Ναταλία Μολτσανόβα: Όλα όσα δεν γνωρίζετε για την καλύτερη δύτρια του κόσμου
Η καλύτερη δύτρια του κόσμου, θεωρούνταν η Ναταλία Μολτσανόβα, η οποία με έναν μυστήριο και ανεξήγητο τρόπο, εξαφανίστηκε στο νερό, κατά τη διάρκεια της τελευταίας της κατάδυσης.
Στις 2 Αυγούστου 2015 η Μολτσανόβα γλίστρησε στο νερό από μια βάρκα έξω από τη Φορμεντέρα, ένα νησί κοντά στην Ίμπιζα της Ισπανίας και βούτηξε στα γαλάζια νερά. Ήταν μια ήρεμη, καλοκαιρινή ημέρα. Χωρίς άνεμο, χωρίς κύμα. . Ήταν με φίλους. Πέρασαν λίγα λεπτά και δεν βγήκε στην επιφάνεια. Η μεγαλύτερη δύτρια που γνώρισε ο κόσμος, είχε εξαφανιστεί. Πέρασαν λίγα ακόμη και κάλεσαν την Ακτοφυλακή. Έπειτα κατέβηκαν δύτες να την ψάξουν. Υποβρύχια με ρομπότ. Αλλά τίποτα. Η Μολτσανόβα, η μεγαλύτερη δύτρια που γνώρισε ο κόσμος, είχε εξαφανιστεί.
Η Ναταλία Μολτσανόβα κατάφερε να αντέξει κάτω από το νερό 9 λεπτά και 2 δευτερόλεπτα (το παγκόσμιο ρεκόρ στη στατική άπνοια), κρατώντας την ανάσα της ακίνητη μέσα σε μια πισίνα, το 2013. Δύο χρόνια αργότερα, έχοντας θεωρηθεί από πολλούς η σπουδαιότερη αθλήτρια ελεύθερης κατάδυσης στην ιστορία, εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης αναψυχής στις ακτές της Ισπανίας, ένα ηλιόλουστο αυγουστιάτικο πρωινό. Το πτώμα της δεν βρέθηκε ποτέ.
Προτού βουτήξει στη θάλασσα εκείνη την ημέρα, η Μολτσανόβα είχε σπάσει 41 καταδυτικά ρεκόρ σε πολλές κατηγορίες. Μπορούσε να μείνει ακίνητη σε ήρεμα νερά, να καταδυθεί πάνω από 100 μέτρα παίρνοντας μία μόνο ανάσα, να κολυμπάει με βαρίδια ή χωρίς για εκατοντάδες μέτρα, χωρίς να βγει στην επιφάνεια. Πιο πολύ απ’ όλα της άρεσε να φτάνει στα 25 μέτρα, να αποσυνδέει τον αναδέτη από το σχοινί ασφαλείας και να βυθίζεται ανεμπόδιστη και ελεύθερη.
Ναταλία Μολτσανόβα: Η ελεύθερη κατάδυση και η επιθυμία της να κάνει οικογένεια
«Η ελεύθερη κατάδυση δεν είναι απλώς ένα σπορ, είναι ένας τρόπος να καταλάβουμε ποιοι είμαστε» είχε πει η Μολτσανόβα σε μια συνέντευξη το 2014. «Εάν, όσο διαρκεί η κατάδυση, δεν σκεφτόμαστε, αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας ως όλον. Γινόμαστε ένα με τον κόσμο. Τη στιγμή που αρχίζουμε να σκεφτόμαστε, χωριζόμαστε. Όταν ερχόμαστε στην επιφάνεια, είναι φυσικό να σκεφτόμαστε, παίρνουμε πολλή πληροφορία. Χρειάζεται να κάνουμε επανεκκίνηση μερικές φορές. Η ελεύθερη κατάδυση μάς βοηθάει να κάνουμε ακριβώς αυτό».
Η Ναταλία Μολτσανόβα γεννήθηκε το 1962. Νέα έπαιρνε μέρος σε αγώνες κολύμβησης, αλλά σταμάτησε στα 20 για να κάνει οικογένεια. Για 20 χρόνια έζησε μια τυπική ζωή ως μητέρα στη Μόσχα και το μόνο που την ενθουσίαζε ήταν η βόλτα με το σκούτερ στους δρόμους της πόλης. Στα 40 της διάβασε σε περιοδικό ένα άρθρο για την ελεύθερη κατάδυση, πάνω κάτω σαν αυτό που διαβάζετε τώρα. Τότε κάτι ξύπνησε μέσα της, χάρη στο οποίο έγινε η πιο αφοσιωμένη αθλήτρια ελεύθερης κατάδυσης στον κόσμο σε λιγότερο από μία δεκαετία.
Κατά τη διάρκεια της κατάδυσης η Μολτσανόβα έμπαινε σε μια κατάσταση την οποία αποκαλούσε «αποσυγκέντρωση προσοχής». Θύμιζε τον διαλογισμό και στόχος της ήταν να σταματήσει να σκέφτεται και να στραφεί πλήρως προς τα μέσα, να αισθανθεί το σώμα της ως όλον, να αποσυνδεθεί απ’ οτιδήποτε σχετικό με τον εξωτερικό χώρο και τη διαδικασία της σκέψης, να νιώσει τον ενθουσιασμό. Σε αυτή την κατάσταση ο δύτης έρχεται σε επαφή με τις σωματικές λειτουργίες μέσα από τα συναισθήματα και όχι τη σκέψη.
Σε μεγάλο βάθος πραγματοποιούνται χημικές διεργασίες που αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος του δύτη. Υπό πίεση, το άζωτο γίνεται διαλυτό και διαπερνά τις μεμβράνες των κυττάρων, προκαλώντας νάρκωση, μια αίσθηση μέθης που οι δύτες αποκαλούν «έκσταση του βάθους». Επιφέρει αλλαγές στην ικανότητα της συναίσθησης, έτσι οι δύτες μπορεί να υποκύψουν στη γλυκιά επιθυμία να μην κάνουν τίποτα. Η εξασκημένη πνευματική κατάσταση της Μολτσανόβα της επέτρεπε να αγνοεί αυτή την επιθυμία και να ξέρει πότε το σώμα της είχε υποφέρει αρκετά, οπότε ήταν η στιγμή να βγει στην επιφάνεια και να πάρει την ευφορική ανάσα.
Ναταλία Μολτσανόβα: Κολυμπούσε στα 182 μέτρα με μια ανάσα
Η Μολτσανόβα ήταν γεννημένη για την ελεύθερη κατάδυση. Έναν χρόνο αφότου άρχισε τις προπονήσεις έσπασε δύο εθνικά ρεκόρ της Ρωσίας στο βάθος και στην απόσταση. Τελικά, κατάφερε να κολυμπάει 237 μέτρα με μία ανάσα, βοηθούμενη από ένα μονοπέδιλο. Χωρίς πέδιλα μπορούσε να καλύψει 182 μέτρα. Έκανε ρεκόρ ως η πρώτη γυναίκα που καταδύθηκε στα 100 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας φορώντας ένα βαρίδι που τη βύθιζε, το οποίο μετά ανέβασε μαζί της στην επιφάνεια. Η Μολτσανόβα έσπασε ένα ακόμα ρεκόρ, κάνοντας ελεύθερη κατάδυση στα 91 μέτρα δεμένη από ένα σχοινί, αλλά χωρίς βάρη.
Η λατρεία της για τον τρόπο που δουλεύει το σώμα σε αυτά τα ακραία περιβάλλοντα την οδήγησε σε περαιτέρω μελέτη και επιδεξιότητα στην κατάδυση. Μετά από λίγο καιρό μπήκε στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας ως ψυχολόγος. Τα κατορθώματά της ως δύτριας της χάρισαν τον τίτλο της προέδρου του Ρωσικού Ομίλου Ελεύθερης Κατάδυσης.
Αλλά αυτά τα κατορθώματα ήταν δευτερεύοντα μπροστά στην αγάπη της για την κατάδυση. Ελάχιστα της ενδιέφεραν η πισίνα, η προπόνηση, η συλλογή από διακρίσεις. Ή, τουλάχιστον, την ενδιέφεραν ελάχιστα όταν βρισκόταν κάτω από τα 25 μέτρα, ελέγχοντας τον εαυτό της, αφήνοντάς τον να υποκύψει, να παραδοθεί στην πίεση, στον διαλογισμό, στον κόσμο που εμείς, οι άνθρωποι της ξηράς, δεν θα γνωρίσουμε ποτέ πραγματικά.
«Το να κολυμπάς στην πισίνα και όχι στον ωκεανό», είπε κάποτε, «είναι σαν τρέχεις σε κυλιόμενο διάδρομο αντί στο δάσος».
Όσα είδε η Μολτσανόβα κάτω από τα κύματα της έδωσαν έμπνευση να γράψει στίχους. Έκανε παγκόσμια ρεκόρ. Ήταν μια ακαδημαϊκός με πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Αλλά ήταν και ποιήτρια. Χάρη σε όλα αυτά που ανακάλυψε κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, με το μυαλό καθαρό, το σώμα ισορροπημένο, γλιστρώντας από το ανοιχτό γαλάζιο στο μαύρο, έχοντας πλήρη έλεγχο και ταυτόχρονα ολοκληρωτικά παραδοθεί.
Ναταλία Μολτσανόβα: Τα σχόλια της μεγαλύτερη αντιπάλου της
Η Σάρα Κάμπελ, δύτρια που για πολλά χρόνια, ήταν η μεγαλύτερη αντίπαλος της Μολτσανόβα, μπόρεσε να πει μόνο αυτό: «Είναι η μεγαλύτερη αθλήτρια ελεύθερης κατάδυσης που είδε ποτέ ο κόσμος και μάλλον δεν θα ξαναδεί όμοιά της. Είναι τραγικό το ότι χάθηκε με αυτόν τον τρόπο. Μάλλον συνέβη ένα φρικτό ατύχημα, αλλά ο ωκεανός ήταν η ζωή της και, όπως για κάθε άλλο δύτη, αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος για να φύγει».