Οι περισσότεροι γνωρίζουν τη Χαλκιδική για οτιδήποτε άλλο εκτός από τα χωριά της. Και όμως, υπάρχει ένας παραδοσιακός οικισμός χτισμένος στη χερσόνησο της Σιθωνίας, που συναρπάζει για την ομορφιά και τη γραφικότητά του.
Θα τον βρείτε σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του όρους Ίταμος στα 350 μέτρα υψόμετρο, σε απόσταση περίπου 5 χιλιόμετρα από το Ν. Μαρμαρά. Το όνομά του: Παρθενώνας! Όσο περίεργο και αν ακούγεται.
Ένα στολίδι με θέα το πέλαγο που κόβει την ανάσα!
Πρόκειται για έναν από τους πιο ιστορικούς οικισμούς της βόρειας Ελλάδας.
Αναφορές από τον Ηρόδοτο στην αρχαιότητα, μαρτυρούν την ύπαρξη του οικισμού κατά τον 9ο αιώνα π.Χ., ενώ αναφέρεται και ως «Παρθένι» και «Παρθενιώνας» κατά την εποχή του Βυζαντίου, όπου τοποθετείται στο Λόγγο, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται η ακριβής θέση του.
Στον Παρθενώνα μέχρι την δεκαετία του 70 ζούσαν περίπου 500 κάτοικοι.
Εκείνη την εποχή ιδρύεται το ψαροχώρι Νέος Μαρμαράς από Μικρασιάτες πρόσφυγες. Όταν δειλά δειλά εμφανίζονται στη Χαλκιδική οι πρώτοι τουρίστες (τη δεκαετία του ’60) οι κάτοικοι του Παρθενώνα σταδιακά εγκαταλείπουν το χωριό τους και μεταφέρονται στο Ν.Μαρμαρά.
Κατά την απογραφή του 1971 ο πληθυσμός μειώνεται αισθητά και φτάνει μετά βίας στους 80 κατοίκους, ενώ στην επόμενη απογραφή (το 1981) το χωριό εμφανίζεται πλήρως εγκαταλελειμμένο, χωρίς ούτε έναν κάτοικο!
Μέχρι τα μέσα των΄80ς γίνεται ένα χωριό-φάντασμα.
Το 1976, ο Πολυχρόνης Καράπαπας ανεβαίνει και στήνει με μια γεννήτρια σε ένα έρημο χωριό την περίφημη ταβέρνα του Paul. Ο Θεσσαλονικιός δημοσιογράφος Χρήστος Χριστοδούλου θα πρωτοστατήσει μετά στην αναβίωση του χωριού και τη δημοσιότητα του. Αγοράζει ένα σπίτι εδώ και εγκαθίσταται στο έρημο χωριό.
Ακολουθούν και άλλοι. Το 1978 ανακηρύσσεται διατηρητέος οικισμός και κει αρχίζει σιγά σιγά η νέα του ιστορία. Κάποιοι κάτοικοι αντιλαμβάνονται τι θα συμβεί και κρατούν τις περιουσίες τους, έστω και γκρεμισμένες. Άλλοι πουλούν σε Έλληνες και Γερμανούς.
Το χωριό δειλά δειλά αρχίζει να έχει και πάλι φωτισμένα σπίτια. Η απαγόρευση αλλοίωσης της αρχιτεκτονικής του κληρονομιάς το προφυλάσσει. Ότι χτίζεται, ακόμα και νέο είναι στο ύφος της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής τους.
Σήμερα πλέον έχουν αναπαλαιωθεί όλα τα παραδοσιακά μακεδονικά αρχοντικά, οι δρόμοι στρώθηκαν με πέτρινες πλάκες και αποκαταστάθηκε ο βυζαντινός ναός του Αγ. Στεφάνου (από τους παλαιότερους στη Χαλκιδική).
Ένας Παρθενώνας τόσο όμορφος που αν πας, νιώθεις ότι είσαι η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Και δεν θες να γυρίσεις πίσω.