Ελαιόλαδο: Η μεγαλύτερη σπαζοκεφαλιά της νηστείας
Όσοι νηστεύουν το έχουν αναρωτηθεί κάποια στιγμή. Μια από τις μεγαλύτερες σπαζοκεφαλιές της ελληνικής παράδοσης για την ελιά και το ελαιόλαδο στη νηστεία.
Όσοι έχουν δει τους Γενναίους της Σαμοθράκης δεν μπορεί παρά να έχουν ταυτιστεί για λίγο με τον Ρένο Χαραλαμπίδη. Εκείνος στην προσπάθειά του να κατανοήσει τον λόγο για τον οποίο το ελαιόλαδο δεν είναι νηστίσιμο μπλέκεται σε μια στιχομυθία με τον παπά. Αυτή θυμίζει το αν το αυγό έκανε την κότα ή η κότα το αυγό. Σύμφωνα με τον ιερέα, η ελιά ως καρπός δέντρου είναι νηστίσιμος. Όμως, το λάδι ως προϊόν επεξεργασίας δεν είναι.
Γιατί το ελαιόλαδο δεν ήταν νηστίσιμο
Μια προσέγγιση που δεν βγάζει πολύ νόημα. Επειδή, αν ίσχυε κάτι τέτοιο δεν θα ήταν επίσης νηστίσιμη η μαρμελάδα, το ψωμί, ο πουρές κλπ. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση η νηστεία θα έμοιαζε περισσότερο με ωμοφαγία και λιγότερο με τη μεσογειακή διατροφή με την οποία την έχουμε ταυτίσει.
Μήπως τελικά υπάρχει κάποια άλλη εξήγηση που εξαιρεί το ελαιόλαδο από τα υπόλοιπα φυτικής καταγωγής προϊόντα;
Φαίνεται πως ναι και μάλιστα η αιτία είναι πάρα πολύ παλιά κι έχει να κάνει με τον τρόπο αποθήκευσης του ελαιόλαδου τα παλιά χρόνια. Κατά τα παρελθόντα έτη, που δεν υπήρχαν τενεκέδες, συνήθιζαν να αποθηκεύουν το λάδι σε ασκούς από δέρμα ζώων. Πίστευαν πως η επαφή του λαδιού με το δέρμα του ζώου το έκανε αυτόματα μη νηστίσιμο και άρα ακατάλληλο προς βρώση κατά τη διάρκεια των πιο αυστηρών ημερών της νηστείας, ειδικά τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Ο παραδοσιακός τρόπος αποθήκευσης του λαδιού μέσα σε ασκιά έχει εκλείψει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και το σύγχρονο λάδι είναι ένα αμιγώς φυτικό προϊόν όμως οι παραδόσεις που έχουμε κληρονομήσει από γενιά σε γενιά δεν γνωρίζουν από τις τεχνολογικές εξελίξεις.
Έτσι κι αλλιώς είναι όλα ζήτημα οπτικής κι ερμηνείας όπως θα έλεγε και ο γέροντας από τους Γενναίους της Σαμοθράκης.