Γιάννης Ζουγανέλης: Άγνωστες πτυχές της ζωής του
Στις 3/02/01956 στην Αθήνα γεννήθηκε ο Έλληνας συνθέτης, τραγουδιστής, στιχουργός, ηθοποιός, κωμικός, παρουσιαστής, διδάσκαλος, Γιάννης Ζουγανέλης. Η καταγωγή του είναι από τη Μύκονο και τη Νάξο. Μεγάλη επίδραση στην μετέπειτα πορεία του άσκησε το γεγονός ότι και οι δύο γονείς του ήταν κωφοί. Ο διεθνούς φήμης τουμπίστας Γιάννης Ζουγανέλης (1938-2006) ήταν θείος του. Παντρεύτηκε με την Ισιδώρα Σιδέρη το 1981 και έχει αποκτήσει μία κόρη, την Ελεονώρα Ζουγανέλη (γεννήθηκε 1 Φεβρουαρίου 1983), η οποία επίσης ασχολείται με το τραγούδι.
Η επαγγελματική πορεία και οι σπουδές του Γιάννη Ζουγανέλη
Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές στην προσχολική ηλικία στον Άγιο Νικόλαο Αχαρνών με τον ιεροψάλτη καθηγητή Θ. Θεοδωρακόπουλο στην βυζαντινή μουσική. Στο Ελληνικό Ωδείο σπούδασε κιθάρα με τους καθηγητές Χ. Εκμεκτσόγλου και Κώστα Τρίαντο και θεωρητικά με τον Αντίοχο Ευαγγελάτο. Συνέχισε στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών με αρμονία, ανώτερα θεωρητικά και πιάνο υπό την διδασκαλία των Πατρικίδη και Βώκου. Καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των μουσικών του σπουδών έπαιξε ο συνθέτης Νίκος Μαμαγκάκης, που του δίδαξε ενορχήστρωση και ρυθμολογία.
Το 1975, με υποτροφία από το Υπουργείο Πολιτισμού (για το έργο του «Δέκα Βυζαντινά δοκίμια» μικρό συμφωνικό σύνολο και μικτή χορωδία), σπούδασε σύνθεση, ενορχήστρωση και όπερα στην Ακαδημία Τεχνών του Μονάχου, από την οποία και αποφοίτησε με άριστα.
Από τα πρώτα χρόνια της πορείας του συνεργάστηκε, σε ζωντανές εμφανίσεις, με τους τραγουδοποιούς Θανάση Γκαϊφύλλια και Νικόλα Άσιμο.
Τελείωσε την Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου.
Εργάστηκε για την ΕΡΤ γράφοντας μουσική σε θεατρικά έργα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Η δισκογραφική του δραστηριότητα ξεκίνησε σε ηλικία δεκαπέντε χρόνων με το «Σώσον Κύριε τον Λαόν σου», από τη LYRA του Α. Πατσιφά. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί εξήντα έργα του. Είναι από τους ελάχιστους έλληνες συνθέτες ορχηστρικής μουσικής που έργα του έχουν κυκλοφορήσει σ’ όλο τον κόσμο. Συγκεκριμένα, «Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει» (1980) από τη SONET MUSIC και τη CBS, «Ατρείδες» (1978) από τη Deutsche Grammophon στις Αγγλοσαξωνικές χώρες. Από το 2000 μέχρι το 2004 πέντε CD του κυκλοφορούν σ’ όλο τον κόσμο από την VENOL.
Έγραψε μουσική για τις τηλεοπτικές σειρές: «Mεγάλος ξεσηκωμός», «Συμβολαιογράφος», «Αργώ», «Για την τιμή και το χρήμα», «Λαυρεωτικά», «Αστροφεγγιά», «Η Κυρία μας», «Στην κόψη του ξυραφιού» και στα δικά του τηλεοπτικά προγράμματα. Έγραψε επίσης μουσική για μπαλέτο, συνεργαζόμενος με τον Γ. Μέτση, τη Λία Μελετοπούλου, το Πειραματικό Μπαλέτο Πειραιώς και με τους χορογράφους: Γ. Φλερύ, Β. Σειληνό, Λ. Ντεπιάν, Χ. Μανταφούνη, Α. Χατζή, Κων. Ψαρέλη, Ε. Πάλλη, Α. Γεωργίου, Δ. Παπάζογλου, Φ. Ευαγγελινό.
Συνεργάστηκε με τους θιάσους: Δ. Ποταμίτη στο «Θέατρο Έρευνας», Τζ. Καρέζη – Κ. Καζάκου, Μ. Κατράκη, Κ. Βουτσά, Θ. Βέγγου, τον Ευγ. Σπαθάρη, με το «Πειραματικό Θέατρο» του Δ. Τριβιζά, με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το θέατρο «Μοντέρνοι Καιροί», τον «Θίασο 81», το «Θέατρο της Ημέρας, το «Θεατρικό Σανίδι», με την «Εθνική Λυρική Σκηνή», με το «Πελοποννησιακό και Δωδεκανησιακό Θέατρο», στα «ΔΗΠΕΘΕ» Βέροιας, Λαμίας, Ιωαννίνων, Κοζάνης κ.ά.
Έγραψε μουσική για περισσότερα από εκατό θεατρικά έργα, αρχαιοελληνικά και σύγχρονα. Ανάμεσα σ’ αυτά συγκαταλέγονται έργα των: Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Μενάνδρου, Τερέντιου, Σαίξπηρ, Μολιέρου, Λόπε ντε Βέγκα, Λόρκα, Τ. Ουίλιαμς, Μπρέχτ, Γ. Σκούρτη, Μ. Τσικληρόπουλου, Μ. Ευθυμιάδη, Γ. Διαλεγμένου, Μποστ, Κ.Χ. Μύρη, Γ. Ξανθούλη, Σ. Φασουλή, Κ. Δήμα, Α. Θωμόπουλου.
Έγραψε μουσική σε πολυάριθμες κινηματογραφικές ταινίες. Έργα του παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση απονομής των βραβείων Βραβείο Νόμπελ το 1996.
Δίδαξε μουσική, με έμφαση στην απελευθέρωση των εκφραστικών μέσων και την φιλοσοφία των ήχων και της μουσικής, στις ανώτερες δραματικές σχολές του Δήμου Αγίας Βαρβάρας, στους ‘μοντέρνους καιρούς’ καθώς και στον ‘ΙΑΣΜΟ’.
Είναι μέλος της «Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων», της ΕΜΣΕ (Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδας και του ΣΕΗ (Συλλόγου Ελλήνων Ηθοποιών).
Το 2002 απέσπασε το βραβείο D. SHARP για τις 500.000 πωλήσεις που ξεπέρασε το σύνολο των έργων του παγκοσμίως.
Το 2008 παρέλαβε το βραβείο από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικό Μουσείο, που ονομάζεται ”Παναθήναια” για τις σεζόν 2006 -2008 και την ερμηνεία του στο έργο του Σταμάτη Φασουλή ”Το trendy θα σφυρίξει τρεις φορές”. Το 2011 νέα διάκριση, του καλύτερου ηθοποιού, στην παράσταση ”Η σεξουαλική ζωή του κυρίου και της κυρίας Νικολαίδη”. Έχει ενεργή συμμετοχή στην προσπάθεια για τη δημιουργία έδρας ελληνικής μουσικής στην Ακαδημία του Μονάχου, στην οποία είναι και επίτιμος καθηγητής. Έχει δημοσιεύσει πέντε διδακτορικές μελέτες και διατριβές. Από το 2000 έχει ιδρύσει τη δισκογραφική εταιρία ”Αυλός”, εκδίδοντας περισσότερα από 40 cd νέων δημιουργών.
Τραγούδια γραμμένα από το Γιάννη Ζουγανέλη έχουν ερμηνεύσει οι: Πόπη Αστεριάδη, Μαρία Δημητριάδη, Αφροδίτη Μάνου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Σάκης Μπουλάς, Τάνια Τσανακλίδου, Ελένη Δήμου, Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Κούτρας, Βλάσσης Μπονάτσος, Βασίλης Καζούλης, Λάκης Παπαδόπουλος, Λεωνίδας Μπαλάφας, Παύλος Κοντογιαννίδης, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μίλτος Πασχαλίδης, Δημήτρης Σταρόβας και πάρα πολλοί άλλοι καλλιτέχνες.
Πρόκειται για έναν πολυτάλαντο καλλιτέχνη, μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας και έναν άνθρωπο που εκτός από το πλήθος και το εύρος των δημιουργιών του έχει προσφέρει έναν τρόπο σκέψης βασισμένο στην αγάπη για τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του.
Είναι επίτιμος καθηγητής της Ακαδημίας του Μονάχου, όπου συμμετέχει ενεργά στην δημιουργία έδρας ελληνικής μουσικής.
Γιάννης Ζουγενέλης: Η σχέση με τον Νικόλα Άσιμο
Ο Γιάννης Ζουγανέλης υπήρξε φίλος με τον Νικόλα Άσιμο, ενώ ο δεύτερος τον βοήθησε στα πρώτα του βήματα και τον διαμόρφωσε, μάλιστα, καλλιτεχνικά. Μια περίοδο έζησαν και μαζί, καθώς ο Ζουγανέλης φιλοξενούσε τον Άσιμο στο σπίτι του. Συνεργάστηκαν μαζί στις μπουάτ της Αθήνας, στήνοντας διάφορα μουσικοθεατρικά θεάματα.
Ο ίδιος έχει πει σε συνέντευξή του: “Ο Νικόλας ο Άσιμος ήρθε στην Αθήνα, έμενε μαζί μου, τον γνώρισα πολύ καλά, ευφυέστατος, προοδευτικότερος από εμένα…με περισσότερες ριζοσπαστικές ιδέες. Εγώ επηρεάστηκα πάρα πολύ τελικά από το Νικόλα. Επηρεάστηκα και καλλιτεχνικά. Το πρώτο μικτό θέαμα που έγινε στην Αθήνα, στήθηκε στο μουσικό καφενείο «Σούσουρο», στην οδό Αδριανού, κάτω από την «Αρχόντισσα». Ήταν μια δουλειά που έκανα εγώ με τον Άσιμο και με κάποιους άλλους εκεί που βρήκαμε εκεί: Τον Περικλή Χαρβά και το Θάνο Αδριανό. Ο Άσιμος, όμως, είχε τις πιο τολμηρές ιδέες.”
Η κόρη και η σύζυγος του Γιάννη Ζουγανέλη
Ο Γιάννης Ζουγανέλης είχε πει για την πρώτη μέρα που τη γνώρισε. «Η 5η Εποχή ήταν μια μουσική σκηνή στην Πλάκα, στην οδό Μνησικλέους, που ανήκε στο μουσικό Θανάση Γκαϊφύλλια. Ήταν καλοκαίρι, θυμάμαι, και εκείνο το βράδυ θα πήγαινα μια βόλτα από εκεί. Μπαίνω μέσα και βλέπω ένα πάρα πολύ όμορφο κορίτσι. Ήταν σαν άγγελος. Ξυπόλητη, σε ένα κρεβάτι και διάβαζε ένα βιβλίο. Αυτή ήταν η πρώτη εικόνα. Η Ισιδώρα ήταν η κοπέλα του Θανάση Γκαιφύλλια. Μου άρεσε πάρα πολύ και την έβαλα στη μνήμη μου. Η ζωή τα έφερε έτσι και βρεθήκαμε ξανά μετά από τρία χρόνια. Ήρθε στο σπίτι μου με μια φίλη της, η οποία ήθελε να μου κάνει συνέντευξη. Ήρθαμε πιο κοντά και τελικά γίναμε ζευγάρι» είχε πει.
Ο πολυτάλαντος καλλιτέχνης, μιλώντας για μία από τις πιο μαγικές στιγμές της ζωής του, θυμάται την ημέρα που γεννήθηκε η κόρη του Ελεονώρα. Ο ίδιος λέει για εκείνη: «Είναι ένα θείο πλάσµα. Με έφερε και µε φέρνει στα ίσα µου». Η µέρα της γέννησής της είναι από τις πιο δυνατές αναµνήσεις του.
«Καταρχήν, την ωραιότερη µορφή της θηλυκότητας την έχω πάρει από την Ισιδώρα, την ώρα που πήγε να γεννήσει. Όταν, όµως, πήγα στο µαιευτήριο, η γυναίκα µου µε παρεξήγησε. Κάποια στιγµή, ο γιατρός µάς ενηµέρωσε πως ο τοκετός θα αργούσε, γιατί το µωρό είχε πάρει ανάποδη θέση. Ήταν κάτι συνηθισµένο, αλλά δεν ήξερα κι ανησύχησα τόσο, που έφυγα από το µαιευτήριο για να πάω να φέρω τη µάνα µου, καθώς τότε δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα. Αυτό νοµίζω πως δεν µου το συγχώρεσε ποτέ η Ισιδώρα!» είχε πει.
Ο ίδιος είχε πει για τον ευτυχισμένο γάμο του: «Μια σχέση τόσα χρόνια μπορεί να διατηρηθεί με την αποδοχή. Δεν είναι εύκολο να αποδεχτούμε τον άλλον. Εγώ δεν θα μπορούσα να μένω με έναν άνθρωπο που δεν έχω τσακωθεί, που δεν έχω λογομαχήσει ή διαφωνήσει. Είναι σκληρό όμως να λες ψέματα».
Γιάννης Ζουγανέλης: Το βράδυ πριν τον θάνατο του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα
Σαράντα χρόνια φίλοι ήταν ο Γιάννης Ζουγανέλης με τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, που η είδηση του θανάτου του βύθισε Ελλάδα και Κύπρο σε ανείπωτη θλίψη, αφού ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στο κοινό.
Πέρα από τους θαυμαστές του, αυτοί που θρηνούν και θα θρηνούν την απώλειά του, είναι η οικογένεια και οι στενοί φίλοι του. Μεταξύ αυτών και ο Γιάννης Ζουγανέλης.
Οι δυο τους συνδέονταν από μια στενή φιλία χρόνων και δεν ήταν λίγες οι φορές που είχαν κάνει διακοπές μαζί αλλά είχαν βρεθεί και στην ίδια σκηνή.
Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο Γιάννης Ζουγανέλης είχε πει: «Επειδή στο παρελθόν είχε κάνει bypass παρακολουθούσε συνεχώς την υγεία του. Σώθηκε το λάδι στο καντήλι του. Τελευταία φορά βρεθήκαμε πριν δέκα μέρες, στον Άγιο Στέφανο στη Μύκονο σε ένα ωραίο ταβερνάκι. Ερχόταν συχνά στη Μύκονο ο Λαυρέντης γιατί την αγαπούσε. Είχε ζήσει εκεί με τη μάνα του και τον αδερφό του. Στη Μύκονο είχε εμφανιστεί μαζί με τους υπόλοιπους του συγκροτήματος «Τερμίτες». Όπως και στην Τήνο που είχε το εξοχικό του”.
“Μια μέρα πριν από το δυσάρεστο αυτό γεγονός, μιλήσαμε στο τηλέφωνο και μου είπε «Σήμερα το βράδυ θα δω στην τηλεόραση τον Ναδάλ που παίζει τέννις. Στις 12 ξεκινά ο αγώνας». Η γυναίκα του, η Ελένη, μου είπε ότι μέχρι τις 3 το πρωί έβλεπε τον αγώνα.
Και μετά ήρθε αυτός ο βίαιος θάνατος. Η σύζυγός του είναι ένα εξαιρετικό πλάσμα, ιδιαίτερο και με πολύ σοφία».
Είναι βαρύ το πένθος για την οικογένεια του Λαυρέντη αλλά και για τους αγαπημένους του φίλους και συνεργάτες, που αδυνατούν να το πιστέψουν. Για την αιφνίδια απώλεια του αγαπημένου καλλιτέχνη ο Γιάννης Ζουγανέλη, σε άλλες δηλώσεις του είχε αναφέρει:
“Τον χαιρετώ και τον ευχαριστώ για όλα όσα μου έχει προσφέρει με τη στάση του και τη σεμνότητα που τον διέκρινε. Ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τη ζωή και αυτό το εξέφραζε μέσα από τα τραγούδια του. Οι συνεργασίες μας ήταν πάντα συν-Εργασίες. Δεθήκαμε πολύ, γιατί μοιραστήκαμε πολλά πράγματα στις δουλειές μας. Μου επέτρεπε να μπαίνω στη διαδικασία της σάτιρας, γιατί ήταν από τους λίγους που καταλάβαιναν τη σημασία της, το πόσο σοβαρό πράγμα στη ζωή είναι η κωμικότητα.
Γνωριστήκαμε στην Πλάκα πριν από 40 περίπου χρόνια. Και έκτοτε βιώσαμε μαζί άπειρα πράγματα. Ακόμα και οι διαφωνίες που είχαμε κατέληγαν σε αρμονία. Ήταν τελείως ακομπλεξάριστος. Και ήταν πάντα ένα μέρος της ζωής μου. Είχε πολλά όνειρα και οράματα ακόμη, γιατί είχε νεανικότητα στο μυαλό. Ήταν προς πραγματοποίηση όλα αυτά, αλλά δεν πρόλαβε” είχε δηλώσει.