Βάι: Γενικές πληροφορίες για το μαγευτικό μέρος
Βάι: Το Βάι, ή πιο συγκεκριμένα το φοινικόδασος Βάι, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα στην Κρήτη και συνάμα μια από τις πιο όμορφες και ιδιαίτερες τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Το Βάι προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο όχι μόνο για το πανέμορφο φοινικόδασος του, αλλά και για τη μεγάλη αμμώδη παραλία που απλώνεται μπροστά του.
Το Βάι “ανακαλύφθηκε” από χίπις που διώχτηκαν στις αρχές του 70 από τα Μάταλα και βρέθηκαν στην περιοχή, αναζητώντας νέο καταφύγιο. Μέχρι τις αρχές του 1980 το Βάι είχε γίνει τόπος μόνιμης κατασκήνωσης και είχε μετατραπεί σε έναν απέραντο σκουπιδότοπο.
Στη δεκαετία του 1980 το Βάι κηρύχθηκε προστατευόμενη περιοχή και καθαρίστηκε. Σήμερα θεωρείται μια από τις ομορφότερες περιοχές στην Κρήτη και η παραλία φέρει τη Γαλάζια Σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περισσότερες πληροφορίες για το Βάι
Το Βάι βρίσκεται 94 χλμ ανατολικά του Αγίου Νικολάου και 24 χλμ ανατολικά της Σητείας. Είναι η πιο διάσημη παραλία της ανατολικής Κρήτης, καθώς κύριο χαρακτηριστικό του είναι το μεγάλο δάσος με Κρητικούς φοίνικες (Phoenix theophrastiι) – το όνομα του άλλωστε προέρχεται από το βάι που είναι ο φοίνικας.
Εδώ βρίσκεται η μεγαλύτερη φυσική αποικία φοινικόδεντρων στην Ευρώπη με 5000 περίπου δέντρα, ενώ μικρότερες αποικίες υπάρχουν σε άλλα μέρη της Κρήτης και στη νοτιοδυτική Τουρκία. Σύμφωνα με το θρύλο, οι φοίνικες φύτρωσαν από τα κουκούτσια χουρμάδων που πέταξαν πειρατές από την Αφρική, αλλά αυτό δεν φαίνεται να ισχύει, καθώς οι φοίνικες αποτελούν ξεχωριστό είδος που απαντάται κυρίως στην Κρήτη.
Το παραδεισένιο φοινικόδασος είναι φυτρωμένο σε ένα μεγάλο σύστημα υγροτόπων εκτάσεως 250 στρεμμάτων με υφάλμυρο νερό που αναβλύζει από τη γη. Στο σημείο συνάντησης με τη θάλασσα, σχηματίζεται μια εξωτική αμμουδερή παραλία με άμμο και με φόντο το προστατευόμενο φοινικόδασος. Σε λίγα σημεία όταν μπαίνετε έχει λείους βράχους, ενώ απέναντι υπάρχουν οι Περιστερόβραχοι, μικρά νησάκια που ομορφαίνουν το τοπίο.
Είναι οργανωμένη, όσο επιτρέπει βέβαια το καθεστώς προστασίας της, με ομπρέλες, ντουσιέρες, θαλάσσια αθλήματα και μια καντίνα. Αν θέλετε να απομονωθείτε, υπάρχει μια υπέροχη παραλία με άμμο 5’ βόρεια από το Βάι, ενώ άλλη μια ιδανική επιλογή είναι η παραλία της Ψιλής Άμμου στα νότια. Η ευρύτερη περιοχή ανήκει στην κοντινή Μονή Τοπλού, που είναι κτισμένη με φρουριακή αρχιτεκτονική και φιλοξενεί ένα εξαιρετικό εκκλησιαστικό μουσείο.
Είναι το Βάι το μοναδικό φοινικόδασος στην Κρήτη;
Το Βάι δεν είναι το μοναδικό φοινικόδασος στην Κρήτη, αλλά είναι το μεγαλύτερο. Άλλη παραλία με μικρότερης έκτασης δάσος με φοίνικες θα βρείτε στην Πρέβελη κοντά στον Πλακιά.
Μικρό φοινικόδασος αλλά χωρίς παραλία θα βρείτε στον Αγιο Αντώνιο κοντά στον Τσούτσουρο, ενώ στο φαράγγι Μάρτσαλο νότια από τα Μάταλα υπάρχουν λίγες συστάδες φοινικόδεντρων.
Το Φοινικόδασος στο Βάι
Η επίσκεψη στο Βάι επιβάλλεται αν βρίσκεστε στην Κρήτη, ειδικά στα ανατολικά. Είναι μια παραλία που θα σας θυμίσει τροπικό μέρος με το φοινικόδασος και το μικρό νησάκι στη μέση του όρμου.
Το φοινικόδασος Βάι καταλαμβάνει σήμερα μια έκταση περίπου 250 στρεμμάτων και είναι το μεγαλύτερο φοινικόδασος στην Ευρώπη. Θα ακούσετε διάφορες ιστορίες που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την ύπαρξη φοινικόδεντρων στην Κρήτη:
- Σύμφωνα με την πιο συνηθισμένη ιστορία, Αραβες πειρατές ήρθαν κάποτε εδώ με τα καράβια τους, έφαγαν τους χουρμάδες που είχαν φέρει μαζί τους και πέταξαν τα κουκούτσια στο χώμα. Από τους χουρμάδες αυτούς λέγεται ότι φύτρωσαν περίπου 6000 φοίνικες, από τους οποίους περίπου 4,500 υπάρχουν αυτή τη στιγμή.
- Μια διαφορετική ιστορία αναφέρει ότι το δάσος δημιουργήθηκε με παρόμοιο τρόπο όχι από Αραβες πειρατές αλλά από Φοίνικες ναυτικούς που αποίκισαν την περιοχή αυτή στην Κρήτη.
Ξεχάστε τις ιστορίες αυτές γιατί οι επιστήμονες έχουν αποδείξει σήμερα ότι οι φοίνικες στο Βάι είναι ενδημικοί και ανήκουν στο είδος Phoenix Theophrasti.
Φοίνικες υπήρχαν στην Κρήτη από τα αρχαία χρόνια, κάτι που φανερώνουν οι ιστορικές πηγές, όπως τα κείμενα του Πλίνιου.
Το όνομα της περιοχής, Βάι προέρχεται από την ελληνική λέξη «βάγια» που είναι το όνομα για τα φοινικόδεντρα.
Ανεξάρτητα από την αιτία γέννησης του φοινικοδάσους, το βέβαιο είναι ότι οι φοίνικες βρήκαν στο Βάι ιδανικό σημείο ανάπτυξης, καθώς το κλίμα στην περιοχή είναι θερμό και ξηρό.
Το σημείο που βρίσκεται η παραλία και το δάσος στο Βάι παρουσιάζει ενδιαφέρον και από άποψη βιοποικιλότητας, καθώς πολλά αποδημητικά πουλιά σταματούν στην περιοχή στο ταξίδι τους προς και από την Αφρική.
Το δάσος στο Βάι προστατεύεται από τη Δασική Υπηρεσία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις σχετικές συμβάσεις. Είναι χαρακτηρισμένο ως «Αισθητικό Δάσος», ένα από τα 19 στην Ελλάδα, και ως «ειδικά προστατευόμενη περιοχή», σύμφωνα με το πρωτόκολλο 4 της σύμβασης της Βαρκελώνης για τις προστατευόμενες περιοχές της Μεσογείου.
Η μαγευτική παραλία Βάι
Η παραλία στο Βάι είναι αμμώδης με χρυσή ψιλή άμμο και βότσαλα στο βόρειο άκρο της. Μπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητο σας στο παρκινγκ που βρίσκεται πίσω από το δάσος, και το οποίο κοστίζει 2,5 ευρώ (τιμές του 2009).
Η παραλία βρίσκεται σε απόσταση 200 μέτρων από το παρκινγκ και είναι περιφραγμένη, όπως και το δάσος, σε μια προσπάθεια να προστατευτεί η περιοχή. Είναι πλήρως οργανωμένη και έχει ξαπλώστρες, ψάθινες ομπρέλες, και ξύλινα μονοπατάκια για να περπατά κανείς με άνεση στην παραλία. Η ενοικίαση ομπρέλας και ξαπλώστρας κοστίζει 6 ευρώ, αλλά οι φοίνικες προσφέρουν δωρεάν σκιά σε όποιον προλάβει να απλώσει την πετσέτα του από κάτω.
Φυσικά ένα τόσο δημοφιλές μέρος όπως το Βάι, δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε καλοκαίρι. Οσοι το επισκεφτείτε τον Ιούλιο και Αύγουστο θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για την κοσμοπλημμύρα που θα συναντήσετε. Αντίθετα, όσοι επισκεφτούν την περιοχή στην αρχή ή στο τέλος της τουριστικής σεζόν θα ευχαριστηθούν και το τοπίο και τη θάλασσα περισσότερο.
Στο πλάι της παραλίας, προς τα σκαλάκια που οδηγούν στο παρατηρητήριο, βρίσκεται ένα εστιατόριο και μια καφετέρια με καρέκλες και τραπεζάκια μέσα ένα όμορφο πλάτωμα ανάμεσα στους φοίνικες.
Η καφετέρια είναι η μοναδική που λειτουργεί κοντά στην παραλία και, παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά έχει μονοπώλιο, οι τιμές είναι φυσιολογικές για την Κρήτη. Στην παραλία υπάρχουν επίσης τουαλέτες καθώς και εγκαταστάσεις για εξωτερικά ντους, αν θέλει κάποιος να ξεπλύνει το αλάτι από τη θάλασσα.
Στο Βάι υπάρχει η δυνατότητα να κάνει κανείς θαλάσσια σπορ, όπως μπανάνα, τζετ σκι, wakeboard και άλλα.
Αν έχετε διάθεση να περπατήσετε λίγο, μπορείτε να ανεβείτε τα σκαλάκια στο πλάι της παραλίας και να πάτε στο παρατηρητήριο, από όπου μπορείτε να έχετε πανοραμική θέα σε ολόκληρη την περιοχή και το όμορφο φοινικόδασος του Βάι. Από το παρατηρητήριο μπορείτε να βγάλετε καταπληκτικές φωτογραφίες, αλλά και να δείτε τη μικρή γειτονική παραλία που βρίσκεται σε απόσταση 5 λεπτών πεζοπορίας βόρεια από το Βάι.
Που να μέινετε αν θέλετε να επισκεφτείτε το Βάι
Στο Βάι δεν υπάρχουν ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα διαμερίσματα. Μπορείτε όμως να μείνετε στα ξενοδοχεία στο Παλαίκαστρο, που βρίσκεται 10 χιλιόμετρα νότια από το Βάι ή σε ξενοδοχείο στη Σητεία, αν θέλετε να είστε πιο κεντρικά.