορά μεταξύ τακτικών αποδοχών και του επιδόματος μητρότητας του e ΕΦΚΑ.
Επίδομα γονικής αδείας: το μηνιαίο καταβαλλόμενο επίδομα γονικής αδείας ισούται με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, όπως κάθε φορά ορίζεται.
Ανεξόφλητες αποδοχές λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη: καταβάλλονται έως 3 μισθοί, όπως προσδιορίζονται από τις οικείες συλλογικές συμβάσεις.
Παροχή Διαθεσιμότητας: καταβάλλεται το 10% – 30% του μέσου όρου τακτικών αποδοχών των δύο τελευταίων μηνών υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης.
5. ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ (ΕΠΑ.Σ) ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ.
Από τις ισχύουσες διατάξεις προβλέπεται αποζημίωση των μαθητών για κάθε ημέρα Μαθητείας/Πρακτικής Άσκησης –συνολικής διάρκειας 2 σχολικών ετών – ίση με το 75% του υποκατώτατου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
6. ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΚΕΚ ΑμεΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Το εκπαιδευτικό επίδομα στα ΚΕΠΕ επηρεάζεται από τον βασικό μισθό του ανειδίκευτου εργάτη (40%) με βάση τον Κανονισμό Λειτουργίας του ΕΚΕΚ.
7. ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ-ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ-ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΑΠΕΧΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΟΥ ΦΟΙΤΟΥΝ
Το καταβλητέο ποσό για τους προπτυχιακούς φοιτητές ισούται με το 30πλάσιο του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, για τους δε μεταπτυχιακούς με το 10πλάσιο αυτού.
8. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ (ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ)
Καταβάλλεται στους ωφελούμενους αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό.
9. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ
Με βάση το άρθρ. 83 του ν. 4368/2016 υλοποιούνται προγράμματα εργασιακής εμπειρίας με αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό.
10.ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΑΤΕΙ-ΑΣΠΑΙΤΕ
Η επιχορήγηση των επιχειρήσεων ισούται με το 50% του 80% του νόμιμου κατώτατου μισθού του ανειδίκευτου εργάτη.
11. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Καταβάλλεται ποσό ίσο με τις καθαρές αμοιβές που αντιστοιχούν στις κατώτατες νομοθετημένες μεικτές αποδοχές του ανειδίκευτου εργάτη, ενώ καλύπτεται και το μη μισθολογικό κόστος.
12. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Συνδέονται έμμεσα με τον κατώτατο μισθό, καθώς η επιχορήγηση κυμαίνεται από 50% έως 90% του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους.