Διαβάζοντας για τα άδεια, ερειπωμένα σπίτια της Ιαπωνίας, τα «ακίγια» όπως αποκαλούνται, ένα στοιχείο καταρχήν, προκαλεί εντυπωσιασμό: το γεγονός ότι είναι αμέτρητα. Με πρόχειρους υπολογισμούς, ένα στα επτά σπίτια εντός των συνόρων της χώρας, είναι ακατοίκητο.
Προσωπικά, η περίπτωση των ακίγια, μου θύμισε την εξής ιστορία: O Τζο Στράμερ, ο άνθρωπος που έγινε η φωνή του θρυλικού συγκροτήματος The Clash, μεγάλωσε στο Δυτικό Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του ’60, εκεί όπου ύστερα από κοπάνες από το σχολείο, λάμβανε μέρος σε ακτιβιστικές δράσεις και καταλήψεις ερειπωμένων σπιτιών.
Στα σπίτια αυτά, ο Στράμερ αγάπησε το πανκ, έπαιξε αρχικά σε μπάντες pub rock χαρακτήρα και ύστερα (1974-75), αφού είχε γνωρίσει τον Μικ Τζόουνς και τον Πολ Σάιμονον, σχημάτισε τους Clash.
Μέσα στα ακίγια της Βρετανίας, σε μια εποχή που η χώρα ακόμα πάλευε να ανορθώσει την οικονομία της, δημιουργήθηκε ένα ολόκληρο λαϊκό κίνημα. Αλήθεια, τι συμβαίνει με τα ορίτζιναλ ακίγια, αυτά της Ιαπωνίας;
Γιατί ερειπώνουν τα σπίτια;
Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη αιτία. Φαίνεται πως ο γηρασμένος πληθυσμός της χώρας, το αρκετά φθηνό νόμισμα, αλλά και η νοοτροπία των Ιαπώνων πως κάθε σπίτι είναι σαν αυτοκίνητο (προτιμάται το νέο από το μεταχειρισμένο), είναι ορισμένοι από τους λόγους για τους οποίους υπάρχουν τόσα έρημα σπίτια στη χώρα.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζονται αρκετοί Ευρωπαίοι αλλά και Αμερικάνοι μετανάστες στη χώρα, οι οποίοι απολαμβάνουν τη δυνατότητα που τους προσφέρει το ιαπωνικό κράτος να αγοράσουν φθηνά σπίτια σε δημοπρασίες, που συνήθως συμμετέχουν ένας, άντε δύο ακόμα, καταθέτες προσφορών.
Η Παριζιάνα Κολίν Αγκουαρέ, για παράδειγμα, δήλωσε στο WION πως αγόρασε ένα σπίτι στην περιοχή Nara, με 33.000 δολάρια (περίπου 30.000 ευρώ). Για να αγοράσει έστω ένα γκαράζ στη γενέτειρα της, πρέπει να δώσει τουλάχιστον 100.000 ευρώ.
Η ίδια λέει ότι πρέπει να κάνει αρκετές δουλειές για να ανακαινίσει το σπίτι, όμως κι αυτές δεν κοστίζουν αρκετά. Δηλώνει πως θα καταφέρει να διαθέσει ακόμα και το διπλάσιο ποσό από αυτό της αγοράς του σπιτιού, για να το ανακαινίσει σύμφωνα με τις προτιμήσεις της.
Προσοχή στα κρυφά κόστη
Στο blog Tokyollama, μια οικογένεια ευρωπαϊκής καταγωγής περιγράφει πώς επέλεξε, αγόρασε και ξεκίνησε να ανακαινίζει το σπίτι της, ένα αγρόκτημα 1.400 τ.μ. στην περιοχή Ιμπαράκι, βόρεια του Τόκιο.
Το κόστος αγοράς ήταν όντως πάρα πολύ χαμηλό (μόλις 27.000 δολάρια) και η δημοπρασία πραγματοποιήθηκε διότι το σπίτι ήταν προϊόν κληρονομιάς, το οποίο συνοδευόταν από εξωπραγματικά χρέη σε φόρους, τους οποίους τα εγγόνια του θανόντος δεν ήθελαν να πληρώσουν. Κάπως έτσι, και για να αποφευχθεί το να μείνει ένα ακόμα σπίτι έρημο, η εφορία της Ιμπαράκι, απευθύνθηκε στους υποψήφιους αγοραστές, που ήταν μόλις δύο.
Tα κρυφά κόστη ήταν ένα παράβολο προς την ιαπωνική εφορία για την αγορά του σπιτιού, ύψους περίπου 1.550 ευρώ, και άλλο ένα, ύψους 1.850 ευρώ, για τη χάραξη των συνόρων της αγροικίας.
Φυσικά, το συγκεκριμένο όπως και πολλά ακόμα σπίτια, χρειάζονται εργασίες ανακαίνισης, παρ’ όλα αυτά, τα κόστη είναι εξωπραγματικά μικρά.
Το μέλλον
«Όνειρο για τους μετανάστες», είναι μια από τις περιγραφές του φαινομένου, ή ίσως μπορούμε να το περιγράψουμε και «μετανάστευση λόγω προσιτής στέγασης». Στη μακιαβελική περίοδο του καπιταλισμού, που κάθε σπίτι κόστίζει όσο ένα μικρό παλάτι, και κάθε ενοικιαστής είναι αναλώσιμος, ίσως η Ιαπωνία είναι η λύση.