Μπάμπω: Το έθιμο και η παράδοση στη Θράκη
Μέχρι και σήμερα τηρείται το έθιμο της μπάμπως στη Θράκη αφού δεν είναι μόνο παραδοσιακό αλλά και πεντανόστιμο φαγητό που πρωταγωνιστεί τα Χριστούγεννα.
Παραμονή των Χριστουγέννων σε όλα τα χωριά της Θράκης ξεκινούσε το σφάξιμο των γουρουνιών, καθώς τότε ήταν που έληγε η σαραντάμερη νηστεία των Χριστουγέννων και οι οικογένειες μπορούσαν να καταναλώσουν και πάλι κρέας. Το σφάξιμο των γουρουνιών ήταν παλιό έθιμο, κατάλοιπο κάποιας ειδωλολατρικής λατρείας. Οι Ρωμαίοι στις 17-25 Δεκεμβρίου, θυσιάζανε χοίρους στον Κρόνο και στη Δήμητρα, για να δώσει η γη καλούς και πλούσιους καρπούς.
Από το γουρούνι που σφαζόταν δεν πετιόταν τίποτα. Τα “καλά” κομμάτια κρέατος αλατιζόταν και διατηρούνταν για αργότερα, ενώ από τα εντόσθια και σικώτια του χοίρου, κομμάτια δηλαδή που έπρεπε να καταναλωθούν άμεσα, οι νοικοκυρές έφτιαχναν αυτό το μοναδικό έδεσμα, τη Μπάμπω, που είναι το έντερο του γουρουνιού γεμιστό με κρέας, ρύζι και μπαχαρικά.
Στο παρελθόν ψηνόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας σε σιγανή φωτιά για να είναι έτοιμο όταν θα γύριζε η οικογένεια από την εκκλησία. Γι’ αυτό η μπάμπω έχει καθιερωθεί ως ένας παραδοσιακός µεζές για το πρωί των χριστουγέννων.
“Μπάμπω” σημαίνει “γιαγιά” ή “μαμή”, κάποιο πρόσωπο δηλαδή με μεγάλο κύρος στη κοινωνία. Δεν υπάρχει επίσημη βιβλιογραφία για το πώς συνδέεται αυτή η λέξη με αυτό χριστουγεννιάτικο φαγητό, όποτε εάν οι αναγνώστες μας μπορούν να μας διαφωτίσουν, είναι απολύτως ευπρόσδεκτοι!
ΥΛΙΚΑ
- 2 κιλά χοιρινό κρέας, κατά προτίμηση από λαιμό.
- 1 κιλό πανσέτα.
- 1.250 γρ συκώτι μόσχου, ( παλιά χρησιμοποιούσαν χοιρινό).
- 2-2,5 φυλτζάνες ρύζι, ή ρύζι καστανό, ή μπλιγούρι χοντροσπασμένο.
- 2-3 κρεμμύδια ολόκληρα.
- 1-2 κρεμμύδια ψιλοτριμμένα,μαύρο πιπέρι,αλάτι, μπαχάρι.
- Ξύδι, κλωστές, για το δέσιμο, χωνί.
- Και έντερα . Ανά 400 γρ. κρέατος, 50-60 εκ. έντερο , και κάτι περισσότερο, για τα ατυχήματα.
Η συνταγή για την Θρακιώτικη Μπάμπω
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Πλένουμε πολύ καλά,τα έντερα, με χλιαρό νερό, αφαιρούμε λίπη, τα βάζουμε στο ξυδόνερο για 2-3 ώρες, τα ξαναπλένουμε, τα στραγγίζουμε.
Κόβουμε το κρέας σε μικρά κομμάτια, παλιά το κόβανε με μαχαίρα, σε ξύλο, σήμερα, έχουν μερικοί κρεοπώλες, το ανάλογο μαχαίρι,στην κρεατομηχανή.
Το συκώτι το ζεματάμε ελαφρά, και το ψιλοκόβουμε ( με ψαλίδι). Προσθέτουμε το ρύζι, η τό μπλιγούρι και τα κρεμμύδια στον ψιλό τρίφτη, μια φυλτζάνα περίπου χλιαρό νερό, αλάτι, μαύρο πιπέρι, μπαχάρι. Τα ανακατεύουμε καλά, Τα αφήνουμε 1-2 ώρες στο ψυγείο να ενωθούν οι γεύσεις.
Μετά γεμίζουμε τα έντερα και τα δένουμε στις άκρες με μια κλωστή. Με μια οδοντογλυφίδα, τα τρυπάμε ( για να μη μας σκάσουν).
Τα βάζουμε ανά 2-3, σε μια κασαρόλα (ζεμάτισμα), με ένα κρεμμύδι ολόκληρο ,( για να διώξουμε την έντονη μυρωδιά), αλλάζουμε καθε φορά το νερό και πριν αρχίσει ο βρασμός, τις βγάζουμε.
Τώρα είναι έτοιμες, ή για ψήσιμο ή για φαγητό κατσαρόλας ή στη συντήρηση για 2-3 μέρες, ή κατάψυξη.
Συνήθως,τις ψήνουμε, στο φούρνο. Βάζουμε λίγο νερό στο ταψί, σκεπάζουμε με αλουμινόχαρτο στους 200°, για 45″. Μετά βγάζουμε το αλουμινόχαρτο, για 15″-20″ και δίνουμε χρώμα.
Η τις μαγειρεύουμε στην κατσαρόλα, με κρεμμύδια, σαν στιφάδο.