Γκρέτα Γκάρμπο: Τα άγνωστα κεφάλαια της ζωής της
Σε οικειοθελή απομόνωση έζησε η Γκρέτα Γκάρμπο σχεδόν μισό αιώνα, μιας και στα 36 της αποφάσισε να αποσυρθεί από τη δημοσιότητα και να εξαφανιστεί μία για πάντα. «Θέλω να είμαι μόνη» ήταν η φράση που τη στοίχειωνε. Αν και έκανε τα πάντα για να αποφεύγει τη δημοσιότητα, η εικόνα της Γκρέτα Γκάρμπο παραμένει ένας μύθος.
Μέχρι και τον θάνατό της υπήρξε πάντα το παράδοξο, το αιώνιο μυστήριο του Χόλιγουντ. Πολλοί την χαρακτήρισαν «Μόνα Λίζα», «Σφίγγα» ή «κυρία Θέλω να μείνω μόνη. Η αύρα της απέπνεε πολυτέλεια, αλλά και μυστήριο, ήταν απρόσιτη αλλά και μαγική.
Γεννήθηκε ως Γκρέτα Λοβίσα Γκούσταφσον στην Στοκχόλμη, στις 18 Σεπτεμβρίου 1905. Μεγάλωσε φτωχικά σε ένα μικρό διαμέρισμα, μαζί με τους γονείς και τα άλλα δύο αδέλφια της. Όταν ήταν 14 ετών, ο πατέρας της πέθανε από ισπανική γρίπη.
Έτσι εκείνη ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα κουρείο και ένα εμπορικό κέντρο. Ντρεπόταν πάντα για την ταπεινή της καταγωγή, για την «ασχήμια» που έζησε όπως έλεγε.
Το 1924 παίρνει μία υποτροφία για τη Βασιλική Δραματική Σχολή και πρωταγωνίστησε στην βουβή ταινία «The Saga of Gosta Berling».
Ακολουθώντας την συμβουλή του σκηνοθέτη, Mauritz Stiller, άλλαξε το επώνυμό της σε «Γκάρμπο».
Γκρέτα Γκάρμπο: Η υποψηφιότητα για Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου
Όταν το 1925 πήγε στην Αμερική, η Γκάρμπο δεν μιλούσε γρι Αγγλικά. Αν και έμαθε τη γλώσσα, η βαριά σουηδική προφορά της έκανε επιφυλακτικούς τους ιθύνοντες της Metro Goldwyn Meyer (MGM) ως προς την μεταπήδησή της από τον βουβό στον ομιλούντα κινηματογράφο.
Πέντε χρόνια αργότερα, ωστόσο, έκανε την εμφάνισή της στην ταινία «Anna Christie», την πρώτη της ομιλούσα ταινία. Η MGM διαφήμισε την ταινία με την ατάκα: «Η Γκαρμπο μιλάει!» και η «Anna Christie» έγινε τεράστια επιτυχία με την Γκάρμπο να προτείνεται για Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου.
Όπως είχε κάποτε πει ο Ρούμπεν Μαμουλιάν, σκηνοθέτης της ταινίας «Queen Christina» (1933), η ηθοποιός του είχε διαμηνύσει πως είχε αυστηρούς κανόνες για τα γυρίσματα των αισθησιακών σκηνών.
«Κατά τη διάρκεια αυτών των σκηνών επέτρεπα μόνο τον καμεραμάν και τον φωτιστή από το συνεργείο. Ο σκηνοθέτης έβγαινε έξω για καφέ ή μιλκσέικ» έλεγε η ίδια.
Ο Μαμουλιάν της απάντησε πάντως, ότι δεν θα άφηνε το γύρισμα για ένα μιλκσέικ, κάτι που η ίδια σεβάστηκε.
Αν και ήταν μία διεθνής σταρ, απέφευγε τον Τύπο, τις χολιγουντιανές εκδηλώσεις, αλλά και τους θαυμαστές της, σε σημείο που να μην υπογράφει ούτε καν αυτόγραφα.
Η «Σουηδική Σφίγγα», όπως την αποκαλούσαν, δεν αρεσκόταν στις δημόσιες εμφανίσεις, παρά μόνο έδινε λίγες συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους. Ήθελε να έχει την ησυχία της.
Το 1927 είχε εξομολογηθεί στο Photoplay τον λόγο που ήταν τόσο υπερβολικά εσωστρεφής. «Όταν ήμουν παιδάκι, όσο μπορώ να θυμηθώ, ήθελα να μένω μόνη. Σιχαιόμουν τα πλήθη δεν μου άρεσαν πολλοί άνθρωποι», είχε πει.
Αργότερα στη ζωή της χρησιμοποιούσε ψευδώνυμα, ενώ αγόραζε πολλαπλές θέσεις στα αεροπλάνα, προκειμένου να διασφαλίζει την ιδιωτικότητά της.
Γκρέτα Γκάρμπο: Το μίσος για τον Χίτλερ
Στις ταινίες της είχε ενσαρκώσει μία Ρωσίδα κατάσκοπο και τη θρυλική Μάτα Χάρι, την Ολλανδή χορεύτρια που εκτελέστηκε για κατασκοπεία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Και η πραγματική της ζωή, δεν φαίνεται να απείχε πολύ από τους ρόλους της. Μαρτυρίες την ήθελαν να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με φιλοναζιστές στην Σουηδία για λογαριασμό των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών.
Μάλιστα, λέγεται ότι παρέδιδε μηνύματα μεταξύ Βρετανών πρακτόρων και του βασιλιά της Σουηδίας. Η ίδια έλεγε στους φίλους της, ότι ήθελε να συναντήσει από κοντά τον Χίτλερ, ο οποίος της είχε στείλει επιστολή θαυμασμού, για να τον σκοτώσει με όπλο που θα έκρυβε στην τσάντα της.
Γκρέτα Γκάρμπο: Ο εμμονικός έρωτας με την συμφοιτήτριά της για 60 χρόνια
Η σεξουαλική της ταυτότητα ήταν για δεκαετίες αντικείμενο εικασιών.
Παρά το γεγονός, ότι δεν παντρεύτηκε και δεν έκανε παιδιά, από τη ζωή της πέρασαν κάποιοι λίγοι άντρες. Για ορισμένους βιογράφους ήταν bisexual.
Οι επιστολές που αντάλλασσε με τη φίλη της ηθοποιό από τη Δραματική Σχολή στη Στοκχόλμη, Μίμι Πόλακ, όσο η σταρ ζούσε στις ΗΠΑ κι εκείνη στη Σουηδία, αποκαλύπτουν το ασίγαστο πάθος που έκαιγε μέσα της για 60 χρόνια. Ήταν ένας έρωτας εμμονικός που ειδικά εκείνα τα χρόνια έπρεπε να μείνει μυστική υπό τον φόβο του διασυρμού ακόμα και στα χρόνια της δόξας.
Για πολλούς ο λόγος της μόνιμης μελαγχολίας της ήταν αυτός ο κρυφός της έρωτας για τη Μίμι. Όταν εκείνη το 1928 της έγραψε ότι παντρεύτηκε, η Γκάρμπο της είπε: «Το όνειρό μου είναι να σε δω και να ακούσω ότι ακόμα νοιάζεσαι το ίδιο πολύ για την παλιά σου εργένισσα φίλη. Σε αγαπώ μικρή μου, Μιμόζα».
Δύο χρόνια αργότερα όταν η Μίμι της ανακοινώνει ότι έμεινε έγκυος, η Γκρέτα της γράφει: «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε την φύση μας, ο Θεός έχει φροντίσει γι αυτό. Πάντα όμως θα πιστεύω ότι οι δυο μας ανήκουμε η μία στην άλλη», ενώ όταν φτάνει στις ΗΠΑ το τηλεγράφημα που την πληροφορεί ότι η Μίμι απέκτησε γιο, η σταρ της απαντάει: «Είμαι απίστευτα περήφανη που έγινα πατέρας!».
Η συγγραφέας Μερσέντες ντα Κόστα ήταν η δεύτερη που όπως η ίδια αποκάλυψε, είχε λεσβιακές σχέσεις μαζί της, αλλά τα γράμματα που έστελνε η Γκάρμπο στην ερωμένη της, δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας.
Η Γκάρμπο δέχθηκε τουλάχιστον δύο προτάσεις γάμου, μία από τον Σουηδό βιογράφο της, Λαρς Σάξον και μία δεύτερη από τον συμπρωταγωνιστή της από την εποχή του βωβού κινηματογράφου Τζον Γκίλμπερτ με τον οποίο συζούσαν για δύο χρόνια.
Όπως αποκαλύφθηκε σε επιστολές της που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας από το Ταχυδρομικό Μουσείο της Στοκχόλμης που έκανε αφιέρωμα στη σταρ, η απάντησή της στον Σάξον ήταν «Μάλλον θα μείνω για πάντα εργένισσα. Η λέξη “σύζυγος” είναι τόσο άσχημη».
Γκρέτα Γκάρμπο: Η απόσυρση στα 36
Έχοντας στο ενεργητικό της τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ και πολλές επιτυχίες στον κινηματογράφο, η Γκάρμπο αποφασίζει να αφήσει την καριέρα της το 1941, μετά τον ρόλο της στην κωμωδία «Η γυναίκα με τα δύο πρόσωπα».
Ήταν η πρώτη φορά που πρωταγωνιστούσε σε κωμωδία, αλλά και η τελευταία. Η ταινία δεν είχε την αναμενόμενη εισπρακτική επιτυχία. Όμως, δεν ήταν αυτό που την έκανε να αποχωρήσει μια για πάντα.
Η απόφασή της είχε να κάνει μόνο με την ίδια. Απλά δεν ήθελε πια. Ήθελε να ζει μόνη, μακριά από την πολλή συνάφεια, μακριά από υποχρεώσεις και πολυσύχναστα κινηματογραφικά σετ, μακριά από όλους.
Ήταν μόλις 36 ετών. Όμως, πήρε τη μεγάλη και δύσκολη απόφαση. Κάποτε, όταν ήταν μεγαλύτερη, λέγεται ότι προειδοποίησε αυστηρά έναν φίλο της: «Μην με ρωτήσεις ξανά για τις ταινίες… Και κυρίως γιατί τις εγκατέλειψα».
Γκρέτα Γκάρμπο: Η συλλογή έργων τέχνης, η διπολική διαταραχή και ο θάνατος
Η Γκρέτα Γκάρμπο απέκτησε Αμερικανική υπηκοότητα το 1951 και δύο χρόνια αργότερα αγόρασε ένα διαμέρισμα επτά δωματίων στο Μανχάταν.
Αφού άφησε τον κινηματογράφο, άρχισε να συλλέγει πίνακες ζωγραφικής και γαλλικά έπιπλα του 18ου αιώνα. Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 επισκέφθηκε γκαλερί και καλλιτεχνικές εκθέσεις αναζητώντας αντικείμενα για να αγοράσει. Σύμφωνα με τον οίκο Sotheby’s το σαλόνι του διαμερίσματός της είχε τρεις πίνακες του Ρενουάρ, ενώ είχε αποκτήσει μία πολυθρόνα του Λουδοβίκου 15ου.
Μετά τον θάνατό της, τα αριστουργήματα αυτά που είχαν αξία εκατομμυρίων δολαρίων βγήκαν σε δημοπρασία από τον διάσημο οίκο.
Βιογράφοι της πιστεύουν ότι έπασχε από διπολική διαταραχή, με περιόδους χαλαρότητας και δημιουργίας, αλλά και βαθιάς κατάθλιψης.
Πέθανε στο Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης στις 15 Απριλίου 1990, σε ηλικία 84 ετών, ως συνέπεια πνευμονίας και νεφρικής ανεπάρκειας. Προηγουμένως είχε υποβληθεί σε επιτυχή θεραπεία για καρκίνο του μαστού.
Αποτεφρώθηκε και, μετά από μακρά δικαστική μάχη, οι στάχτες της ενταφιάστηκαν στο νεκροταφείο Skogskykogárden στην ιδιαίτερη πατρίδα της, τη Στοκχόλμη. Άφησε όλη την περιουσία της, που υπολογίζεται στα 20.000.000 δολλάρια, στην ανηψιά της, Γκρέι Ράισφηλντ στο Νιου Τζέρσεϊ.
Για τη συνεισφορά της στον κινηματογράφο, έχει ένα αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ, στο νούμερο 6901. Επίσης, τον Σεπτέμβριο του 2005, τα ταχυδρομεία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σουηδίας εξέδωσαν από κοινού δύο αναμνηστικά γραμματόσημα.