Φτάνει σταδιακά η ώρα για τη συνταξιοδότηση της Generation Χ, με την έξοδο να γίνεται μέσα σε ένα νέο τοπίο που έχει δημιουργηθεί την τελευταία δεκαπενταετία από τις αυξήσεις στα όρια ηλικίας και τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.
Αυτή τη στιγμή την πόρτα εξόδου ανοίγουν οι babyboomers, ωστόσο και οι 50άρηδες και οι 55άρηδες (που ανήκουν στην Generation Χ) βρίσκονται σχετικά κοντά στην έξοδο και πρέπει να προετοιμαστούν εγκαίρως, για να αποφύγουν παγίδες στο δρόμο προς τη σύνταξη.
Τα «κλειδιά» για ταχύτερη και καλύτερη σύνταξη για όσους φτάνει η ώρα αποχώρησης από την αγορά εργασίας παρουσιάζει η «ΒτΚ».
Ειδικότερα:
- Τα παράθυρα πρόωρης εξόδου για όσους δεν πρόλαβαν τα προηγούμενα χρόνια να θεμελιώσουν δικαίωμα έχουν κλείσει και πλήρης σύνταξη καταβάλλεται, πλέον, σε ηλικία 67 ετών. Ωστόσο, παράλληλα οι υποψήφιοι συνταξιούχοι έχουν την δυνατότητα να πάρουν πλήρη σύνταξη και στα 62, υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, πως θα έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης. Να σημειωθεί εδώ πως στην ίδια ηλικία καταβάλλεται και μειωμένη σε όσες περιπτώσεις αυτή προβλέπεται.
- Όσοι είναι άνεργοι και χρειάζονται ακόμα ένσημα, μία ανάσα πριν από τη συνταξιοδότηση, έχουν δύο επιλογές:
- -Η μία επιλογή είναι να ενταχθούν σε κάποιο από τα επιδοτούμενα προγράμματα που «τρέχουν» για ανέργους άνω των 55 ετών. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσουν να προσθέσουν ένσημα και παράλληλα θα εξασφαλίσουν ένα εισόδημα.
- -Η δεύτερη επιλογή είναι να στραφούν στην αυτασφάλιση, ωστόσο αυτό αποτελεί μία ακριβή λύση. Την σχετική διάταξη μπορούν να αξιοποιήσουν όσοι έχουν πάνω από 10 έτη ασφάλισης, ενώ το ποσό θα υπολογιστεί με βάση τις αποδοχές του τελευταίου 12μήνου. Το μίνιμουμ των χρημάτων που θα απαιτηθεί υπολογίζεται σε 195 ευρώ το μήνα, επομένως δεν είναι μία εύκολη απόφαση. Κυρίως αποτελεί μία λύση που μπορούν να αξιοποιήσουν όσοι είναι εξαιρετικά κοντά στη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης.
3. Μία κρίσιμη δεκαετία –και συγκεκριμένα μετά τα 25 έτη ασφάλισης και μέχρι τα 35 έτη– μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά καλύτερη σύνταξη. Φυσικά, ακόμα πιο ευνοημένοι είναι όσοι καταφέρουν και φτάσουν τα 40 χρόνια δουλειάς. Ενδεικτικά αναφέρεται το εξής παράδειγμα: σήμερα εργαζόμενος έχει μισθό 1.000 ευρώ και αν παραμείνει μετά τα 25 έτη ασφάλισης και μέχρι τα 35 έτη, θα εξασφαλίσει υψηλότερη σύνταξη κατά 165 ευρώ. Επομένως, θα έχει ετήσιο όφελος 1.980 ευρώ.
4. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που είναι άνω των 50 ετών συμφέρει να επιλέξουν –εφόσον έχουν την οικονομική δυνατότητα– μία υψηλότερη ασφαλιστική κατηγορία για πέντε έως δέκα χρόνια, για να πάρουν καλύτερη σύνταξη. Ενδεικτικά αναφέρεται το εξής παράδειγμα: ελεύθερος επαγγελματίες σήμερα είναι 55 ετών και σκοπεύει να βγει στη σύνταξη στα 62:
- -Σε περίπτωση που για αυτά τα επτά χρόνια πάει από την πρώτη στη δεύτερη κατηγορία, θα εξασφαλίσει 70 ευρώ υψηλότερη σύνταξη.
- -Σε περίπτωση που για το ίδιο διάστημα πάει από την πρώτη στην τρίτη κατηγορία, θα εξασφαλίσει κατά 110 ευρώ υψηλότερη σύνταξη.
5. Η αναγνώριση πλασματικών ετών μπορεί να επιταχύνει τη συνταξιοδότηση. Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα και οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορούν να αναγνωρίσουν τόσο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για προσαύξηση του ποσού της σύνταξης έως 7 πλασματικά έτη ασφάλισης. Ωστόσο, οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αναγνωρίσουν μέχρι 5 έτη από τα παιδιά και έως 7 έτη από τις υπόλοιπες κατηγορίες (δηλαδή συνολικά μέχρι 12 χρόνια). Το κόστος εξαγοράς για τους μισθωτούς διαμορφώνεται στο 20% επί των μεικτών αποδοχών του προηγούμενου μήνα από την υποβολή της αίτησης. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα πλασματικού χρόνου καταβάλλουν την εισφορά που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική κατηγορία που έχουν επιλέξει κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης. Μία εύκολη λύση είναι η αξιοποίηση πλασματικών ετών που αναγνωρίζονται δωρεάν, όπως η τακτική ανεργία του ΟΑΕΔ (έως 300 ημέρες) και η επιδότηση ασθένειας (έως 300 ημέρες), που βοηθούν στη θεμελίωση δικαιώματος, ωστόσο δεν χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης.
6. Οι 50άρηδες και οι 55άρηδες θα πρέπει να δουν αν έχουν οφειλές και αν μπορούν να μπουν σε κάποια ρύθμιση για να τις τακτοποιήσουν. Κρίσιμο είναι να καταφέρουν να ρίξουν τις οφειλές αυτές κάτω από τα 30.000 ευρώ (ή 10.000 για αγρότες). Αν το καταφέρουν αυτό όταν πιάσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης σε περίπτωση που πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. όριο τραπεζικών καταθέσεων), μπορούν να αξιοποιήσουν μία ευνοϊκή διάταξη. Ειδικότερα, υπό προϋποθέσεις μπορούν να πάρουν σύνταξη, από την οποία παρακρατείται το 60% μέχρι η οφειλή να πέσει στα 20.000 ευρώ (το όριο είναι 6.000 ευρώ για τους αγρότες). Από εκεί και πέρα, η εξόφληση της οφειλής γίνεται σε 60 μηνιαίες δόσεις.
«Κύμα» εξόδου
Περισσότεροι από 200.000 ασφαλισμένοι αναμένεται να ανοίξουν μέχρι το τέλος του έτους την πόρτα εξόδου στη σύνταξη.
Να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια, ρεκόρ στις αιτήσεις συνταξιοδότησης –με 212.151– είχε σημειωθεί το 2021. Και μένει να φανεί αν φέτος θα φτάσει σε αυτά τα επίπεδα το ποσοστό συνταξιοδότησης.
Ενδεικτικό του αυξημένου ενδιαφέροντος για έξοδο είναι πως τον Ιούλιο, εν μέσω του καλοκαιριού, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης ξεπέρασαν τις 18.000.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Άτλας», στο πρώτο επτάμηνο του έτους (Ιανουάριος – Ιούλιος) έχουν υποβληθεί 117.650 αιτήσεις, και οι ειδικοί εκτιμούν ότι εάν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός, στο τέλος του έτους μπορούν να ξεπεράσουν τις 200.000 οι νέες αιτήσεις χορήγησης σύνταξης.
Να σημειωθεί εδώ πως φαίνεται πως το ενδιαφέρον των 60άρηδων έχει αυξηθεί για την έξοδο ύστερα από μία ευνοϊκή διάταξη που ψηφίστηκε για τους συνταξιούχους που εργάζονται.
Υπενθυμίζεται πως φέτος καταργήθηκε το πέναλτι του 30% στη σύνταξη, και πλέον επιβάλλεται ένας ειδικός πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ που φτάνει το 10% του μισθού.
Αυτή τη στιγμή, εκτιμάται πως είναι περισσότεροι από 200.000 οι συνταξιούχοι που εργάζονται και το έχουν δηλώσει.
*Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»