Προτάσεις για φρένο στην υπόθαλψη και προβολή βίας µέσω των social media επεξεργάζεται το Μαξίµου για την αντιµετώπιση του φαινοµένου της παραβατικότητας των ανηλίκων. Το πρόβληµα είναι πανευρωπαϊκό, είχε αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο τελευταίο υπουργικό συµβούλιο, προαναγγέλλοντας µια σχετική ελληνική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της Ε.Ε.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το περιέγραψε στο τελευταίο υπουργικό συµβούλιο: πρέπει να υπάρξει –και θα υπάρξει– παρέµβαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την παραβατικότητα στην οποία εκτίθενται τα παιδιά στα κοινωνικά δίκτυα. «Είχα την ευκαιρία να µιλήσω στον ΟΗΕ για το πώς συνδέεται η ψηφιακή µε την πραγµατική βία και πώς το µπούλινγκ αποκτά πια και ένα ξεκάθαρο ψηφιακό αποτύπωµα, αλλά και ζητήµατα τα οποία έχουν να κάνουν µε την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων», είπε ο κ. Μητσοτάκης, τονίζοντας πως «βρισκόµαστε µπροστά σε µια πολύ µεγάλη, παγκόσµια κρίση που δεν αφορά µόνο την Ελλάδα, και θεωρώ δεδοµένο ότι θα υπάρξει ανάγκη κανονιστικής παρέµβασης, κατά πάσα πιθανότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έτσι ώστε το ζήτηµα αυτό να αρχίσει να αντιµετωπίζεται στη ρίζα του».
Οι τρεις επιλογές
Η αναφορά του πρωθυπουργού δεν ήταν τυχαία τόσο προσεκτικά διατυπωµένη, καθώς πρόκειται για ένα θέµα ιδιαίτερα δύσκολο και πολυεπίπεδο που ξεπερνάει κατά πολύ την Ελλάδα. Οι πλατφόρµες που είναι ιδιαίτερα δηµοφιλείς µεταξύ των νέων –όπως Τikτok, Instagram, Youtube– είναι ιδιωτικοί κολοσσοί και οι περιορισµοί πρέπει να είναι πολύ καλά επεξεργασµένοι και νοµικά κατοχυρωµένοι, κάτι που µόνο η Ε.Ε. µπορεί να κάνει. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την πλευρά του είναι αποφασισµένος, όπως είχε κάνει και την περίοδο της COVID-19, αλλά και µε την ακρίβεια, να προτείνει εφαρµόσιµες λύσεις στις Βρυξέλλες που θα προστατεύουν τα παιδιά από την έκθεση σε σωµατική, ψυχική και άλλη βία, κάτι που τα παρακινεί σε όµοιες πράξεις. Πηγή που γνωρίζει πολύ καλά και εις βάθος το θέµα έλεγε στην «Κ» πως οι τρεις ρεαλιστικές προτάσεις, που µπορούν να υποβληθούν προς υιοθέτηση από την Ε.Ε., είναι οι εξής
Η πρώτη προσέγγιση είναι να µπορεί να πιστοποιηθεί η ηλικία του χρήστη πριν από την εγγραφή σε µια πλατφόρµα. Σήµερα η εγγραφή είναι πολύ απλή και δεν χρειάζεται κανένα πιστοποιητικό. Το συγκεκριµένο φίλτρο, που θα οδηγεί σε εγγραφή ουσιαστικά µέσω έγκρισης του γονέα µέχρι κάποια συγκεκριµένη ηλικία –π.χ. τα 16 χρόνια–, θα κατατάσσει τον χρήση σε συγκεκριµένη κατηγορία, όπου θα υπάρχει «κόφτης» σε βίντεο σωµατικής, ψυχικής ή σεξουαλικής βίας
Η δεύτερη σκέψη είναι, µέσω φυσικά πανευρωπαϊκής νοµοθεσίας, οι πλατφόρµες να αναγκάζονται να «κατεβάσουν» άµεσα βίντεο, τα οποία περιέχουν ακατάλληλο υλικό. Σήµερα ένα βίντεο βίας µπορεί να κάνει και µία εβδοµάδα να «κατέβει», καθώς οι εταιρείες αδιαφορούν και η διαδικασία είναι πολύ αργή. Η πρόταση θα είναι να θεσµοθετηθεί το άµεσο «κατέβασµα» ενός παράνοµου βίντεο, µετά το αίτηµα των κρατικών αρχών. ∆ιαφορετικά θα υπάρχει χρηµατικό πρόστιµο. Και εδώ, ωστόσο, η ισορροπία είναι λεπτή, καθώς το κόψιµο ενός βίντεο δεν µπορεί να γίνει απευθείας από το κράτος, το οποίο µπορεί να κάνει µόνο το αίτηµα. Για να φθάσουµε, µάλιστα, έως εκεί θα πρέπει να υπάρξει σε ευρωπαϊκό επίπεδο ακριβής ερµηνεία για το τι ορίζεται ως βία, καθώς υπάρχει ήδη ένα ντιµπέιτ πως αυτό που κάποιος θεωρεί βία –π.χ. λεκτική επίθεση– µπορεί να αγγίζει τα όρια της ελευθερίας του λόγου.
Η τρίτη προσέγγιση είναι να µπει γενικό «φρένο» στους αλγορίθµους που αναπαράγουν ακατάλληλο υλικό, είτε αφορά ανηλίκους είτε ενηλίκους. Ο αλγόριθµος στα κοινωνικά δίκτυα λειτουργεί πλέον τόσο έξυπνα και καταλαβαίνει αµέσως τα ενδιαφέροντα του χρήστη. Αυτό πρακτικά σηµαίνει πως αν ο χρήστης δει 2-3 φορές βίντεο µε βία, ληστεία ή πορνογραφία, ο αλγόριθµος το «διαβάζει» και του δείχνει συνέχεια τέτοια βίντεο. Εκεί θα µπορούσε να µπει ένας κόφτης στον τρόπο που λειτουργεί το ∆ιαδίκτυο και να προστατεύσει από έκθεση σε τέτοιο υλικό. Και εδώ σε περίπτωση µη εφαρµογής θα επιβάλλεται πρόστιµο. Οπως προαναφέρθηκε, η ελληνική πρωτοβουλία βρίσκεται υπό επεξεργασία προκειµένου να λάβει την τελική µορφή της, καθώς είναι ιδιαίτερα σύνθετη σε νοµικό επίπεδο. Είναι δεδοµένο, ωστόσο, πως θα εκδηλωθεί, καθώς η κατάσταση µε την ψηφιακή παραβατικότητα αναδεικνύεται σε µείζον πρόβληµα στην Ελλάδα, αλλά και στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.