Την προσεχή Κυριακή (24 Μαρτίου) η Εκκλησία μας εορτάζει την Κυριακή της Ορθοδοξίας ως την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Α’ Νηστειών), την οποία υπολογίζουμε 42 ημέρες πριν το Ορθόδοξο Πάσχα.
Η χριστιανοσύνη τιμά την αναστήλωση των εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 842 μ.Χ., που σηματοδότησε το τέλος της Εικονομαχίας, της θρησκευτικής και πολιτικής διαμάχης που διαίρεσε τους κατοίκους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε Εικονομάχους (ή Εικονοκλάστες) και Εικονολάτρες (ή Εικονόφιλους και Εικονόδουλους).
Στην Κωνσταντινούπολη και στον περίλαμπρο ναό της Αγίας Σοφίας, η αναστήλωση των ιερών εικόνων εορτάσθηκε μέσα σε πανηγυρικό κλίμα, ενώ ακολούθησε λιτανεία με μεγάλη πομπή.
Παράλληλα, αναθεματίστηκαν οι εικονομάχοι, συλλήβδην οι αιρετικοί και όλοι οι αναθεματισθέντες από τις Οικουμενικές Συνόδους. Στο τέλος μνημονεύθηκαν και όλοι οι «αθλητές» της ευσέβειας και της Ορθόδοξης Πίστης. Μάλιστα, κατά την περιφορά των ιερών εικόνων μέσα στους ιερούς ναούς, οι πιστοί συνηθίζουν να κρατάνε μαζί τους εικόνες από τα σπίτια τους.
Πιο συγκεκριμένα, στο Ωρολόγιο (λειτουργικό βιβλίο της εκκλησίας) αναφέρονται τα εξής : «Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους. Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, άνδρας της αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο.
Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 842, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτορα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό.
Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθορίστηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο».
Κατά την Θεία Λειτουργία αναγιγνώσκεται περικοπή από την προς Εβραίους επιστολής (ια’:24-26, και 32-40), όπου εκτίθενται οι αγώνες των αγίων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης υπέρ της Πίστεως, καθώς επίσης και περικοπή από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (Ιωάν. α’ 44-52), όπου ιστορείται η κλήση του Φιλίππου και Ναθαναήλ που ομολόγησαν τον Ιησού Χριστό ως υιόν του Θεού «Ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ».
Η απόδοση της περικοπής του Ευαγγελίου στην νέα ελληνική έχει ως εξής:
44 Την άλλη μέρα ο Ιησούς αποφάσισε να πάει στη Γαλιλαία. Βρίσκει τότε το Φίλιππο και του λέει: «Έλα μαζί μου». 45 Ο Φίλιππος καταγόταν από τη Βηθσαϊδά, την πατρίδα του Ανδρέα και του Πέτρου. 46 Βρίσκει ο Φίλιππος το Ναθαναήλ και του λέει: «Αυτόν που προανήγγειλε ο Μωυσής στο νόμο και οι προφήτες, τον βρήκαμε- είναι ο Ιησούς, ο γιος του Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ». 47 «Μπορεί από τη Ναζαρέτ να βγει τίποτα καλό;» τον ρώτησε ο Ναθαναήλ. «Έλα και δες μόνος σου», του λέει ο Φίλιππος. 48 Ο Ιησούς είδε το Ναθαναήλ να πλησιάζει και λέει γι’ αυτόν: «Να ένας πραγματικά Ισραηλίτης, χωρίς δόλο μέσα του». 49 «Από πού με ξέρεις;» τον ρωτάει ο Ναθαναήλ. Κι ο Ιησούς του απάντησε: «Προτού σου πει ο Φίλιππος να ’ρθείς, σε είδα που καθόσουν κάτω απ’ τη συκιά». 50 Τότε ο Ναθαναήλ του είπε: «Διδάσκαλε, εσύ είσαι ο Υιός του Θεού, εσύ είσαι ο βασιλιάς του Ισραήλ». 51 Κι ο Ιησούς του αποκρίθηκε: «Επειδή σου είπα πως σε είδα κάτω από τη συκιά, γι΄ αυτό πιστεύεις σε μένα; Θα δεις μεγαλύτερα πράγματα απ’ αυτά». 52 Και πρόσθεσε: «Σας λέγω την αλήθεια, από τώρα και στο εξής θα βλέπετε τον ουρανό να ανοίγει και τους αγγέλους του Θεού να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν γύρω από τον Υιό του Ανθρώπου».
Επιπρόσθετα, η Κυριακή της Ορθοδοξίας συμπεριλαμβάνεται στις Κυριακές που οι πιστοί τηρούν την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής, η οποία ολοκληρώνεται μετά την Πασχαλινή Αγρυπνία και την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως του Κυρίου, νωρίς το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.
Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι φέτος η Κυριακή της Ορθοδοξίας θα εορταστεί στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη, αντί του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών, ύστερα από απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου.
Στην Θεία Λειτουργία θα ιερουργήσουν οι Μητροπολίτες Νικοπόλεως και Πρεβέζης Χρυσόστομος, Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου Θεόκλητος και Μαρωνείας και Κομοτηνής Παντελεήμων, ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Δαμασκηνός.