Τιτίκα Σαριγκούλη: Άγνωστες πτυχές της ζωής της
Η Τιτίκα Σαριγκούλη έγινε ευρέως γνωστή και αγαπητή μέσα από τη σειρά “Μπαμπά μην τρέχεις” όπου υποδυόταν τη γιαγιά του Νίκου Ορφανού. Πρόκειται για μία ηθοποιό που έγραψε μια ιστορία 60 χρόνων στον κινηματογράφο, στο θέατρο και στη συγγραφή. Ο θάνατος της χτύπησε την πόρτα στις 22 Ιανουαρίου από βαρύ εγκεφαλικό σκορπίζοντας θλίψη σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Γνωρίζοντάς την στα πλαίσια τηλεοπτικής συνέντευξης και πηγαίνοντας στο σπίτι της η εν λόγω γυναίκα ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας σε ένα άλλοτε ωραίο σπίτι εποχής που έπρεπε να κατεβείς σκαλιά καθώς ήταν υπόγειο και έπρεπε να διασχίζεις έναν διάδρομο για να μπεις στο διαμέρισμά της. Επειδή στις μεγάλες νεροποντές όλα τα νερά κυλούσαν προς τα κάτω είχε τοποθετήσει μόνιμα μια μεγάλη λαμαρίνα εξωτερικά προκειμένου να συγκρατεί το νερό. Δεν είχε καν καλοριφέρ και το σπίτι θερμαινόταν με μια υποτυπώδη σόμπα. Δεν φοβόταν παρά το ότι είχε πέσει αρκετές φορές θύμα διαρρηκτών.
Δεν βαριόταν καθώς πάντα έβρισκε διάφορα πράγματα ν’ ασχολείται. Δεν είχε πει ποτέ έναν κακό λόγο για τους συναδέλφους της, ούτε και ζήτησε ποτέ την αρωγή τους. Ήταν τόσο πολυάσχολη μέχρι το τέλος που δεν είχε καν τηλεόραση ενώ συντροφιά της κρατούσε ένα μικρό ραδιόφωνο. Αν και η Τιτίκα Σαριγκούλη ζούσε πολύ φτωχικά (σ.σ. καταγόταν από πλούσια αστική οικογένεια) ήταν αξιοπρεπής, γενναιόδωρη, ευγενής, ταλαντούχα και ακλόνητη στις αξίες της. Δεν παντρεύτηκε ποτέ από πεποίθηση καθώς όπως έλεγε δεν ήθελε συνέταιρο στη ζωή της ( σ.σ. άλλες φορές έχει πει πως δεν βρέθηκε κανείς τρελός να της κάνει πρόταση γάμου) ενώ μικρή είχε αποβληθεί από σχολεία λόγω του χαρακτήρα και των πολιτικών της τοποθετήσεων.
“Βγήκαν οι μηχανικούδες το 1857 στους δρόμους για να έχουν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. Γιατί έγινε στο Σικάγο το 1886 ό,τι έγινε; Για το 8ωρο έγινε… Τι μου λες τώρα «ενοχλώ την Αθήνα»; Και την Αθήνα θα ενοχλήσω, και το κεφάλι τους θα ενοχλήσω”. –Τιτίκα Σαριγκούλη
Πραγματικά έκλαψα στην είδηση του θανάτου της καθώς αυτή η γυναίκα δεν φοβόταν να εργαστεί ακόμη και σε μεγάλη ηλικία στο θέατρο για ψίχουλα κυριολεκτικά. Δεν θα ξεχάσω το βιβλίο που μου χάρισε με αφιέρωση και τη λεβεντιά και τη γενναιοδωρία της ψυχής της. Ήταν μια μικροκαμωμένη γυναίκα που στάθηκε παλικαρίσια όρθια με αξιοπρέπεια, λεβεντιά, καλοσύνη και ευπρέπεια έως το τέλος της ζωής της και θα τη θυμάμαι με σεβασμό και αγάπη.
Η αείμνηστη Τιτίκα Σαριγκούλη έζησε μια μεγάλη και πλούσια σε εμπειρίες ζωή και μακάρι όλοι να είχαμε τη δύναμη ψυχής και την ακεραιότητα να ακολουθήσουμε το παράδειγμά της. Οι μέρες της ήταν πάντα γεμάτες, τα ενδιαφέροντά της πολλά ενώ ο χρόνος δεν την έφτανε και δεν φοβόταν τη μοναξιά και την απομόνωση. Αγαπημένη της συνήθεια, για πολλά χρόνια, όταν δεν έγραφε ασταμάτητα ήταν να παίρνει τη βέσπα της και να ξεχύνεται στους δρόμους της πόλης για αναπνεύσει τον αέρα που με τόσο πάθος και πείσμα διεκδίκησε, αυτόν της απόλυτης ελευθερίας.
Τιτίκα Σαριγκούλη: Άγνωστα στοιχεία για τη ζωή της
Ως μαθήτρια του Αρσακείου, έχοντας εξασφαλίσει ένα καλό επίπεδο γνώσεων, ήθελε να γίνει αρχαιολόγος. Αυτό ήταν το επαγγελματικό της όνειρο το οποίο, ωστόσο, δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί εκείνη την εποχή λόγω των γνωστών σε όλους πολιτικών της φρονημάτων. Μια μέρα λοιπόν περνώντας, εντελώς τυχαία, έξω από μια δραματική σχολή, πήρε την ακαριαία απόφαση να γίνει ηθοποιός. Μπήκε μέσα, ξεκίνησε τα μαθήματα υποκριτικής και ακολούθησε το επάγγελμα. Δούλεψε στο θέατρο ως ηθοποιός αλλά και σκηνοθέτης, έπαιξε σε αρκετές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, δεύτερους ρόλους μεν οι οποίοι όμως αγαπήθηκαν πολύ από το κοινό. Μέχρι και σε βίντεο κλιπ τραγουδιού της Άννας Βίσση συμμετείχε!
Με καταγωγή από τη Σμύρνη ( σ.σ. γεννήθηκε το 1934 ) και μεγαλωμένη σε μια αστική οικογένεια, η Τιτίκα Σαριγκούλη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και ελλείψεις, εκδήλωσε από πολύ νωρίς τον ηγετικό χαρακτήρα της. Ήταν εκείνη ο αρχηγός της οικογένειας παρά το γεγονός ότι ο αδελφός της ήταν 8 χρόνια μεγαλύτερός της. Σε εκείνον βέβαια χρωστάει το όνομά της μιας και όχι μόνον το επέλεξε αλλά και το επέβαλε στους γονείς τους ως μοναδική επιλογή. Είχε δει βλέπεται τους «Άθλιους» του Ούγκο και είχε εντυπωσιαστεί τόσο από την Κοζέτ, την Τιτίκα στην ελληνική μετάφραση, το κοριτσάκι που περνούσε τόσες περιπέτειες, ώστε αποφάσισε, εκείνο το ίδιο βράδυ πως η νεογέννητη αδελφούλα του θα πάρει αυτό το όνομα! Ίσως αυτή να ήταν και η μοναδική φορά που κατάφερε να της επιβάλλει τη γνώμη του μιας και σε γενικές γραμμές ήταν χαμηλών τόνων.
Παρόλα αυτά ήταν εκείνος που, εκτός από το όνομα, έδωσε στην μικρότερη αδελφή του και τα πολιτικά – κοινωνικά πρότυπα τα οποία υπερασπίστηκε με πάθος σε ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή της. Η Τιτίκα ήταν ακόμη παιδί όταν βγήκε στο πεζοδρόμιο για να μοιράσει αντιστασιακές προκηρύξεις. Μάλιστα στα 16 της μόλις χρόνια είχε στείλει δώρο στον Στάλιν μια σημαία που είχε φτιάξει η ίδια. Όσες δεκαετίες κι αν πέρασαν από τότε δεν σταμάτησε ποτέ να μάχεται για τις ιδέες της Αριστεράς και να συμμετέχει ενεργά σε δράσεις του ΚΚΕ . Μέχρι πριν λίγους μήνες, μάλιστα, μιλούσε σε ραδιόφωνα και τηλεοπτικούς σταθμούς για το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει πολλοί χαμηλοσυνταξιούχοι.
Μου είχε δείξει στα πλαίσια του τηλεοπτικού γυρίσματος φορέματα και αξεσουάρ μιας άλλης εποχής που της πήγαιναν πολύ και έβγαζαν μια αρχοντιά και μια φινετσάτη γυναίκα. Η κοκεταρία της κράτησε μέχρι το τέλος της ζωής καθώς είχε όπως μου είχε αναφέρει πολλά πράγματα από τη μητέρα της.
Η επαγγελματική πορεία της Τιτίκας Σαριγκούλη
Η Τιτίκα Σαγιγκούλη γεννήθηκε το 1934 στην Αθήνα όπου και μεγάλωσε, ενώ σε νεαρή ηλικία σπούδασε ηθοποιός, ξεκινώντας την πορεία της στο χώρο του κινηματογράφου και του θεάτρου στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το 1960 έκανε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο στη ταινία «Το μυστικό του κόκκινου μανδύα». Ακολούθησαν άλλες δύο συμμετοχές στον κινηματογράφο τα επόμενα χρόνια, στις ταινίες «Φαίδρα» και «Πρώτο καρδιοχτύπι».
Την ίδια δεκαετία ξεκίνησε να ασχολείται πιο ενεργά με τη συγγραφή, γράφοντας περισσότερα από 60 βιβλία με πιο πρόσφατα τα «Κίλωνας ο Αθηναίος» και «Βασιλιάς Κωνσταντίνος ο Μέγας: Τραγωδία σε πέντε πράξεις», ενώ διετέλεσε μέλος της Ένωσης Νέων Ελλήνων Λογοτεχνών.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, συνέχισε την κινηματογραφική της πορεία, (με την «Τεστοστερόνη», την κωμωδία «Η χορωδία του Χαρίτωνα» και τη διεθνή παραγωγή «Opa!» κ.ά.), όπως και τη συμμετοχή της σε μια σειρά, κωμικές κυρίως τηλεοπτικές σειρές («Μαρία η άσχημη», «Οι ιστορίες του αστυνόμου Μπέκα», «Αν μ’ αγαπάς», «Singles 2,1/2», «Μπαμπά μην τρέχεις», «Λάκης ο γλυκούλης» κά.), ενσαρκώνοντας ρόλους μιας ενίοτε αθυρόστομης και δυναμικής γιαγιάς, που λάτρεψε το κοινό, ενώ η πιο πρόσφατη τηλεοπτική της συμμετοχή ήταν το 2018 στην ταινία «Οι απάχηδες των Αθηνών».
«Δεν δέχθηκα ποτέ πρόταση γάμου. Ποιος θα βάλει στο κεφάλι του ένα διάολο; Ποιος μπορεί να ζήσει με 452 ευρώ σύνταξη; Εγώ όμως πλήρωνα για να πάρω μια σύνταξη να ζήσω ευπρεπώς. Δουλεύω για να μπορέσω να ζήσω. Δεν φοβάμαι τον θάνατο. Με ρώτησε κανείς όταν γεννήθηκα αν φοβάμαι τη ζωή;» είχε αναφέρει χαρακτηριστικά η Τιτίκα Σαριγκούλη.
Ο θάνατος και η κηδεία της Τιτίκας Σαριγκούλη
«Το ραντεβού μας, όπως κάθε Κυριακή, ήταν στο σπίτι της. Θα μέναμε μαζί όλη την ημέρα, όπως κάναμε εδώ και πολλά χρόνια σαν μια οικογένεια. Ωστόσο την περασμένη Κυριακή πέρασα από το σπίτι όπως έκανα εδώ και χρόνια. Χτύπησα πολλές φορές το κουδούνι, αλλά η Τιτίκα δεν άνοιγε την πόρτα. Ανησυχήσαμε πολύ. Με τον αδερφό μου αναγκαστήκαμε να σπάσουμε την πόρτα για να δούμε τι είχε συμβεί. Και εκεί είδαμε τη θεία μας πεσμένη μεταξύ του δωματίου της και του γραφείου. Είχε υποστεί βαρύτατο εγκεφαλικό. Τελικά η Τιτίκα μας «έφυγε» την Παρασκευή έτσι όπως ήθελε: όρθια», εξομολογήθηκε ο Θανάσης Σαριγκούλης.
Τη δυσάρεστη είδηση γνωστοποίησε όπως ορίζει το πρωτόκολλο ο Σπύρος Μπιμπίλας μέσα από το προσωπικό του προφίλ στο Facebook. «Αντίο αγαπημένη μου Τιτίκα. Γνήσια αγωνίστρια, εμβληματική φυσιογνωμία, χιουμορίστα, εργατική, φιλότιμη, μαχητική. Έγινες πασίγνωστη και αγαπητή μεγάλη, αλλά αυτό σε γέμισε ευτυχία… παίξαμε μαζί τα γεροντάκια στον “Οίκο Ευγηρίας” και σε ταινίες… Στο Σωματείο και στο ΤΑΣΕΗ πάντα πρώτη. Μπροστά.. Θα σε θυμάμαι πάντα Καλό ταξίδι» έγραψε ο ηθοποιός.
Αποχαιρετούμε με θλίψη την αγαπημένη ηθοποιό και συγγραφέα Τιτίκα Σαριγκούλη, που για 60 χρόνια υπηρέτησε με πάθος την τέχνη της μέσα από το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Αεικίνητη, γεμάτη ζωντάνια και με καινούργια πάντα σχέδια για την επόμενη καλλιτεχνική της δουλειά, η Τιτίκα είχε μια γεμάτη και δημιουργική ζωή ως την τελευταία της πνοή.
Ξεχωριστή θέση στην καρδιά της είχαν τα περισσότερα από 60 βιβλία της, με θέματα αντλημένα κύρια από την ιστορία, που την προσέγγιζε με έναν ιδιαίτερο και πρωτότυπο τρόπο, βασισμένη στις μελέτες της πάνω στο αρχαίο δράμα.
Προσωπικότητα ξεχωριστή, πηγαία, ανυπόταχτη, με ισχυρή θέληση και πείσμα όπως ήταν, δεν έχανε ευκαιρία για να δηλώσει με παρρησία την προσήλωσή της στην κομμουνιστική ιδεολογία, να υπερασπιστεί την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος και του πρώτου εργατικού κράτους, της Σοβιετικής Ένωσης, να στηλιτεύσει με λόγια τσεκουράτα την αστική πολιτική υποστηρίζοντας με σθένος τις θέσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.
Για την προσφορά της στο θέατρο, της απονεμήθηκε το 2015 τιμητικός έπαινος από τον γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, μετά την παράσταση «Βάκχες» του Ευριπίδη στο Θέατρο της Πετρούπολης. Η τελευταία θεατρική παρουσία της ήταν στο έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», που με ιδιαίτερο ενθουσιασμό παρουσίασε και στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ τον Γενάρη του 2019.
Στους αγώνες του σήμερα και του αύριο θα θυμόμαστε πάντα την ευχή της: «Το νέο αίμα του Κόμματος να φτάσει την υπόθεσή μας ακόμα πιο μακριά!».
Εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένειά της και τους φίλους της.
Το πρωί της Δευτέρας πραγματοποιήθηκε η κηδεία της Τιτίκας Σαριγκούλη στο Γ’ Νεκροταφείο, σε βαρύ κλίμα. Ανάμεσα στους επώνυμους που είδαμε εκεί ήταν ο Σπύρος Μπιμπίλας και ο Δημήτρης Τζουμάκης.
Υ.Γ.Τιτίκα , σ’ ευχαριστώ για την υπέροχη συνέντευξη που είχαμε κάνει και όσα είχαμε μοιραστεί όταν έκλεισε η κάμερα. Θα τα θυμάμαι πάντα.