Λίγα μέρη παγκοσμίως συγκεντρώνουν τόσα γεωλογικά «περίεργα» φαινόμενα, όσο το νησί της Κεφαλονιάς. Εκτός από τις φυσικές ομορφιές, το τοπίο του Μύρτου με την άγρια ομορφιά, τον Αίνο, το «μαύρο βουνό», που είναι καλυμμένο με την Κεφαλληνιακή ελάτη, το πολύ ξεχωριστό αυτό είδος, η γεωλογία του νησιού είναι που προκαλεί το ενδιαφέρον επιστημόνων ανά τον κόσμο.
Ειδικά από τον 19ο αιώνα, επί Αγγλοκρατίας στο νησί, όταν άρχισαν να μελετώνται τα διάφορα «γεωλογικά μυστήρια», η επιστημονική κοινότητα εστίασε στην Κεφαλονιά και μελέτησε όλα όσα προκαλούσαν το ενδιαφέρον. Σήμερα, με μια περιήγηση στο νησί μπορεί κανείς να δει από κοντά το μεγαλείο της φύσης να αντίκειται στους νόμους και στους κανόνες και να «δρα αυτοβούλως» δημιουργώντας «έργα τέχνης» στον καμβά του τοπίου της Κεφαλονιάς.
Οι γεωλόγοι έχουν ασχοληθεί επισταμένως με τα υπόγεια ύδατα και διάφορα φαινόμενα που συνδέονται με αυτά.
Στην πλειονότητά τους εξηγούνται λόγω της θέσης της Κεφαλονιάς στην ένωση των τεκτονικών πλακών της Γης, δεν παύουν όμως να συνθέτουν ένα σκηνικό μυστηρίου και μοναδικότητας στο νησί. Ελάτε να τα γνωρίσουμε..
Καταβόθρες
Ίσως το σπουδαιότερο από τα γεωλογικά φαινόμενα της Κεφαλονιάς, οι Καταβόθρες παρατηρούνται στο ακρωτήριο των Αγίων Θεοδώρων, δίπλα στο φάρο του Αργοστολίου, το Φανάρι. Εκεί, το νερό της θάλασσας εισρέει με ορμή στο έδαφος. Αυτό ακριβώς είναι μια «καταβόθρα»: μια σχισμή του εδάφους, στην οποία εισρέει νερό. Πρώτος φαίνεται πως παρατήρησε και κατέγραψε το φαινόμενο ο Άγγλος Stevens, τον 129ο αιώνα, ο οποίος μάλιστα αποφάσισε να αξιοποιήσει την ορμή των νερών καθώς χάνονταν στις Καταβόθρες και κατασκεύασε στο σημείο αυτό νερόμυλο, τον οποίο μπορείτε να θαυμάσετε ως σήμερα στην θέση του.
Το μοναδικό στην περίπτωση της Κεφαλονιάς είναι πως οι Καταβόθρες, που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, διασχίζουν υπογείως ολόκληρο το νησί, από τα δυτικά ως τα ανατολικά, μια απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων! Το πείραμα που επιβεβαίωσε τις υποψίες που είχαν διατυπώσει πολλοί επιστήμονες έγινε το 1963: Οι γεωλόγοι Βίκτορ Μάουριν (Viktor Maurin) και Γιόζεφ Τσέτλ (Josef Zetl) από το Πολυτεχνείο του Γκρατς της Αυστρίας, έριξαν 160 κιλά βαφής σε μία από τις Καταβόθρες. Δύο βδομάδες αργότερα ίχνη της βαφής αυτής στα ύδατα της άλλης πλευράς του νησιού, στον κόλπο της Σάμης, στον Καραβόμυλο αλλά και στο λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης.
Λιμνοσπήλαιο Μελισσάνης
Μοναδικά χρώματα κι ένα γεωλογικό φαινόμενο παγκοσμίως σπάνιο θα συναντήσετε στη Μελισσάνη. Το λιμνοσπήλαιο βρίσκεται σε απόσταση 2 χιλ. βορειοδυτικά της Σάμης, στον Καραβόμυλο. Η φυσική είσοδος του σπηλαίου είναι κατακόρυφη (διαστάσεων 40×50 μ.) και δημιουργήθηκε από την πτώση ενός τμήματος της οροφής, πιθανότατα από κάποιο σεισμό. Η λίμνη του σπηλαίου βρίσκεται 20 μ. κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, έχει μήκος 160 μ. περίπου και βάθος από 10 μ. έως 40 μ. Σταλακτίτες ηλικίας 20.000 χρόνων με περίεργα σχήματα στολίζουν το μεγαλύτερο τμήμα του σπηλαίου.
Στην μέση σχηματίζεται ένα νησάκι, πάνω στο οποίο βρέθηκαν λατρευτικά αντικείμενα του θεού Πάνα, πιστοποιώντας την χρήση του σπηλαίου ως τόπο λατρείας κατά τους προϊστορικούς χρόνους. Το Λιμνοσπήλαιο πήρε το όνομά του είτε από το μύθο της Νύμφης Μελισσάνης που αυτοκτόνησε εδώ επειδή ο θεός Πάνας την αρνήθηκε, είτε από την παράδοση που θέλει την βοσκοπούλα Μελισσάνθη να σκοτώθηκε πέφτοντας στην λίμνη, ενώ κυνηγούσε ένα από τα πρόβατά της.
Σήμερα, είναι επισκέψιμο από τεχνητή είσοδο, που μέσω υπόγειας σήραγγας οδηγεί στην κύρια αίθουσα. Η ξενάγηση γίνεται με βάρκες σε όλο το μήκος της λίμνης, ενώ το ξεσκέπαστο σημείο της κύριας αίθουσας επιτρέπει στο φως του ήλιου να μπαίνει στο σπήλαιο και να χαρίζει στους επισκέπτες μοναδικούς χρωματισμούς, ειδικά το μεσημέρι.
Καραβόμυλος
Είναι το γραφικό παραθαλάσσιο χωριουδάκι, όπου βρίσκεται το Λιιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης. Σύμφωνα με το πείραμα που διεξήγαγαν οι Αυστριακοί γεωλόγοι το 1963, ο Καραβόμυλος είναι το σημείο όπου καταλήγουν τα νερά από της Καταβόθρες του Αργοστολίου, αφού διασχίσουν υπογείως το μισό νησί. Ο παραδοσιακός νερόμυλος στην άκρη της παραλίας του Καραβόμυλου, είναι από τις χαρακτηριστικότερες εικόνες της περιοχής.
Ακριβώς από πίσω, μια τεχνητή «λίμνη» που περιβάλλεται από πλούσια, καταπράσινη βλάστηση, συμπληρώνει το μοναδικό τοπίο. Είναι σίγουρο πως στα ήρεμα νερά θα βρείτε πάπιες και κύκνους, που πολύ πρόθυμα θα τσιμπήσουν ό, τι τους προσφέρετε!
Άβυθος
Είναι η μοναδική λίμνη της Κεφαλονιάς και βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, κοντά στο χωριό Άγιος Νικόλαος της επαρχίας του Πόρου. Παλιότερα υπήρχε η αντίληψη πως η λίμνη ήταν τόσο βαθιά, που κανείς δεν μπορούσε να βρει το βυθό της – γι’ αυτό πήρε και το όνομα «Άβυθος». Είναι επίσης γνωστή στους ντόπιους με το όνομα «Άκωλη», για τον ίδιο λόγο Καθώς κανείς δεν το επιχειρούσε ή έστω κανείς δεν κατόρθωνε με επιτυχία να μετρήσει το βάθος της, δημιουργήθηκαν χιλιάδες δοξασίες και τοπικές ιστορίες που αναφέρονται στο μυστήριο αυτό της λίμνης…
Ώσπου κάποιος το πήρε σοβαρά και αποφάσισε να ξεδιαλύνει το μυστήριο: Έριξε στα νερά της ένα σίδερο, δεμένο σε σχοινί. Τα αποτελέσματα διέλυσαν τις αυταπάτες: μόλις 11 μέτρα βάθος! Το τοπίο παρολαυτά είναι μοναδικό. Καταπράσινη φύση, περήφανα κυπαρίσσια και πίσω το βουνό, θα σας συναρπάσουν! Οι επιστήμονες πάντως, έχουν επιβεβαιώσει ότι τα νερά της λίμνης Αβύθου επικοινωνούν υπογείως με τα ύδατα που έρχονται από άλλες περιοχές του νησιού, όπως από τις Καταβόθρες του Αργοστολίου και την Μελισσάνη – συνδέοντάς την με το άλλο, μεγαλύτερο μυστήριο των φυσικών και γεωλογικών φαινομένων της Κεφαλονιάς!
Κουνόπετρα
Στην άλλη άκρη της Κεφαλονιάς, στο νοτιότερο μέρος της χερσονήσου της Παλικής, ένας μεγάλος βράχος ξεχωρίζει μέσα στην θάλασσα. Όπως καταλαβαίνει κανείς και από το όνομά του, Κουνόπετρα, κουνιόταν ασταμάτητα! Ένας τεράστιος βράχος σε πολύ αργή, ασταμάτητη όμως κίνηση, φαινόμενο που παρατηρούταν διά γυμνού οφθαλμού για εκατοντάδες χρόνια! Δεν παρουσίαζε μεγάλης απόκλισης κίνηση, ώστε να αλλάζει η τοποθεσία του, ήταν όμως ένας αεικίνητος γεωλογικός σχηματισμός, χωρίς να μπορούν οι επιστήμονες έως πρόσφατα να δώσουν μια λογική εξήγηση.
«Σταθμός» για την κίνηση του βράχου υπήρξαν οι μεγάλοι σεισμοί του 1953, αφού από τότε το φαινόμενο μειώθηκε σημαντικά, σε σημείο που σήμερα πλέον να είναι ανεπαίσθητο. Οι γεωλόγοι και οι ειδικοί επιστήμονες που εξέτασαν την Κουνόπετρα κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η αέναη κίνηση οφείλεται στο «ακατάστατο» των πετρωμάτων στον πυθμένα και την βάση του βράχου, αλλά και στον αέρα και τη θάλασσα που τον περιβάλλουν. Η Κουνόπετρα βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την ακτή, έτσι που οι επισκέπτες μπορούν εύκολα να την παρατηρήσουν, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο με παγκάκια στην παραλία. Μια πληροφοριακή πινακίδα του ομώνυμου πολιτιστικού Συλλόγου Ματζαβινάτων – Βουνίου καθοδηγεί τους παρατηρητές, που στις μέρες μας χρειάζονται όλες τις αισθήσεις τους σε εγρήγορση για να μπορέσουν να παρατηρήσουν το φαινόμενο.
Δρογκαράτη
Το μοναδικό σπήλαιο στην Ελλάδα όπου διοργανώνονται συναυλίες, είναι το σπήλαιο Δρογκαράτης, στην Κεφαλονιά. Η κεντρική του αίθουσα είναι πολύ μεγάλη με διαστάσεις 65×45 μέτρα και ύψος 20 μέτρα περίπου και η ακουστική του χώρου είναι μοναδική. Γεωλογικά, κατατάσσεται στα αξιολογότερα σπήλαια του ελληνικού χώρου: σταλακτίτες και σταλαγμίτες ηλικίας περισσότερων από εκατό εκατομμυρίων ετών συνθέτουν το μοναδικό τοπίο, ενώ η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 18 βαθμούς Κελσίου.
Το βάθος του σπηλαίου φτάνει τα 95 μέτρα. Μπορείτε να δείτε και μόνοι σας πως το σπήλαιο είναι «ζωντανό» και σχηματίζεται ακόμη: σταγόνες υγρασίας κυλούν από τους σταλακτίτες του για να τους μεγαλώσουν κατά ένα εκατοστό περίπου σε διάρκεια εκατό χρόνων! Η είσοδός του βρίσκεται στα Χαλιωτάτα, στην περιοχή της Σάμης και είναι επισκέψιμο καθημερινά 09:00-17:00.
Σπηλαιοβάραθρο Αγγαλάκι
Βρίσκεται κοντά στα Πουλάτα, της επαρχίας Σάμης και ανήκει σε ένα αρκετά μεγάλο σύστημα σπηλαίων – υπολογίζονται σε δεκαεπτά συνολικά – που βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους και τα περισσότερα από αυτά σχηματίζουν στο εσωτερικό τους υπόγειες λίμνες, με γλυκό η υφάλμυρο νερό.
Οι επιστήμονες που μελέτησαν το φαινόμενο αυτό κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα ύδατα των σπηλαίων αυτών επικοινωνούν μεταξύ τους κατά το μεγαλύτερο μέρος, μέσω στενών υπόγειων περασμάτων.
Το σπηλαιοβάραθρο Αγγαλάκι είναι το μεγαλύτερο και το πλέον προσβάσιμο από αυτά, ενώ μπορείτε να το επισκεφθείτε περπατώντας μια από τις πιο γνωστές διαδρομές της περιοχής, από το Μοναστήρι των Θεμάτων, στο βουνό Αγία Δυνατή στην Πύλαρο, προς τον Καραβόμυλο.
