Ιερουσαλήμ της Ελλάδας: Τα πάντα για την Βέροια
Ιερουσαλήμ της Ελλάδας: Στις πλαγιές του βουνού Βερμίου, του κατάφυτου από έλατα, καστανιές, οξιές και φλαμουριές και περιτριγυρισμένη ΒΑ από τα Πιέρια όρη και τον Αλιάκμονα ποταμό, βρίσκεται η Βέροια. Διατρέχοντας τους αιώνες, η ευρύτερη περιοχή της Βέροιας, η προσφιλής γη των αρχαίων Μακεδόνων, κληροδοτεί στις επόμενες γενιές τους θησαυρούς μιας ένδοξης ιστορίας.
Αν και για τη ρίζα της ονομασίας της δεν υπάρχει μια σαφής εξήγηση, μια από αυτές είναι ότι προέρχεται από τη φράση «φέρειν ρόιας» (παράγει ρόδια), κάτι που ισχύει για την περιοχή, ενώ οι Τούρκοι την ονόμαζαν Καραφέρρια, που σημαίνει Μαυρο-Βέροια και μάλλον εμπνεύστηκαν από την καταχνιά που επικρατεί στην πόλη το βαθύ χειμώνα.
Από τη βόρεια Ελλάδα, οι περίπου 45 χιλιάδες κάτοικοί της Βέροιας δέχονται συχνούς επισκέπτες, μιας και από τη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, απέχει λίγο παραπάνω από 70 χιλιόμετρα. Τα 510 χιλιόμετρα από την Αθήνα, όμως, την καθιστούν έναν προορισμό πιο δύσκολο, αλλά που προσφέρει πολλά πράγματα να δει και να γνωρίσει κάποιος, μέσα από τα αξιοθέατα, την ιστορία της, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στις παλιές γειτονιές της και τις πολλαπλές εκκλησίες της, βυζαντινού και μεταβυζαντινού χαρακτήρα.
Τι αξίζει να δείτε στην Ιερουσαλήμ της Ελλάδας, τη Βέροια
Αιγές- Μουσείο Βεργίνας
Οι Αιγές αποτέλεσαν το λίκνο της δυναστείας των Τημενίδων, αυτής που θα δώσει στην ανθρωπότητα τον Φίλιππο Β΄ και τον Μ. Αλέξανδρο, οι οποίοι ξεκινώντας από τις Αιγές, θα αλλάξουν την ιστορία της Ελλάδας κα της ανθρωπότητας.
Η επίσκεψη στο Μουσείο βασιλικών τάφων Αιγών αποτελεί μια μοναδική και πρωτόγνωρη εμπειρία που συναρπάζει, συγκινεί και διδάσκει. Στο υπόγειο κτήριο που εγκιβωτίζει και προστατεύει τα αρχαία μνημεία, ο επισκέπτης ξετυλίγει το κουβάρι της μνήμης. Μέσα σε μια υποβλητική ατμόσφαιρα, όπου κυριαρχεί το σκοτάδι, λάμπουν φωτισμένα τα αρχαία αντικείμενα.
Η θέα του τάφου του Φιλίππου Β΄ και των θησαυρών που εκτίθενται κοντά στον τόπο που βρέθηκαν, γεννά ανείπωτο θαυμασμό και δέος. Η χρυσή λάρνακα με το δεκαεξάκτινο αστέρι, το χρυσό στεφάνι του ηγεμόνα, το χρυσό διάδημα και το χρυσοπόρφυρο ύφασμα της συζύγου του, οι μοναδικές τοιχογραφίες -άριστα δείγματα της ζωγραφικής- είναι μερικά μόνο από τα αριστουργήματα που θα θαυμάσετε.
Στις Αιγές η σκαπάνη του αρχαιολόγου Μ. Ανδρόνικου συνάντησε την ιστορία! Αυτήν που δόξασε ο άξιος διάδοχος του βασιλιά. Ο γιος του, ο Μ. Αλέξανδρος.
Τις παραδοσιακές συνοικίες 19ου αι.
Η Μπαρμπούτα, η εβραϊκή συνοικία διατηρεί τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της με τα περίτεχνα αρχοντικά, τα απλά σπίτια με τις εβραϊκές επιγραφές και το κτήριο της Συναγωγής. Στην Κυριώτισσα, τη χριστιανική συνοικία, θαυμάστε τις βυζαντινές εκκλησίες, περπατήστε στα σοκάκια της Παλιάς Πόλης και επισκεφτείτε το Λαογραφικό Μουσείο στο ανακαινισμένο αρχοντικό.
Το βήμα του Αποστόλου Παύλου
Ο Απόστολος Παύλος δίδαξε στη Βέροια τον 1ο αι. μ.Χ., όπου έτυχε θερμής υποδοχής από τους κατοίκους. Το ιστορικό μνημείο αποτελεί σημείο αναφοράς των απανταχού Χριστιανών.
Τα χιονοδρομικά κέντρα
Για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ το Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Σελίου και τα 3-5 Πηγάδια, προσφέρονται για τουριστικό, αλλά και αθλητικό σκι. Οι σύγχρονες εγκαταστάσεις, οι άριστες συνθήκες χιονιού, ο ελεύθερος ορίζοντας και η ηλιοφάνεια χαρίζουν στον επισκέπτη στιγμές διασκέδασης και ευεξίας. Και οι δύο περιοχές ενδείκνυνται τους εαρινούς και θερινούς μήνες για ορειβασία, ορεινή ποδηλασία και πεζοπορία, καθώς διασχίζονται από το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4.
Τι άλλο αξίζει να δείτε στην Ιερουσαλήμ της Ελλάδας, τη Βέροια
Οινογνωσία στην Ημαθία
Η ιστορία της αμπελουργίας και της παραγωγής οίνου στη Μακεδονία χάνεται στα βάθη του χρόνου. Οι αμπελώνες της Ημαθίας, και ιδιαίτερα της Νάουσας, γίνονται αντικείμενο ευμενών σχολίων από Γάλλους περιηγητές ήδη από τον 19ο αι., οπότε και η Νάουσα αναδεικνύεται σε κέντρο παραγωγής κρασιού.
Σήμερα, χαρακτηρισμένη ως Διεθνής Πόλη Αμπέλου και Οίνου, εξακολουθεί να παράγει κρασί που διακρίνεται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για την ποιότητά του -όσον αφορά τη γεύση, την υφή και την πυκνότητά του- με κατοχυρωμένη την Ονομασία Προέλευσης.
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας
Πώς μια Δημόσια βιβλιοθήκη μιας μικρής πόλης γίνεται παγκόσμιο πρότυπο και σημείο αναφοράς ανθρώπων όλων των ηλικιών και μορφωτικών επιπέδων; Όταν άνθρωποι δημιουργικοί, με όραμα και θέληση, πιστεύουν στη δυναμική των συνανθρώπων τους, αυτό είναι εφικτό. Βραβευμένη με το βραβείο «Πρόσβαση στη Γνώση 2010» του ιδρύματος του Μπιλ και της Μελίντας Γκέιτς, αποτελεί σήμερα «κέντρο για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της γνώσης και της καινοτομίας» με τους πολυάριθμους τίτλους βιβλίων που διαθέτει, την ψηφιοποίηση πολλών από αυτούς, την μέριμνα για την πρόσβαση ατόμων με αναπηρία, την ενεργή διαδικτυακή παρουσία κ.α.
Το σταυροδρόμι του πολιτισμού και των θρησκειών της Ιερουσαλήμ της Ελλάδας, της Βέροιας
Στην ευρύτερη περιοχή της Βέροιας λειτουργούν εκκλησίες και μοναστήρια, μερικά από αυτά των βυζαντινών χρόνων, αρχαιολογικού και αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, με ιστορική και μορφωτική αξία, όπως:
• Η Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά και ο Νεόκτιστος Ναός Αγίου Λουκά Συμφερουπόλεως
• Η Ιερά Mονή Παναγίας Σουμελά
• Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου
• Η Ιερά Mονή Παναγίας Καλλίπετρας
• Η Ιερά Μονή Μουτσιάλης
• Η Ιερά Mονή Προφήτη Ηλία Ασωμάτων
Η γαστρονομία της Ελληνικής Ιερουσαλήμ, της Βέροιας
Ο συνδυασμός του εύφορου φυσικού της περιβάλλοντος με την πλούσια ιστορία της πόλης, έχουν να προσφέρουν στον επισκέπτη μια μεγάλη ποικιλία μνημείων, αξιοθέατων, προϊόντων και γεύσεων.
Η Βέροια, πέραν της πλούσιας ιστορικής και πολιτιστικής της παράδοσης είναι γνωστή και για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών λόγω του τεράστιου κάμπου που την περικλείει και για την μεγάλη παραγωγή κρεάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Στη Βέροια θα βρούμε φρέσκα ροδάκινα, κεράσια, μήλα και αχλάδια, κηπευτικά προϊόντα αλλά και κορυφαία χοιρινά και μοσχαρίσια τοπικής παραγωγής καθώς και γευστικότατα τυροκομικά προϊόντα. Όλα τα παραπάνω προϊόντα αποτελούν την πρώτη ύλη για την παρασκευή συνταγών επηρεασμένων από την τοπική, την βλάχικη, την μικρασιάτικη και την ποντιακή κουζίνα όπου μπορεί κανείς να τις συνδυάσει με τα φημισμένα τοπικά κρασιά ποικιλίας ξινόμαυρου ή με τσίπουρο, τοπικής παραγωγής.
Στα εστιατόρια και καφέ της πόλης, θα βρείτε μενού με τοπικές συνταγές όπως Κουκουλω-τό με κρέας αρνίσιο, Σαρμαδάκια με μαϊντανό, Ζυγούρι με κυδώνι, Φασουλονταβά, Χασά-πικο, Βαρένικα, Αριάν ή κεφίρ, Υβριστόν, Πισία και πλούσιες άλλες συνταγές της αρεσκεί-ας σας συνοδευόμενες με ξινόμαυρο κρασί ή τσίπουρο. Κυρίαρχο στοιχείο της Βεργίωτικης γαστρονομίας είναι η πίτα. Μπορεί κανείς να γευτεί πίτες όλων των ειδών όπως χορτόπιτες (τσουκνιδόπιτες, πρασόπιτες) τυρόπιτες, μουστόπιτες, πατσαβουρόπιτες, κρεατόπιτες, ριζό-πι-τες, κολοκυθόπιτες, μπατζόπιτες.
Το γεύμα σας θα ολοκληρωθεί με επιδόρπιο γλυκό του κουταλιού από φρέσκα φρούτα της περιοχής ή το παραδοσιακό ρεβανί, χαρακτηριστικό γλυκό της πόλης. Στα καταστήματα τυροκομικών και τοπικών προϊόντων, μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και παραδοσιακών εργαστηρίων τοπικών εδεσμάτων μπορείτε προμηθευτείτε τα προϊόντα της Βεροιώτικης γης και πολιτισμού.
Παραδοσιακές συνταγές της Ελληνικής Ιερουσαλήμ, της Βέροιας
Ρεβανί Βεροίας
Το παραδοσιακό σιροπιαστό γλυκό της Βέροιας (www.veriahistory.gr). Χτυπάμε καλά τα αυγά με τη ζάχαρη. Ρίχνουμε το σιμιγδάλι, το ηλιέλαιο, το αλεύρι το μπέικιν, το γιαούρτι και τις βανίλιες και χτυπάμε μέχρι να γίνει ένα ομοιόμορφο το μίγμα .Το βάζουμε στο μεγάλο ταψί της κουζίνας (41,50 εκ. Χ 34,50 εκ.).Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 °C για 40΄λεπτά. Για το σιρόπι: Βράζουμε το σιρόπι 10΄ λεπτά. Αφήνουμε το ρεβανί να κρυώσει και περιχύνουμε με το ζεστό σιρόπι, σιγά – σιγά μέχρι να το απορροφήσει. Είναι προτιμότερο να το φτιάξουμε την προηγούμενη από την μέρα που θέλουμε να το σερβίρουμε.
Φασουλονταβάς
Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα φαγητά της Μακεδονίας και σίγουρα το πιο διαδεδομένο φαγητό της Βέροιας. Ο φασουλο(ν)ταβας είναι ένα νόστιμο φαγητό που δεν λείπει από κανένα Βεριωτικο σπίτι. Τις κρύες μέρες του χειμώνα συνοδεύετε άψογα με καλό σπιτικό τσίπουρο. Σε πρώτο στάδιο σε ένα τηγάνι τσιγαρίζουμε σε λάδι το κρεμμύδι και παράλληλα αφού μουλιάζουμε από την προηγούμενη μέρα τα φασόλια μας, τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα και προσθέτουμε τη σάλτσα ντομάτας και νερό και βράζουμε. Στη συνέχεια ρίχνουμε τα φασόλια στο πήλινο ταψί μας και ρίχνουμε το κρεμμύδι με το λάδι και ανακατεύουμε καλά, ύστερα ρίχνουμε τη πάπρικα, το πιπέρι, το αλάτι και το λάδι και ανακατεύουμε καλά και το βάζουμε στο φούρνο. Μόλις ψηθεί σερβίρουμε και γαρνίρουμε με καυτερή πράσινη πιπεριά.
Περισσότερες παραδοσιακές συνταγές της Ελληνικής Ιερουσαλήμ, της Βέροιας
Σαρμαδάκια με μαϊντανό
Ζυμώνουμε τον κιμά μαζί με τα υπόλοιπα υλικά εκτός του μαϊντανού και πλάθουμε τα σαρμαδάκια σε μέγεθος μεγάλου καρυδιού. Έπειτα, ψιλοκόβουμε το μαϊντανό αφού πρώτα τον πλύνουμε και τον στεγνώσουμε καλά σε μια πετσέτα. Τυλίγουμε τα σαρμαδάκια στον ψιλοκομμένο μαϊντανό και τα βάζουμε σε μια κατσαρόλα με λίγο ζεστό νερό. Τοποθετούμε από πάνω τους ένα πιάτο και το καπάκι της κατσαρόλας. Τα αφήνουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να γίνουμε και τέλος ξεστήνουμε.
Κουκουλωτό
Κόβουμε σε μικρά κομμάτια το αρνί. Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε το αρνί στο βούτυρο μαζί με το κρεμμύδι, αλάτι, πιπέρι και κύμινο για λίγα λεπτά. Απλώνουμε την σκέπη σε ένα ταβά και ρίχνουμε μέσα το μίγμα με το αρνί και στην συνέχεια αφού το τυλίξουμε το αναποδογυρίζουμε. Το ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200ο ώσπου να πάρει χρώμα και παράλληλα να διατηρήσει τα υγρά του.
Ζυγούρι με κυδώνι
Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε το ζυγούρι σε βούτυρο μέχρι να ροδίσει. Κόβουμε τα κυδώνια σε φέτες και τα τηγανίζουμε στο υπόλοιπο βούτυρο. Έπειτα ρίχνουμε τα κυδώνια στην κατσαρόλα να ενσωματωθούν με το ζυγούρι και προθέτουμε 1 κούπα ζεστό νερό και 1 κούπα ζάχαρη. Τα σιγοβράζουμε ώσπου να μαλακώσουν τα κυδώνια και να σωθεί το νερό.
Και άλλες παραδοσιακές συνταγές της Ελληνικής Ιερουσαλήμ, της Βέροιας
Χασάπικο
Βάζουμε το ζυγούρι στη φωτιά και αφού πάρει βράση τα ξαφρίζουμε πολύ καλά. Προσθέτουμε αλάτι και το βράζουμε καλά. Κόβουμε τα κρεμμύδια, τις ντομάτες και τις πιπεριές σε μικρά καβάκια μέσα στο ζουμί. Ζεσταίνουμε λάδι σε βαθύ τηγάνι και ρίχνουμε τα λαχανικά για να αχνιστούν. Προσθέτουμε κόκκινο και μαύρο πιπέρι και αλάτι. Αφού βράσει το κρέας και τα λαχανικά μένουν με το λάδι τους χωρίς όμως να έχουν βράσει τελείως. Τα βάζουμε στην γάστρα ή σε πήλινο όλα μαζί και προσθέτουμε λίγο νερό από το κρέας και τα μεταφέρουμε στο φούρνο μέχρι να ψηθούν καλά. Να μείνουν με το λάδι και να τσιγαριστούν.
Μπομπότα
Ανακατεύουμε το αλεύρι, το νερό και το αλάτι για να κάνουμε το μίγμα (το θέλουμε λίγο παχύ). Αλείφουμε το ταψί με βούτυρο και στρώνουμε το μισό μίγμα στο ταψί. Βάζαμε τη γάστρα επάνω στο ταψί για να ζεσταθεί λίγο το μίγμα. Παίρνουμε μια κουταλιά βούτυρο χοιρινό και το λιώνουμε στο τηγάνι με μπόλικες τσιγαρίδες. Το ρίχνουμε πάνω από το μίγμα και από πάνω ρίχνουμε το άλλο μισό μίγμα και από πάνω πάλι τσιγαρίδες και βούτυρο. Το ψήνουμε στη γάστρα 1 ώρα περίπου.
Τραχανάς σούπα
Βράζουμε το γάλα, το αφήνουμε να κρυώσει, ρίχνουμε λίγο αλάτι, αλεύρι και το ζυμώνουμε (θέλουμε να είναι σκληρό το ζυμάρι). Ανοίγουμε φύλλα μ’ αυτό το ζυμάρι, τα αφήνουμε στον ήλιο να στεγνώνουν και μόλις στεγνώσουν τα τρίβουμε στον τρίφτη. Βράζουμε στην κατσαρόλα νερό, ρίχνουμε βούτυρο χοιρινό και τον τραχανά και τα αφήνουμε να βράσουν για 1 τέταρτο περίπου.
Αρνί σου φούρνο με κριθαράκι
Κόβουμε σε κομμάτια το αρνί και το βάζουμε να πάρει μια βράση. Έπειτα, το βάζουμε στο φούρνο με λίγο νερό, αλάτι, κόκκινο και μαύρο πιπέρι και το αφήνουμε να ροδίσει. Στη συνέχεια προσθέτουμε το κριθαράκι και το ψήνουμε για μια επιπλέον ώρα
Μερικές ακόμα παραδοσιακές συνταγές της Ελληνικής Ιερουσαλήμ, της Βέροιας
Κατσαμάκι
Σε κατσαρόλα με νερό που βράζει ρίχνουμε αλεύρι. Όταν γίνει παχύρευστος χυλός ρίχνουμε το κρεμμύδια τσιγαρισμένο σε λάδι και το ανακατεύουμε μέχρι να γίνει μια ομοιόμορφη μάζα.
Σταμνάτο
Σε μια πήλινη στάμνα βάζουμε τεμαχισμένο 2 κιλά χοιρινό και 2 κιλά κατσικίσιο κρέας, 2-3 ψιλοκομμένα κρεμμύδια, 2 σκελίδες σκόρδο, πιπέρι μαύρο, αλάτι, προσθέτουμε λίγο νερό και το αφήνουμε στη φωτιά για πάνω από πέντε ώρες.
Βαρένικα
Τα βαρένικα είναι ποντιακά ζυμαρικά. Παραλλαγές τους με κρέας και άλλα τυριά συναντάμε και στις κουζίνες των Λιθουανών και των Πολωνών. Ονομάζονται και βερένικα, βαρύνικα, βαρενίκια ή βερενίκια.
Αριάν ή κεφίρ
Ο τσαχλαμάς (ή τσακλαμάς) είναι επιδόρπιο που φτιάχνεται με πασκιτάν διαλυμένο σε νερό και μπουκίτσες ψωμιού – κοινώς παπάρα. Χωρίς ψωμί πίνεται ως αναψυκτικό. Στα super market κυκλοφορεί ως αριάν ή κεφίρ (που είναι διαφορετικές ονομασίες για το ίδιο ποτό).
Υβριστόν
Ποντιακές χυλόπιτες. Βράζουμε το νεράκι σε μια κατσαρόλα να βράσει μαζί με το αλάτι. Σε ένα μεγάλο μπολ τοποθετούμε το υβριστόν και το περιχύνουμε με το βρασμένο νερό. Αφήνουμε το υβριστόν για 2’ περίπου να μουσκέψει και μετά το στραγγίζουμε. Σερβίρουμε σε 2 πιατάκια μια μερίδα αλμυρή και μια γλυκιά. Λιώνουμε το βούτυρο σε ένα κατσαρολάκι και περιχύνουμε με αυτό και τα 2 πιάτα. Στην αλμυρή ρίχνουμε το κεφαλοτύρι ή τη φέτα και στην γλυκιά την ζάχαρη με την κανέλα.
Πισία
Ποντιακά τηγανιτά πιτάκια. Αρχικά, ζεσταίνουμε το γάλα σε μια κατσαρόλα. Παράλληλα χτυπάμε τα αυγά σε ένα μπολ. Μόλις ζεσταθεί το γάλα, το ανακατεύουμε με τα αυγά. Προσθέτουμε αλάτι, ξίδι και λάδι. Ακόμη, βάζουμε τη μαγιά και ανακατεύουμε καλά. Τέλος, ρίχνουμε το αλεύρι σιγά σιγά, όσο χρειάζεται για να γίνει ένα μαλακό και εύπλαστο ζυμάρι. Ζυμώνουμε με υπομονή και δύναμη. Σκεπάζουμε το ζυμάρι για 15 λεπτά και το περιμένουμε να ξεκουραστεί. Το ξίδι βοηθάει τα πισία, να ‘ναι τραγανά και νόστιμα.
