«Αφοί Λαμπρόπουλοι»: Η άγνωστη ιστορία του θρυλικού εμπορικού
Τα πολυκαταστήματα στην Ελλάδα εγκαινιάστηκαν από το «Μινίον» και τους αδελφούς Λαμπρόπουλους. Ωστόσο, τα πολυκαταστήματα των αδελφών είχαν άδοξο τέλος και ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα αδιάληπτης λειτουργίας κατέβασαν ρολά.
Οι ρίζες του ιστορικού πολυκαταστήματος εντοπίζονται πολύ πριν από αυτές του Μινιόν, στη δύση του 19ου αιώνα. Συγκεκριμένα το 1898, όταν ο Ξενοφών Λαμπρόπουλος, από την Κοντοβάζαινα Αρκαδίας, εγκαταλείπει την δεκαμελή οικογένειά του και καταφθάνει στην Αθήνα προς αναζήτηση καλύτερης τύχης. Αρχικά εργάστηκε ως πλανόδιος πωλητής ανδρικών ειδών και ακολούθως, έχοντας συνοδοιπόρο τον αδελφό του Βασίλειο, ιδρύουν το 1906 την ομόρρυθμη εταιρεία Αδελφοί Π. Λαμπρόπουλοι, η οποία στεγάστηκε σε έναν υπόγειο χώρο, στη γωνία Αιόλου και Σοφοκλέους.
Αρχικά το κατάστημα ήταν επικεντρωμένο στα ανδρικά είδη (πουκάμισα, εσώρουχα, γραβάτες, κάλτσες, μαντίλια και άλλα), σταδιακά όμως άρχισε να μεγαλώνει και να διευρύνει τις δραστηριότητές του. Έχοντας καταφέρει να πιάσει τον παλμό της αγοράς, εμπλουτίζει διαρκώς την πραμάτειά του, φτάνοντας να διαθέτει ακόμη και ξυλουργικό τμήμα, καθώς και τμήμα επίπλων ραδιοφώνων και γραμμοφώνων. Παρακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις, τα οκτώ αδέρφια φέρνουν στο μαγαζί τους οτιδήποτε νέο και καινοτόμο κυκλοφορούσε στο εξωτερικό, με πιο εμβληματική την αποκλειστική εισαγωγή της οδοντόπαστας και κρέμας ξυρίσματος «ΚΟΛΥΝΟΣ».
Η ίδρυση της εταιρείας «Αφοί Λαμπρόπουλος»
Μάλιστα από το 1927 έχουν μετατρέψει την εταιρεία τους σε ανώνυμη και έχουν αναλάβει βιομηχανική δραστηριότητα. Είναι ενδεικτικό ότι το 1932 ίδρυσαν, σε συνεργασία με την ΕΜΙ, την δισκογραφική εταιρεία «Columbia – Αφοί Λαμπρόπουλοι».
Ως πρόεδρος της ανώνυμης εταιρείας, μέχρι τον θάνατό του το 1963, ο Ξενοφών Λαμπρόπουλος αποδεικνύεται ότι είναι πολύ μπροστά από την εποχή του. Έχοντας ως μότο το «Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο, ακόμη και όταν έχει άδικο» και εγκαινιάζοντας πρωτοποριακές πρακτικές για τη σύσφιξη των σχέσεων με το προσωπικό, εξασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία του οικοδομήματός του.
Η επιστροφή στην κανονικότητα μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο δεν ήταν βέβαια καθόλου απλή υπόθεση. Εμπόρευμα δεν υπήρχε, τα κεφάλαια για αγορά τέτοιου ήταν λιγοστά και οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στο συνάλλαγμα σήμαιναν ότι η εταιρεία μπορούσε να συναλλάσσεται μόνο με Έλληνες προμηθευτές. Ωστόσο, σύμμαχο της εταιρίας αποτέλεσε η ραγδαία αστικοποίηση της μεταπολεμικής Ελλάδας και η ταχύτατη ανάπτυξη της Αθήνας, που μέσα σε λίγα χρόνια έφτασε σε πληθυσμό τα 2,5 εκατομμύρια κατοίκους. Η πελατεία αυξήθηκε κατακόρυφα και η ανάπτυξη της «Αφοί Λαμπρόπουλος» ήταν ομοίως ταχύτατη, με αποτέλεσμα το 1965 να εγκαινιαστεί το ανανεωμένο κατάστημα στη γωνία της Αιόλου με τη Σταδίου, που αυτή τη φορά έφτανε μέχρι τη Λυκούργου.
Πλέον, στο επίκεντρο της διαφημιστικής καμπάνιας της εταιρείας βρίσκεται η γυναίκα, που ως νοικοκυρά έχει τη μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη. Το σλόγκαν «Αφοί Λαμπρόπουλοι – Διαλέγουν πριν από σας, για σας» γίνεται μία μόνιμη επωδός στις διαφημίσεις του και σημείο αναφοράς για τους καταναλωτές.
«Αφοί Λαμπρόπουλος»: Ένα από τα διασημότερα εμπορικά κέντρα
Στου Λαμπρόπουλου ψώνιζαν οι Έλληνες της περιφέρειας όλων των ηλικιών, που κατέφθαναν στην Αθήνα από το 1960 μέχρι το 1980, για να αναζητήσουν προϊόντα που δεν υπήρχαν στην ελληνική επαρχία και σε καλή σχέση ποιότητας – τιμής.
Στη δεκαετία του ’70 υπήρχαν πέντε μεγάλα καταστήματα Αδερφοί Λαμπρόπουλοι στην Ελλάδα και το κεντρικό, στην Αιόλου και Λυκούργου, αποτελούσε attraction ακόμα και για τους Αθηναίους, καθώς οι καταπληκτικές για την εποχή βιτρίνες με τις κινούμενες κούκλες ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα. Στον Λαμπρόπουλο έβρισκες τότε τα δυσεύρετα «εισαγόμενα είδη», αλλά και ό,τι μπορούσε κανείς να φανταστεί, από τα λεγόμενα τότε είδη προικός, μέχρι την περίφημη κολόνια 4711, που έκανε θραύση στα ραφάκια μπάνιου της εποχής.
Η περίοδος ακμής διήρκεσε έως το 1980, μία χρονιά που σημάδεψε βαθιά τον κλάδο των πολυκαταστημάτων με τον πλέον αρνητικό τρόπο. Το μπαράζ εμπρησμών στο Μινιόν, τον Κλαουδάτο, τον Κατράντζο και τον Δραγώνα, αλλά και στο κατάστημα του Λαμπρόπουλου στον Πειραιά, που είχε ανοίξει το 1971, σόκαρε το καταναλωτικό κοινό και απομάκρυνε τους καταναλωτές από τα μεγάλα πολυκαταστήματα του κέντρου. Όλο και περισσότεροι Αθηναίοι επέλεγαν να μην κατεβαίνουν στο κέντρο για τα ψώνια τους – παρά μόνο κατά την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και κάποια Σαββατοκύριακα – στρεφόμενοι στις εμπορικές επιχειρήσεις που άρχισαν να αναπτύσσονται στα προάστια της Αθήνας. Η αγοραστική κίνηση στο κέντρο έπεσε και τα πολυκαταστήματα βυθίστηκαν σταδιακά σε κρίση.
Από το 1999 η αυτοκρατορία των «Αφοί Λαμπρόπουλος», άρχισε να παρακμάζει
Το 1991 η «Αφοί Λαμπρόπουλος» καινοτόμησε, εισάγοντας στην Ελλάδα την πρακτική «shops in shop», με «περίπτερα» καταστημάτων στους ορόφους της, με την οποία προσέλκυσε μεγάλες μάρκες. Όμως η αντίστροφη μέτρηση είχε ήδη αρχίσει. Οι πωλήσεις έπεφταν και παρά την παράλληλη παρακμή του Μινιόν, που οδήγησε στο «λουκέτο» του 1999, ο ανταγωνισμός μεγάλωνε. Η εταιρία δυσκολευόταν να τα βγάλει πέρα και την ίδια χρονιά (’99) πωλήθηκε στον όμιλο Παπαέλληνα.
Δύο χρόνια αργότερα δημιουργήθηκε ο όμιλος Notos Com, από τη συγχώνευση της «Αφοί Λαμπρόπουλοι» με εταιρείες συμφερόντων Παπαέλληνα και τα μέλη της οικογένειας Λαμπρόπουλου διέκοψαν τη μετοχική σχέση τους με την εταιρεία. Ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα ζωής τo brand «Λαμπρόπουλος» έπαψε να υπάρχει.
Ήταν μια μεγάλη απώλεια κυρίως στο εργασιακό γίγνεσθαι του τόπου, καθώς η συμπεριφορά της εταιρίας προς τους υπαλλήλους της είχε αταλάντευτα επί σειρά ετών βαθύ ανθρωπιστικό πρόσημο. Οι μισθοί του προσωπικού ήταν αρκετά υψηλότεροι από αυτούς που προβλέπονταν στην εκάστοτε συλλογική σύμβαση εργασίας, ενώ όσοι πήγαιναν φαντάροι συνέχιζαν να τον λαμβάνουν κανονικά!
Η καθιέρωση της κυριακάτικης αργίας, η χορηγία ολόκληρου μισθού ως δώρου του Πάσχα, οι άδειες για σπουδές, η χορήγηση μεγαλύτερων σε διάρκεια αδειών μητρότητας, ακόμη και η λήψη αποζημίωσης όταν κάποιος αποφάσιζε να παραιτηθεί, συνέθεσαν το ιδεολογικό υπόβαθρο μιας επιχείρησης που στο τέλος της μέρας θα έπρεπε να μείνει στην ιστορία ως κάτι πολύ περισσότερο από μια τέτοια…