Μηνάς Χατζησάββας: Οι άγνωστες πτυχές της ζωής του
Το 1948 γεννήθηκε στην Αθήνα, ο σπουδαίος Μηνάς Χατζησάββας, ο οποίος αργότερα σπούδασε υποκριτική στη σχολή «Le Cours Simon» των Παρισίων και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από όπου αποφοίτησε το 1969. Ήταν ένας άνθρωπος απίστευτα ευγενής ευγενή και χαρισματικός, που ουδέποτε στη ζωή του έδωσε δικαίωμα για αρνητικό σχολιασμό καθώς ήταν άνθρωπος με βαθιές αξίες και παιδεία την οποία διαθέτει και η αδελφή του.Μόνο μετά τον θάνατό του έγινε γνωστό πως ήταν ομοφυλόφιλος. Σύντροφος της ζωής του ήταν ο Κώστας Φαλελάκης.
Ήταν ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, από τους σπουδαιότερους της γενιάς του αλλά διακρίθηκε στο διάβα της ζωής του και ως διηγηματογράφος και σεναριογράφος.
Το ευρύ κοινό τον γνώρισε 1993 δίπλα στη Μυρτώ Αλικάκη στο ερωτικό δράμα «Αναστασία», ενώ υποδύθηκε χαρακτηριστικούς ρόλους στις σειρές «Νυχτερινό δελτίο» (1998 – 1999), «Κόκκινος κύκλος», «10η εντολή» και «Άμυνα ζώνης».
Με το ψευδώνυμο Πρόδρομος Μαυρίδης εξέδωσε τρεις συλλογές διηγημάτων, με τους τίτλους «Σπέρμα», «Η Χαμένη» και «Δύο Σταγόνες Βροχή». Με το ίδιο ψευδώνυμο συνεργάστηκε σε σενάρια και το 1995 τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία «Η Ζωή Ενάμισυ χιλιάρικο» της Φωτεινής Σισκοπούλου.
Μηνάς Χατζησάββας: Η πορεία του ως ηθοποιός
Στην πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση ο Μηνάς Χατζησάββας υποδύθηκε τον Πάρη στο «Ρήσο» του Ευριπίδη (1965), σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη. Μία παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου, που παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 1965 στο Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τους θιάσους της Κατερίνας Ανδρεάδη, της Αντιγόνης Βαλάκου, των Γιάννη Φέρτη και Ξένιας Καλογεροπούλου.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του πρωτοποριακού θιάσου «Ελεύθερο Θέατρο» (1970-71) και για περισσότερο από δέκα χρόνια βασικό στέλεχος του «Ανοιχτού Θεάτρου» του Γιώργου Μιχαηλίδη (1984-1998). Το διάστημα 2000-2003 συνεργάστηκε με το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας, στη συνέχεια πρωταγωνίστησε στο ελεύθερο θέατρο, ενώ την περίοδο 2010-2014 συνεργάσθηκε ξανά με το Εθνικό Θέατρο. Η τελευταία του εμφάνιση στο θέατρο ήταν το καλοκαίρι του 2015, στο έργο «Οι Τυφλοί, ή ο ήχος των μικρών πραγμάτων σε μεγάλο σκοτεινό τοπίο» του Μορίς Μαίτερλινκ, σε σκηνοθεσία Ζωής Χατζηαντωνίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Στενή υπήρξε και η σχέση του Μηνά Χατζησάββα με το αρχαίο δράμα. Έπαιξε σε τραγωδίες και κωμωδίες στην Επίδαυρο. Υποδήθηκε, μεταξύ άλλων, τον Ιππόλυτο στο ομώνυμο έργο του Ευριπίδη (1989), τον Βλέπυρο στις «Εκκλησιάζουσες» (1992), τον Ιεροκλή στην «Ειρήνη» του Αριστοφάνη, τον Διόνυσο στις πολυσυζητημένες «Βάκχες» του Ματίας Λάνγκχοφ (1997), τον Αγαμέμνονα στην ομώνυμη τραγωδία του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου (2008), τον Δαρείο στους «Πέρσες» σε σκηνοθεσία Ντίμιτερ Γκότσεφ (2009), ενώ συμμετείχε στις παραστάσεις «Ηρακλής μαινόμενος» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού (2011), «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» (2012) και «Αγαμέμνων» του Αισχύλου (2013).
Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην αισθηματική ταινία του Κώστα Ασημακόπουλου « Όμορφες Μέρες» (1970). Έπαιξε σημαντικούς ρόλους σε περισσότερες από 30 ταινίες γνωστών σκηνοθετών του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, όπως ο Βασίλης Βαφέας, η Τόνια Μαρκετάκη, ο Νίκος Γραμματικός, ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης, ο Σωτήρης Γκορίτσας και ο Αλέξανδρος Αβρανάς. Τιμήθηκε δύο φορές με το βραβείο β’ ανδρικού ρόλου στη Θεσσαλονίκη («Lilly’s story» του Ροβήρου Μανθούλη και «Τα παιδιά του Κρόνου» του Γιώργου Κόρρα) και μία φορά με το βραβείο α’ ανδρικού ρόλου («Κλειστή στροφή» του Νίκου Γραμματικού). Κύκνειο άσμα του στη μεγάλη οθόνη ήταν η συμμετοχή του στην ταινία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη «Ένας άλλος κόσμος» (2015), όπου ερμηνεύει έναν ακροδεξιό, που μισεί τους πρόσφυγες.
Η σχέση ζωής του Μηνά Χατζησάββα με τον Κώστα Φαλελάκη
Ο σύντροφός του Μηνά Χατζησάββα, Κώστας Φαλελάκης, είχε πει για τη σχέση τους: “Από τα Χανιά έφυγα γιατί ξεκίνησε η σχέση μου με τον Μηνά. Έφυγα γιατί ξεκίνησε αυτός ο έρωτας. Μου έδινε τόση δύναμη ο Μηνάς, που θα μπορούσα να βγω στη μέση της δημοτικής αγοράς και να πω ότι είμαστε μαζί. Δεν έφυγα ποτέ από το σπίτι μας με τον Μηνά, 25 χρόνια στο ίδιο κρεβάτι. Ο Μηνάς ήταν ένας σπάνιος άνθρωπος, ξύπναγε και ξεκίναγε το πάρτι. Τον Μηνά τον πείραζε ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και οι εθνικιστικές αντιλήψεις. Η ειλικρίνειά μου πηγάζει από τον Μηνά. Με συμφιλίωσε με την ομοφυλοφιλία, αλλά και με πολλούς άλλους δαίμονες. Ο Μηνάς ήταν η πρώτη και η μοναδική σχέση της ζωής μου. Μετά τον θάνατο του Μηνά απομονώθηκα.
Η Καραμπέτη μου είπε “σ’ αρέσει δεν σ’ αρέσει αυτό που περνάς θα το περάσουμε μαζί”. Είναι δυνατόν με τον άνθρωπο που ζεις 25 χρόνια να μη μπορείς να πάρεις το σώμα του; Το νεκρό του σώμα; Αν έγινε κάτι καλό είναι ότι ο κόσμος πληροφορήθηκε ότι υπάρχουν ομοφυλόφιλοι που δεν είναι “φύλλο και φτερό”. Με τον Μηνά είχαμε κάνει κοινές διαθήκες», είχε πει μεταξύ άλλων ο Κώστας Φαλελάκης .Για να εξακολουθήσω να μένω σε αυτό το σπίτι που αγοράσαμε από κοινού με τον Μηνά και το ξεχρεώσαμε το 2013, επειδή φορολογούμαι σαν εξωτικός θα πληρώσω 28,000 ευρώ. Ένα κανονικό ζευγάρι θα πλήρωνε 2,000 – 3,000.
Ήταν απίστευτο, πάντως, αυτό που έζησα στο νοσοκομείο, όταν πήγα για να πάρω τη σορό του και αυτό είναι ένα μήνυμα στον πρωθυπουργό για το Σύμφωνο Συμβίωσης. Ήμουν ο άνθρωπός του τα τελευταία 25 χρόνια και όμως δεν ήταν αυτονόητο ότι μπορούσα να πάρω εγώ τη σορό του. Προσδοκούσε αυτό το γ@μ@μένο Σύμφωνο Συμβίωσης που δεν έρχεται και, αντί για συλλυπητήρια, θα έλεγα ότι υπάρχουν και διαφορετικοί άνθρωποι ‒και στην κοινωνία το λέω‒, που είναι ομοφυλόφιλοι.
Δεν το έκρυψε ο Μηνάς ποτέ αυτό. Δεν ντράπηκε ποτέ γι’ αυτό. Θέλουμε να ζούμε με αξιοπρέπεια και να πεθαίνουμε με αξιοπρέπεια. Δώστε μας αυτήν τη δυνατότητα επιτέλους». Αυτός ο επικήδειος λείανε την αντιμετώπιση της κοινής γνώμης όταν ψηφίστηκε τελικά στη Βουλή ο νόμος για το Σύμφωνο Συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών”, είχε πει ο σπουδαίος και βαθιά ανθρώπινος Κώστας Φαλελάκης.
Τα καρδιολογικά προβλήματα του Μηνά Χατζησάββα και το τέλος
Ο Μηνάς Χατζησάββας πέθανε στις 30 Νοεμβρίου 2015 στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», σε ηλικία 67 ετών. Είχε βεβαρημένο ιστορικό, με καρδιολογικά προβλήματα και νοσηλευόταν στη μονάδα εντατικής θεραπείας του αθηναϊκού νοσοκομείου από τις 23 Νοεμβρίου, έχοντας υποστεί αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Σε μία συνέντευξη του, το καλοκαίρι του 2015 , είχε σχεδόν προφητικά μιλήσει για τη ζωή και το θάνατο: «Η ζωή μας είναι ό,τι είμαστε, τελεία και παύλα. Γι’ αυτό θέλω να δουλεύω, να δουλεύω, να δουλεύω. Αν δεν είχα τη δουλειά μου να με κρατάει, δεν ξέρω τι θα έκανα… Όσο έχω ακόμη δυνάμεις, ας παιδεύομαι».
Η τέφρα του Μηνά Χατζησάββα είναι σκορπισμένη στο κτήμα της αδελφής του, στα Πολιτικά Ευβοίας, που του άρεσε πολύ, όπως και σ’ ένα άλλο κτήμα, ενός παιδικού του φίλου, στην Επίδαυρο. Ο Μηνάς δεν υπάρχει πουθενά κι έτσι αναγκάζομαι κάθε φορά που τον χρειάζομαι, που μου λείπει, να τον επινοώ., είχε πει ο Κώστας Φαλελάκης. Δεν υπάρχει μνημείο, να «κολλήσεις» και να μνημονεύεις πέτρες και μάρμαρα. Όταν τον χρειάζομαι, υπάρχει αυτούσιος και ολόκληρος, συνδιαλέγεται μαζί μου… με αγαπάει, όπως τον αγαπάω κι εγώ, είχε πει ο ηθοποιός και συγκινεί ακόμη….
