Σε υψόμετρο 1.350 μέτρα, πάνω στις κορυφογραμμές του όρους Βίτσι, στο βόρειο άκρο της Ελλάδας, βρίσκεται το ελληνικό χωριό… φάντασμα που πλέον είναι ένα από τα δέκα ομορφότερα της Ευρώπης.
Ο λόγος για το μαγευτικό χωριό Νυμφαίο, έναν διατηρητέο παραδοσιακό οικισμό, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και αγαπητός στους επισκέπτες.
Η ιστορία του
Ο οικισμός ιδρύθηκε γύρω στα 1385 από Βλάχους Οδίτες, δηλαδή λατινοφωνήσαντες αυτόχθονες Μακεδόνες, που επί 1.400 χρόνια φιλούσαν τη γειτονική Εγνατία Οδό και οι οποίοι κατέφυγαν τότε στα απρόσιτα βουνά ύστερα από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς. Αυτοί ήταν, εκτός από κτηνοτρόφοι, και άξιοι πολεμιστές. Για αυτό πέτυχαν να γίνει το χωριό τους βακούφι. Μέχρι τις αρχές του 17ου αιώνα, ζούσαν κυρίως με ληστρικές επιδρομές στα τσιφλίκια του κάμπου. Το 1650 – 1680, όταν οι Τούρκοι κατέστρεψαν τη Νικολίτσα, ένα βλαχοχώρι στον Γράμμο, πολλοί Νικολιτσιώτες -περίφημοι αργυροχρυσοχόοι- εγκαταστάθηκαν στο Νυμφαίο και μύησαν τους Νιβεστιανούς στην τέχνη τους.
Έτσι, στα τέλη του 17ου αιώνα, το χωριό έγινε το κέντρο αργυροχρυσοχοίας όλων των Βαλκανίων για τους υπόλοιπους τρεις αιώνες. Όλο το χειμώνα κατεργάζονταν τα πολύτιμα μέταλλα και την άνοιξη έφευγαν μπουλούκια για να πουλήσουν την πραμάτεια τους στην Κωνσταντινούπολη και τις πόλεις που βρίσκονταν στα παράλια του Δούναβη, αλλά και ως την Αίγυπτο, καβάλα σε καμήλες, όπως μαρτυρούν οι φωτογραφίες από τη μόνιμη έκθεση στη Νίκειο Σχολή. Γυρνώντας πλούσιοι, στόλιζαν το χωριό τους με εκκλησίες κι αρχοντικά.
Η πτώση όμως ήρθε κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου, λόγω της θέσης του χωριού μέσα στο Βίτσι. Με τα χρόνια οι δύσκολες συνθήκες οδήγησαν το Νυμφαίο σε εγκατάλειψη.
Το Νυμφαίο σήμερα
Το Νυμφαίο άρχισε να αναδύεται πάλι χάρη στην αγάπη και τη συλλογική προσπάθεια των ανθρώπων του, ενώ κατάφερε να αναδείξει την ιστορία του και την αισθητική του χωριού σε αρμονία πάντα με το φυσικό περιβάλλον. Με πολλή προσπάθεια κατάφερε να γίνει ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ευρώπης…
Το χωριό περικλείεται από δάσος οξιάς και διασχίζεται από λιθόστρωτα μονοπάτια και πετρόκτιστα σπίτια, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πόλος έλξης τουρισμού. Διαθέτει αρκετούς ξενώνες (αν και όχι επαρκείς για να καλύψουν το πλήθος των επισκεπτών) και εκεί βρίσκεται επίσης το μισογκρεμισμένο στρατηγείο του Παύλου Μελά και η Νίκειος Σχολή –σήμα κατατεθέν του χωριού- η οποία αποτελεί πλέον συνεδριακό κέντρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ξεχωρίζουν, επίσης, τα αρχοντικά του που έχουν ανακαινιστεί και μετατραπεί σε παραδοσιακούς ξενώνες, φιλόξενα στέκια και καταστήματα με τοπικά προϊόντα.
Στο Νυμφαίο λειτουργεί και το μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, Λαογραφίας και Ιστορίας, που φιλοξενεί σπάνιες συλλογές εργαλείων αργυροχρυσοχοΐας, περίτεχνα κοσμήματα και χρηστικά αντικείμενα, χειρόγραφα του Μακεδονικού Αγώνα, 60 προσωπογραφίες επιφανών Ελλήνων, Βλάχων και άλλων Εθνικών Ευεργετών και Αγωνιστών.
Επίσης, στην περιοχή κοντά στο Νυμφαίο, δραστηριοποιείται η μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση του Αρκτούρου, με ένα περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα και το λύκο. Για να φτάσει κανείς εκεί, ακολουθεί το πέτρινο μονοπάτι που ξεκινά από το χωριό για περίπου 15 λεπτά, σε ένα υπέροχο φυσικό τοπίο.
